Kamerbrief over WKK
19 oktober 2009 | kamerstuk
r.vermeer@minez.nl
Datum 16 oktober 2009
Ons kenmerk
ET/ED / 9179209
Betreft WKK Bijlage(n)
1
Met deze brief geef ik invulling aan mijn toezegging u nader te informeren over de
uitwerking van een vangnet voor WKK. Tevens geef ik, conform het verzoek van
uw Kamer, een reactie op het rapport `Rentabiliteit van WKK..." van
onderzoeksbureau CE Delft en ga ik, na overleg met de minister van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), in op de motie Mastwijk (31 700 XIV, nr. 167).
Uitgangspunten voor een vangnet voor WKK
In het AO van 3 maart jl. is aan mij verzocht om een vangnet te creëren voor de
in het onderzoek van ECN doorgerekende categorie grote industriële WKK. Het
verzoek betrof een vangnet dat niet uitbetaalt bij de huidige omstandigheden,
maar dat de negatieve gevolgen van veranderende marktomstandigheden
opvangt. Ik heb in dit AO toegezegd dit te onderzoeken.
Langs deze lijn heb ik een voorziening uitgewerkt. Zoals in mijn brief van 17 april
jl. (Kamerstuk 31 239 nr. 53) genoemd, zal de voorziening tijdelijk zijn. Dat wil
zeggen dat er in ieder geval geen nieuwe gevallen zullen worden ondersteund na
de inwerkingtreding van ETS 3 in 2013.
Uitgegaan wordt van een rendement op eigen vermogen van 7%, zijnde het voor
deze installaties volgens ECN haalbare rendement (Kamerstuk 28 665, nr. 100).
Dit is in lijn met de vraag vanuit uw Kamer om een voorziening die leidt tot
subsidiebetalingen bij verslechterende marktomstandigheden, maar niet bij de
huidige verwachte omstandigheden.
Onderstaand doorloop ik de verschillende aspecten van deze voorziening.
Het is mijn voornemen om in het kader van de voorziening in de `Regeling
aanwijzing categorieën productie-installaties duurzame energieproductie 2010'
WKK aan te wijzen als één van de categorieën die in 2010 in aanmerking komen
voor subsidie op grond van het Besluit stimulering duurzame energieproductie
(hierna: het Besluit). In deze regeling zullen ook de categorieën productie-
installaties in de hoofdcategorieën duurzame elektriciteit en duurzaam gas voor
2010 worden aangewezen.
Het is hierbij mijn bedoeling om de ministeriële regeling in de tweede helft van
december te publiceren en de openstelling in januari 2010 te laten plaatsvinden.
Over de bijzonderheden van de hoofdcategorieën duurzame elektriciteit en
duurzaam gas voor 2010 zal ik u door middel van een aparte brief informeren.
Pagina 1 van 5
Directoraat-generaal voor
Energie en Telecom
Directie Energie en
Duurzaamheid
Ons kenmerk
ET/ED / 9179209
De regeling voor WKK zal de volgende kenmerken hebben. Voor nadere
toelichting verwijs ik naar de ECN-rapportage "Technische ondersteuning
subsidieberekeningen SDE WKK 2010", welke ik u bijgaand doe toekomen.
Productie-installaties waarop de regeling gericht is
o Zoals besproken in het Algemeen Overleg van 3 maart jl. en mijn brief
van 17 april 2009 (31 239, nr. 53) betreft het vangnet de categorie grote
industriële WKK's uit het ECN onderzoek. Het gaat hierbij om
aardgasgestookte installaties van het type STEG (SToom- En Gasturbine)
met een minimaal vermogen van 150 MW.
o Overige eisen zijn een minimale warmte/krachtverhouding voor de
installatie en productie van 0,6 om te voorkomen dat installaties met
slechts een zeer geringe hoeveelheid warmtebenutting in aanmerking
zullen komen.
o Om de regeling specifiek te richten op toepassingen in de industrie zal
tevens als eis worden gesteld dat tenminste 90% van de warmte dient te
worden gebruikt in industriële processen.
Het verdelingsmechanisme en periode waarin aanvragen kunnen worden
ingediend
o Honorering van aanvragen zal geschieden op volgorde van rangschikking.
o Aanvragers kunnen bij hun aanvraag een percentage opgeven waarmee
de maximum bedragen per kWh, zoals die jaarlijks zullen worden
vastgesteld, zullen worden gekort. Een aanvraag wordt hoger
gerangschikt indien het kortingspercentage hoger is.
o Aanvragen kunnen in 2010 worden ingediend tussen 18 januari en
31 augustus.
o Voor het honoreren van aanvragen op volgorde van rangschikking is
gekozen om daarmee een doelmatige besteding van middelen te
bevorderen.
Financieel
o De subsidieperiode bedraagt 12 jaar vanaf het moment van
ingebruikname van de installatie. Hiermee wordt zoveel mogelijk
aangesloten bij de technische levensduur van de installaties.
o Het subsidieplafond voor het afgeven van beschikkingen op grond van de
regeling 2010 bedraagt 168 mln.
o Conform het Besluit wordt jaarlijks voor 1 november voorafgaand aan een
kalenderjaar het maximum subsidiebedrag per kWh vastgesteld.
o Dit subsidiebedrag zal worden berekend met de formule welke in de
toelichting op de regeling zal worden opgenomen. Nadere toelichting op
deze formule treft u aan in bijgaande ECN-rapportage.
o Bij de vaststelling van het jaarlijkse maximum subsidiebedrag wordt
rekening gehouden met eventuele rendementen hoger dan 7% in
voorgaande jaren.
o Het maximum subsidiebedrag per kWh in 2010 bedraagt 0,0097. Hierbij
wordt aangesloten bij de uitkomst van de berekeningen van ECN.
Pagina 2 van 5
Directoraat-generaal voor
Energie en Telecom
Directie Energie en
Duurzaamheid
Ons kenmerk
ET/ED / 9179209
o Bij de vaststelling van het maximum subsidiebedrag kunnen alle factoren
die effect hebben op het verschil tussen de gemiddelde prijs voor het
opwekken van elektriciteit en warmte enerzijds en de gemiddelde
marktprijs van elektriciteit en warmte anderzijds worden betrokken.
Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de invloed van de handel in
emissierechten.
o Het aantal vollasturen voor berekening van de maximaal subsidiabele
productie per jaar is bepaald op 5.900. Hierbij wordt aangesloten bij het
aantal vollasturen van de modelcase `grote STEG' in het ECN-rapport
"Onrendabele top berekeningen voor nieuw WKK-vermogen 2009"
(Kamerstuk 28 665, nr. 100).
De mate van risico-afdekking en aantal MW dat kan worden beschikt met het
budget.
o Het bedrag per kWh waarop de subsidie ten hoogste kan worden
vastgesteld gedurende de gehele subsidieperiode van op basis van de
aanwijzingsregeling 2010 af te geven beschikkingen wordt vastgesteld op
0,0097.
o Het aantal MW dat uiteindelijk kan worden beschikt binnen het
subsidieplafond is afhankelijk de kortingspercentages die subsidie-
aanvragers opgeven bij hun aanvraag.
Certificering
o In verband met Europese regelgeving wordt slechts steun gegeven aan
zogenaamde energetisch hoogrendabele WKK. WKK wordt als energetisch
hoogrendabel aangemerkt als deze voldoet aan de voorwaarden zoals
gesteld in de WKK-Richtlijn 2004/8/EG.
o Daartoe zal de Regeling certificaten warmtekrachtkoppeling
Elektriciteitswet 1998 worden aangepast.
Actualisatie en review
o Ten behoeve van de subsidieberekeningen is een aantal parameters
geactualiseerd. Dit betreft de specifieke investeringskosten en de kosten
voor bediening en onderhoud. De nieuwe parameters zijn besproken met
de sector en samen met de berekeningssystematiek onderworpen aan een
review door KEMA.
Reactie op de bevindingen van onderzoeksbureau CE Delft
Mijn reactie op de belangrijkste bevindingen over het rapport van
onderzoeksbureau CE Delft is als volgt.
De berekeningen van ECN zijn volgens het rapport gebaseerd op een betrouwbaar
en valide model. Voor alle parameters worden in de meeste gevallen volgens CE
realistische waarden gehanteerd. Naar mijn mening is hiermee de deugdelijkheid
van de berekeningen bevestigd en daarmee de bruikbaarheid van de uikomsten.
Pagina 3 van 5
Directoraat-generaal voor
Energie en Telecom
Directie Energie en
Duurzaamheid
Ons kenmerk
ET/ED / 9179209
Dat desondanks de conclusies van ECN en CE niet op alle punten overeenkomen,
heeft als belangrijkste reden dat de uitgangspunten van beide studies van elkaar
verschillen. In de benadering van ECN wordt op basis van variabelen als de
energieprijzen, investeringskosten, bedienings- en onderhoudskosten bepaald
welke rendementen met verschillende typen WKK in het algemeen haalbaar zijn.
De CE studie richt zich daarnaast ook op belemmeringen en weerstanden die voor
sommige investeerders zouden kunnen gelden.
Naar mijn mening kan het niet tot de taak van de overheid worden gerekend om
alle investeerders in WKK tevreden te stellen, vooral ook omdat dit zou leiden tot
een ondoelmatige aanwending van algemene middelen.
Het rapport bevat verder de visie van CE over de belangrijkste aspecten in het
WKK-dossier. Genoemd worden de warmtekorting, de rentabiliteit, onzekerheden
over de toekomstige ontwikkeling van energieprijzen en de aanstaande CO2-
emissiehandel. Over de meeste van deze aspecten heb ik met uw Kamer
regelmatig gesproken en mijn visie daarop kenbaar gemaakt. Onderstaand ga ik
hier nader op in.
Ten aanzien van het rendement op eigen vermogen stelt CE dat industriële
bedrijven bij investeringen in WKK een eis hanteren in de orde van 15%.
Aansluitend bij het volgens ECN haalbare rendement van 7% en de wens van uw
Kamer om een vangnet dat slechts zou uitbetalen bij tegenvallende markt, en heb
ik, zoals reeds aangekondigd in mijn brief van 17 april, een vangnet uitgewerkt
dat ondersteunt als het rendement zou zakken onder de 7%. Wel ben ik bereid
om in het kader van de evaluatie van Schoon en Zuinig te bezien of een vangnet
dat ondersteunt tot een rendement van 15% nodig en wenselijk is,
rekeninghoudend met alle beleidsinstrumenten die zijn en worden ingezet.
Mijn standpunt ten aanzien van de warmtekorting blijft onveranderd om de
volgende reden. Ik wens niet zodanig in de markt in te grijpen dat ik ga kijken
welke producenten eventueel leveren aan derden en vervolgens welke
producenten daarvan een zodanig slechte onderhandelingspositie zouden hebben
dat ze minder dan de normale warmteprijs voor hun warmte kunnen krijgen om
vervolgens daarvoor te compenseren. Daarmee worden geheel niet de juiste
prikkels aan de markt gegeven.
Dat ook CE zegt dat een warmtekorting zich sowieso beperkt tot gevallen waarbij
warmte wordt geleverd aan derden en dat een objectief inzicht ontbreekt over de
hoogte, sterkt mij in deze overtuiging.
Verder merkt CE op dat de kleine STEG, "vanwege de veel ongunstigere
onrendabele top" buiten de boot valt. Ik ben van mening dat juist omdat de
onrendabele top van dit type installatie zo ongunstig is, er van kostenefficiënte
inzet van publieke middelen geen sprake is als juist dit type rendabel wordt
gemaakt met subsidie. We kiezen dan het duurste type en die zouden we gaan
steunen, terwijl deze qua energieprestaties vergelijkbaar is met de andere types
die veel rendabeler zijn. Bovendien merk ik op dat bij de berekening van de
Pagina 4 van 5
Directoraat-generaal voor
Energie en Telecom
Directie Energie en
Duurzaamheid
Ons kenmerk
ET/ED / 9179209
onrendabele top van dit type al rekening is gehouden met de verkrijging van
Energie-investeringsaftrek.
Ten aanzien van de kosten die eventueel voortkomen uit het toekomstige systeem
van emissiehandel (ETS 3) geldt dat deze in de hierboven uitgewerkte
vangnetregeling worden meegenomen bij de berekening van het jaarlijkse
subsidiebedrag. Ik heb gemeend hiermee aan te sluiten bij de wens van uw
Kamer om een vangnet voor WKK. De auteurs van CE menen overigens dat er
discussie mogelijk is over of het verstandig zou zijn om kosten van CO2-
emissierechten te subsidiëren, en stellen dat "in een goed werkend systeem van
emissiehandel er geen specifiek beleid meer hoeft te worden gevoerd om WKK
een marktperspectief te bieden". Deze stelling onderschrijft de juistheid van mijn
zienswijze.
Motie Mastwijk
Tijdens het algemeen overleg van uw Kamer op 1 juli 2009 met de minister van
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over verduurzaming van de glastuinbouw is
onder andere gesproken over de positie van WKK-installaties in de glastuinbouw.
Motie Mastwijk c.s. ( 31 700 XIV, nr. 167) verzoekt de regering om de
glastuinbouw weer onder de werking te brengen van het vangnet van de SDE op
WKK's.
Mede namens de minister van LNV zie ik geen noodzaak om WKK's zoals die in de
glastuinbouw doorgaans toepassing vinden onder de werkingssfeer van de SDE te
brengen. Ik stel vast dat met deze installaties reeds aantrekkelijke rendementen
op eigen vermogen haalbaar zijn. Dit beeld komt ook naar voren in de CE-studie
die in opdracht van uw Kamer is uitgevoerd.
Als in de toekomst zou blijken dat de markt zich zodanig ontwikkelt dat WKK in de
glastuinbouw niet meer rendabel is, dan kan dan worden bezien of dit reden geeft
tot wijziging van beleid.
(w.g.) Maria J.A. van der Hoeven
Minister van Economische Zaken
Meer informatie
* 1. Technische ondersteuning subsidieberekening SDE WKK 2010 rapport | 19 oktober 2009 | Duurzame energie | PDF document, 81 Kb Rapport : Technische ondersteuning
* subsidieberekening SDE WKK 2010
> Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag
Directoraat-generaal voor
De Voorzitter van de Tweede Kamer Energie en Telecom
der Staten-Generaal Directie Energie en
Binnenhof 4 Duurzaamheid
2513 AA 's-GRAVENHAGE Bezuidenhoutseweg 30
Postbus 20101
2500 EC Den Haag
T 070 379 8911 (algemeen)
www.ez.nl
Behandeld door
dhr. A.J. Vermeer
T 070 379 7074
F 070 379 7423
---- --
Ministerie van Economische Zaken