PH.Nieuwsbrief 366

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


MINISTER KLINK: KETENZORG IS STILLE REVOLUTIE


Ketenzorg is een belangrijk instrument van de stille revolutie die zich aan het voltrekken is. Immers in de toekomst hebben we het niet meer over beroepsbeoefenaren die zich in compartimenten in eerste en tweede lijn hebben geordend. We houden ons dan primair bezig met de zorgvraag van patiënten. Ik heb de overtuiging dat integrale zorg een passend antwoord zal zijn. Met deze woorden eindigt Minister Klink zijn voorwoord in het nieuwe handboek over ketenzorg dat pas is verschenen. Initiatiefnemer van dat boek is de Leidse lector Henk Rosendal en de titel luidt Ketenzorg, praktijk in perspectief. Het boek bestaat uit drie delen. In deel 1 komen concepten van ketenzorg aan bod en in deel 2 praktijkvoorbeelden. Het derde deel gaat in op de randvoorwaarden. In totaal schreven 74 auteurs 36 hoofdstukken die tezamen 414 bladzijden omvatten. Het is de grote verdienste van Rosendal en zijn drie collega redacteuren dat zij het begrip ketenzorg toepassen op vele sectoren en niet alleen op chronische zorg voor patiënten met diabetes en COPD. Zo komen bijvoorbeeld ook de justitiële hulpverlening (hoofdstuk 16), de jeugd(gezondheids)zorg (hoofdstuk 24), farmaceutische zorg (hoofdstuk 18) en de verslavingszorg (hoofdstuk 23) aan de orde. Daarnaast bevat het boek vele mooie overzichten van ketenzorg aan patiënten met diabetes, COPD, hartfalen, depressie, CVA en aan terminale patiënten. De redactie spreekt niet van een stille revolutie maar van een avontuurlijke ontdekkingsreis. Zij laten verslag doen van vele ontwikkelingen die in Nederland aan de gang zijn. Weinig lezers zullen het boek achter elkaar uitlezen. Maar als naslagwerk voor studenten en docenten die geïntegreerde zorg bestuderen is het boek een uitkomst. Ik ga het al mijn studenten die projecten doen en scripties schrijven over ketenzorg en netwerkzorg aanreiken als opstap naar verdere verdieping. Dit boek mag op geen enkele opleiding, eerstelijnsorganisatie, ziekenhuis en andere zorgorganisaties ontbreken. Wil je het boek aanschaffen? Dit zijn de bibliografische gegevens: Henk Rosendal, Kees Ahaus, Rbbert Huijsman en Coen Raad (red), Ketenzorg, praktijk in perspectief, Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, 2009. Tot zover dit bericht. Op 12 januari 2010 start de Julius Masterclass Disease management en Ketenzorg voor leidinggevenden aan zorgprogramma's en transmurale projecten. De masterclass bestaat uit twaalf middagen van 1500 -1900 uur. Daar gaan we hoofdstukken uit dit boek gebruiken. Wil je deelnemen aan deze Masterclass? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing lees de brochure en meld je aan.


MAANDELIJKS BREED MEDISCH OVERLEG WERKT


Huisartsen, specialisten en bestuurders van zorgorganisaties in en rond Geldrop ontmoeten elkaar maandelijks om te overleggen over gemeenschappelijke onderwerpen. Zo ook dinsdagavond 13 oktober. Aan de orde waren de introductie van een nieuwe mamma poli, de Mexicaanse griep en een lezing van ondergetekende over recente ontwikkelingen in de spoedzorg (zie ook het volgende bericht). De bijeenkomsten worden druk bezocht en voorzien in een behoefte. De bijeenkomst van 13.10 verliep in een opgewekte, geestige sfeer. Wat opvalt is dat deze ontmoetingen plaatsvinden op neutraal terrein. Niet in de eerstelijn en niet in het ziekenhuis, maar in het cultureel centrum van Geldrop. Verder krijgen de huisartsen accrediteringspunten voor het bijwonen van de bijeenkomsten en betaalt het ziekenhuis zaalhuur en catering. Tot zover dit bericht. Vroeger bestonden gezamenlijke vergaderingen van huisartsen en specialisten in meerdere regio's. Ze heetten dan bijvoorbeeld compagnonsdagen. Ik dacht dat ze uitgestorven waren. Ik vond de Geldropse variant die nieuw leven is ingeblazen vanwege de vele transmurale contacten een voorbeeld dat navolging verdient.


ÉÉN ZORGCENTRALE WERKT PRIMA VOOR DRIE HUISARTSENPOSTEN


De huisartsenposten (HAP's) te Eindhoven, Helmond en Geldrop werken met één callcenter waar de telefoontjes binnenkomen van patiënten met een zorgvraag. Indien een consult nodig is, worden zij verwezen naar een van de HAP's. Dit model heeft drie voordelen en één nadeel. Het eerste voordeel is dat bij grote drukte op bijvoorbeeld de post te Geldrop patiënten verwezen kunnen worden naar posten die het op dat moment wat rustiger hebben. Indien de zorgcentrale of callcenter te Eindhoven het te druk heeft met inkomende telefoontjes kunnen de posten te Helmond en Geldrop bijspringen en ondersteuning verlenen. Het tweede voordeel is dat de drie visiteauto's van de HAP's aangestuurd worden vanuit één zorgcentrale. Die zijn dan gemiddeld sneller bij een patiënt. Het derde voordeel is van economische aard. Met name later op de avond kan nu worden volstaan met minder centralisten dan nodig is bij drie onafhankelijke posten. Het nadeel is dat huisartsen in Helmond en Geldrop geen rechtstreeks face to face contact hebben met hun telefonische triagisten. Tijdens een rondleiding in de HAP op het Anna ziekenhuis te Geldrop op 13 oktober vernam ik dat dat geen groot bezwaar is.


NIEUWE SPOEDPOSTEN DRAAIEN UITSTEKEND


Misschien vergis ik mij en ben ik voorbarig, maar de laatste weken stel ik vast tijdens bezoeken en lezingen dat nieuwe spoedposten uitstekend draaien. Dat gebeurt in zowel het Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein als in de spoedposten te Geldrop en Helmond. Vele aanlopers ofwel zelfverwijzers worden er nu door de huisarts gezien en niet op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het ziekenhuis. Binnen de spoedposten blijven de huisartsenposten fysiek zichtbaar. De cultuurverschillen blijken geen belemmering te zijn: er wordt goed samengewerkt. Ik constateer een ander beeld dan op het nationale spoedzorg congres op 18 september. Daar zag ik vele beren op de weg naar geïntegreerde spoedzorg. Ik snap het niet. Zijn mijn waarnemingen van de laatste weken onjuist? Waren de door mij bezochte spoedposten nog in de wittebroodweken van het huwelijk van HAP en SEH? Lijd ik aan wishful thinking?


NAPELS: SCHRIKBEELD EN PRACHTIGE STAD


Deze week verschijnt een korte Nieuwsbrief. Ik ben op herfstvakantie in Napels met twee goede vrienden. In deze stad bedraagt de jeugdwerkloosheid zestig procent, vinden demonstraties plaats met rode vlaggen tegen massa-ontslagen, liggen overal nog restanten vuilnis, wordt gebedeld, zijn de wegen een en al kuil en rijden auto's op de busbaan (!) door het rode licht. In de binnenstad hangen borden die verwijzen naar particuliere privé-klinieken. Als de Nederlandse overheid echt 20% bezuinigt op haar uitgaven, dan weet ik nu dat we terugvallen richting wanorde van Napels. Aan de andere kant is dit een prachtige stad met 2500 jaar beschaving en cultuur waarvan het stadscentrum, Pompeï en de Vesuvius getuigen. Paestum dat teloor ging door de malaria maakt indruk met zijn esklepion en drie prachtige tempels.


VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.


De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl


Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.


Opsteller van deze nieuwsbrief is:


Guus Schrijvers

Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de

Gezondheidszorg

Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen

en Eerstelijnsgeneeskunde

Universitair Medisch Centrum Utrecht

email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl

tel: 088 755 9356