NIOD


16.10.2009

Jolande Withuis wint Grote Geschiedenisprijs 2009

De biografie Weest manlijk, zijt sterk over het leven van verzetsheld Pim Boellaard (1903-2001) is uitgeroepen tot het beste historisch boek van 2009. NIOD-onderzoeker Jolande Withuis ontving op 15 oktober de prijs voor haar studie. In Weest manlijk, zijt sterk beschrijft Withuis Pim Boellaards heldendom, die volgens haar wordt getypeerd door het vermogen om tijdens zijn gevangenschap de regie over zijn leven te behouden. De jury noemt het boek in haar rapport evenwichtig en meeslepend.

Pim Boellaard
Pim Boellaard was een held - een verzetsheld en een held in de wijze waarop hij zijn jaren in de zwaarste concentratiekampen doorstond. Tijdens zijn gevangenschap in het 'Oranjehotel' werd Boellaard als enige Nederlander ondervraagd door zowel Himmler als Heydrich. Hij verbaasde deze hoge nazi's door zijn standvastigheid. Hij zat drie jaar gevangen, onder andere in het 'Nacht und Nebelkamp' Natzweiler en in Dachau. Hoewel hij voluit een man was van God, Nederland en Oranje, prezen ook de communisten hem voor de hulp en bemoediging die hij zijn medegevangenen had gegeven. Na de oorlog zette hij zijn succesvolle carrière als verzekeringsdirecteur voort en bleef hij voor voormalige verzetsmensen een steunpilaar.

Weest manlijk, zijt sterk
Jolande Withuis, die Boellaard en velen van zijn vroegere medegevangenen sprak, schetst in Weest manlijk, zijt sterk een diepgravend portret van een man van staal met onverwacht zachte kanten. Ze vond in zijn nalatenschap zowel zijn eigen dagboeken als die van zijn zachtmoedige en angstige vader, een generaal, en zijn mentaal steviger moeder. Deze persoonlijke documenten hebben Withuis in staat gesteld de lezer een blik te gunnen in de deftig-Haagse sfeer waarin Boellaard opgroeide.

Boellaards op wonderbaarlijke wijze bewaard gebleven brieven en aantekeningen uit de cel waarin hij in 1942 en 1943 in Einzelhaft op zijn doodvonnis zat te wachten, geven ons een uniek inzicht in zijn mentale overlevingsstrategieën. Boellaard wist onder alle omstandigheden zijn rug recht te houden, ook toen tijdens het wachten op zijn doodvonnis de somberheid de overhand dreigde te krijgen. Met een literaire schrijfstijl, een grote kennis van zowel de naoorlogse geschiedenis en een scherp psychologisch inzicht geeft Withuis de hel weer die Boellaard doorstond. Weest manlijk, zijt sterk is een uniek psychologisch en sociologisch portret van een groot man die wel een held maar beslist geen heilige was en wiens tekortkomingen de auteur niet schuwt te benoemen.

Meer informatie
Inleiding van Weest manlijk, zijt sterk
Interview met Jolande Withuis in NPS-programma Boeken op Zondag (02-11-2008) Recensie van Weest manlijk, zijt sterk in De Volkskrant Recensie van Weest manlijk, zijt sterk in het Historisch Nieuwsblad Beschouwing van Weest manlijk, zijt sterk op M&L, platform voor managers en professionals

Jolande Withuis
Jolande Withuis is als sociologe verbonden aan het NIOD. Ze schrijft regelmatig artikelen voor NRC Handelsblad, Opzij en de Volkskrant. Eerder verschenen van Jolande Withuis: Erkenning. Van oorlogstrauma naar klaagcultuur (2002) en Na het kamp. Vriendschap en politieke strijd (2005). Voor de publicatie uit 2005 ontving zij de NWO Eureka Boekenprijs voor het beste wetenschappelijke boek voor een groot publiek.

Weest manlijk, zijt sterk. Pim Boellaard (1903-2001). Het leven van een verzetsheld is uitgegeven door De Bezige Bij en voor ¤ 29,90 verkrijgbaar bij de boekhandel.

Grote Geschiedenis Prijs 2009
De Grote Geschiedenis Prijs is een initiatief van Historisch Nieuwsblad, de Volkskrant en de NPS/VPRO en bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro. De jaarlijkse prijs die in 2007 is ingesteld, bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. Uit een lijst van bijna tweehonderd historische boeken verkoos de jury in september 4 titels voor de shortlist. Naast Jolande Withuis waren ook Luc Panhuijsen, Cees Fasseur, Wilfried Uitterhoeve en Marja Vuijsje genomineerd voor de prijs.

De jury bestond in 2009 uit Judith Pollmann (hoogleraar vroegmoderne geschiedenis aan de Universiteit Leiden), Doeko Bosscher (hoogleraar eigentijdse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen), Carla Boos (eindredacteur NPS-televisie), Martin Sommer (chef parlementaire redactie van de Volkskrant) en Frans Smits (hoofdredacteur van Historisch Nieuwsblad). Juryvoorzitter was oud-fractievoorzitter van de VVD en oud-Eurocommissaris Frits Bolkestein.