Gemeente Haren

Week van de Geschiedenis (17 t/m 25 oktober 2009)

thema: 'oorlog en vrede'

15/10/2009

Vanwege het thema `Oorlog en Vrede' van de Week van de Geschiedenis (17 t/m 25 oktober 2009) willen wij wat meer aandacht geven aan de oorlogsmonumenten in de gemeente Haren. Voor meer informatie over de Week van de Geschiedenis kunt u kijken op:
http://www.weekvandegschiedenis.nl/

In een uitgave van de `Harener Miniatuurgids', de Harener Historische Kaart, door H.J.C. Bekenkamp staan zes oorlogsmonumenten beschreven. U kunt op het kaartje zien waar deze zich bevinden. Voor een uitgebreide beschrijving kunt u de kaart, met toelichting, kopen bij Boomker, Rijksstraatweg 205 te Haren.

Wij hebben voor u een samenvatting gemaakt uit de toelichting van de Harener Historische Kaart:

A. Gemeentelijk oorlogsmonument, Rijksstraatweg 188 te Haren Ter nagedachtenis aan de Hareners die tijdens de Tweede Wereldoorlog omgekomen zijn, werd in 1948 voor de Harener Dorpskerk een zandstenen monument onthuld, waarop de namen van de oorlogsslachtoffers vermeld stonden.

B. Oorlogsgraven Eshof, Rijksstraatweg 290 te Haren Op de gemeentelijke begraafplaats De Eshof zijn ettelijke Harense oorlogsslachtoffers begraven. Op de Eshof liggen ook vier geallieerde militairen begraven.

C. Oorlogsmonument Appèlbergen te Glimmen/Onnen Tijdens de April-Meistaking in 1943 vermoordden de Duitse bezetters 34 Groningers op verschillende plaatsen in de provincie. De lichamen van de slachtoffers werden in massagraven in de Appèlbergen gedumpt. Een groep nabestaanden heeft in 2004 een monument aan de rand van het Grote Veen in de Appèlbergen laten plaatsen.

D. Gedenksteen Anda Kerkhoven, Oosterbroekweg te Glimmen Anda Kerkhoven raakte in de oorlog betrokken bij het verzet. Ze werd in december 1944 gearresteerd en gevangen, maar werd tijdens haar zogenaamde vrijlating langs de Oosterbroekweg doodgeschoten. Ter nagedachtenis heeft de gemeente een gedenksteen laten plaatsen.

E. Gedenksteen Pieter Wierenga en Eemke van der Veen in het Raadhuis, Raadhuisplein 10 te Haren
In september 1944 werden alle mannelijke Hareners vanaf 18 jaar en ouder opgeroepen om loopgraven en tankgrachten te graven. De secretarie van de gemeente moest een lijst met namen aanleveren. De ambtenaren weigerden dat en doken onder. Gemeentesecretaris Pieter Wierenga werd door een landwachter zonder vorm van proces doodgeschoten. Gemeenteambtenaar Eemke van der Veen werd in 1944 gefusilleerd. In de hal van het Harener raadhuis is een gedenksteen geplaatst, waarop beide namen vermeld staan.

F. Bevrijdingsbeeld `De juichende mens' op de kruising Wilhelminalaan/Westersedrift te Haren
Ter gelegenheid van het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard in 1937 werd op de kruising van de Wilhelminalaan en de Westerse Drift een `Oranje-Lippe monument' opgericht. Duitsgezinden haalden dat monument in 1942 omver. In mei 1945, kort na de bevrijding werd op de plaats van het monument ter vervanging een boom geplant door de toenmalige burgemeester J. Klaassesz. Op 14 april 1995, de dag van de bevrijding in Haren werd een bevrijdingsbeeld onthuld: `De Juichende Mens'.

Links naar websites over de oorlog en/of gedenktekens in de gemeente Haren:

http://wo2online.net/content/18420/haren_gedenksteen_bij_de_n.h._kerk

http://www.ovmg.nl/nl/projecten/gedenktekens/haren/

http://www.historischeverenigingmarum.nl/dorpen/buurtschappen/haar/haa r.htm (een stuk over het massagraf in Appèlbergen)

http://www.groningerarchiefnet.nl/index.php?option=com_archiefnet_arch ieven&task=indexes&id=60717 (3202 Stukken betreffende de verslaglegging over de bevrijding van Haren in 1945 en over de verzetswerkzaamheden gedurende de Tweede Wereldoorlog z.d. - 1989 1 omslag)

Oproep: Oud Haren in foto's

De gemeente Haren beschikt over een collectie van ruim duizend historische foto's en ansichten. De Harener Historische Commissie heeft het op zich genomen deze collectie te ontsluiten via internet. De commissie wil dat themagewijs doen. Dat wil zeggen, dat iedere twee maanden een deel van de collectie wordt gepubliceerd rond een bepaald thema. De foto's worden dan voorzien van een korte toelichting/commentaar.

Bij de publicaties wil de commissie graag steun van het publiek.

Er is vast nog veel meer historisch fotomateriaal beschikbaar. Heeft u foto's die passen bij een thema, stuur deze dan in. Liefst in jpg-formaat aan gemeente@haren.nl. Lukt het niet de foto digitaal in te sturen dan mag u de foto ook per post zenden aan: Gemeente Haren, t.a.v. Harener Historische Commissie, Postbus 21, 9750 AA HAREN. De commissie zal de foto dan scannen en retourneren. Vermeldt duidelijk uw naam en adres op de foto. Graag ontvangt de commissie bij de ingezonden foto's een korte toelichting. Waar en wanneer is de foto gemaakt? Was er een speciale aanleiding? Etc.

Als eerste groep thema's heeft de commissie gekozen voor de uitgaven in de Harener Historische Reeks. Deze reeks omvat momenteel 13 boekjes en 2 miniatuurtjes met beschrijvingen van de historie van Haren.

Deel 9 gaat over de `Bezetting en bevrijding van Haren; 1940-1945" In de fotocollectie van de gemeente bevinden zich bijna geen foto's uit de oorlogsperiode. Ook niet van de bevrijding. Hier zou toch nog heel wat materiaal van moeten zijn.

Boerderij aan de Meerweg

Een boerderij aan de Meerweg werd beschadigd toen in de nacht van 17 op 18 augustus 1941 een Engels bommenwerper werd neergeschoten boven het Paterswoldsemeer. De bommenlast kwam terecht langs de Meerweg. Het vliegtuig zelf kwam in het meer terecht. Drie van de vier bemanningsleden kwamen bij de crash om. Ze werden begraven op de Eshof.