Evidence for a good story. A hybrid theory of reasoning with arguments,
stories and criminal evidence
Datum: 16 oktober 2009
Promotie: F.J. Bex, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: Evidence for a good story. A hybrid theory of reasoning
with arguments, stories and criminal evidence
Promotor(s): prof.dr. H. Prakken, prof.dr. P.J. van Koppen,
Faculteit: Rechtsgeleerdheid
Nieuwe theorie voor redeneren met strafrechtelijk bewijs
Floris Bex richtte zich in zijn onderzoek op het redeneren met bewijs
om de feiten in een strafzaak vast te stellen. Hij voegde
verschillende inzichten uit de rechtspsychologie en rechtsfilosofie
met technieken uit de kunstmatige intellligentie samen tot een
complete en gedegen rationele theorie van redeneren over bewijs en
feiten. Deze theorie kan volgens Bex een hulpmiddel zijn bij het
vergaren, structureren en beoordelen van bewijs en hypothesen in een
strafzaak.
Verschillende `high profile' zaken en (vermeende) justitiële dwalingen
zorgen ervoor dat rechercheurs en strafrechters heden ten dage moeten
werken onder een streng maatschappelijk en academisch oog. De
openbaarheid zorgt voor een verzwaarde plicht om de keuzes in het
strafproces uitvoeriger en begrijpelijker te rechtvaardigen en te
motiveren. Hierbij draait het naast de juridische details voor een
belangrijk deel ook om het feitelijke oordeel: wat is er precies
gebeurd en hoe volgt dat uit het bewijs?
Juridisch onderzoek en onderwijs concentreert zich echter met name op
het wettelijk systeem van het bewijsrecht. Het proces van
feitenvaststelling wordt vaak onterecht als minder belangrijk gezien.
Bex' proefschrift heeft tot doel een rationele theorie voor dit proces
van feitenvaststelling te geven. In dit proces, waarin scenario's over
wat er gebeurd kan zijn, worden geconstrueerd, getest en onderbouwd,
wordt gebruik gemaakt van zowel bewijs (bijvoorbeeld
getuigenverklaringen) als algemene kennis (bijvoorbeeld generalisaties
als `getuigen spreken vaak de waarheid').
Een centraal thema in het onderzoek is het logisch structureren en
analyseren van redeneren met bewijs om zo complexe redeneerpatronen
inzichtelijker en begrijpelijker te maken, waardoor eventuele zwakke
of foute redeneringen makkelijker geïdentificeerd kunnen worden. In
zo'n analyse wordt gebruik gemaakt van scenario's of verhalen over wat
er gebeurd kan zijn en redeneringen waarmee deze verhalen verankerd
kunnen worden in het bewijs. Een ander hulpmiddel zijn kritische
vragen, standaardvragen die gebruikt worden om een bepaald verhaal of
een bepaalde redenering te bekritiseren en zo kunnen helpen bij het
bepalen van de kwaliteit van een feitelijk oordeel.
Floris Bex (Nijmegen, 1979) studeerde cognitieve kunstmatige
intelligentie aan de Universiteit Utrecht. Hij verrichtte zijn
onderzoek, gefinancierd door NWO, bij het Centrum voor Recht en ICT,
vakgroep Rechtstheorie, aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de RUG.
Bex werkt nu als postdoc aan de universiteit van Dundee.
Laatst gewijzigd: 16 oktober 2009 14:10
Rijksuniversiteit Groningen