Vilans
Verbetertraject bezorgt honderden ouderen meer bewegingsvrijheid
Gebruik onrustbanden, bedhekken en rustgevende medicatie fors
teruggedrongen
Utrecht 14 oktober Het gebruik van vrijheidsbeprekende maatregelen
zoals vastbinden met onrustbanden, bedhekken en rustgevende medicatie
in zorginstellingen is fors teruggedrongen. Honderden ouderen en
mensen met een verstandelijke beperking hebben daardoor meer
bewegingsvrijheid gekregen.
Uit cijfers van Vilans, het kenniscentrum voor langdurende zorg,
blijkt dat in 40 instellingen in de langdurende zorg het aantal
vrijheidsbeperkende maatregelen met ruim 30 procent is gedaald tot
1900. Ook zijn veel zware maatregelen, zoals vastbinden, ingeruild
voor bijvoorbeeld elektronisch hulpmiddelen. Vrijheidsbeperkende
maatregelen zijn vooral bedoeld om letsel door valincidenten te
voorkomen.
De instellingen deden mee aan het Verbetertraject Maatregelen op Maat
van Zorg voor Beter, een programma om de kwaliteit van de langdurige
zorg te verbeteren. Kenniscentrum Vilans voert het verbetertraject
uit. Het is de bedoeling dat de succesvolle aanpak verder wordt
verspreid.
Vastbinden
In de deelnemende instellingen daalde de inzet van het aantal
onrustbanden van 235 naar 83. Het aantal rolstoelen dat standaard op
de rem staat, ging van 76 naar 24 en het aantal mensen waarbij hun
armen uit zelfbescherming werd vastgebonden, is gedaald van 50 naar
14. Het gebruik van rustgevende medicatie halveerde zelfs tot onder de
100.
Alternatieven
In veel gevallen bleek dat veel minder ingrijpende of zelfs helemaal
geen maatregelen nodig waren. Door het gebruik van detectie en
bewegingssensoren wordt het personeel gewaarschuwd als iemand uit bed
of zijn kamer gaat. Uit de cijfers van Vilans blijkt dat het aantal
technische maatregelen dan ook met bijna tien procent is gestegen.
Het succesvol terugdringen van ingrijpende maatregelen is het directe
gevolg van het verbetertraject waarin beleid, scholing en registratie
een grote rol spelen. Het personeel dat meedeed, heeft nu veel meer
kennis over hoe maatregelen voorkomen kunnen worden, zegt Marjolein
van Vliet van Vilans. De angst dat een cliënt valt, hoeft niet altijd
te betekenen dat je iemand vastbindt of dat een bedhek nodig is. Er
zijn veel minder ingrijpende alternatieven voor handen zoals detectie.
En een actief beleid om zo min mogelijk vrijheidsbeperkende
maatregelen te nemen, draagt ook zeker bij. Al zullen ze nooit
helemaal kunnen verdwijnen.
Noodzaak
In Verpleeghuis de Beukenhof in Loosdrecht is het gebruik van
onrustbanden door het verbetertraject van 13 naar 1 teruggebracht.
Elke maand houdt het personeel dat onder meer een speciale training
kreeg - de vrijheidsbeperkende maatregelen tegen het licht. Soms bleek
een maatregel al lang niet meer nodig maar was de vrijheidsbeperking
nog altijd van kracht. In andere gevallen bleek dat hoe rustiger het
personeel zelf was, hoe minder onrust er ontstond bij cliënten.
Door verwarde ouderen op de psychogeriatrische afdeling nauwlettend te
volgen, kregen de medewerkers van Beukenhof informatie over wanneer de
cliënten onrustig worden en het valgevaar stijgt. Op drukke momenten,
bijvoorbeeld bij de overdracht van de dag naar de avondploeg, worden
sommige bewoners onrustig, vertelt teamhoofd Deborah van Heijningen.
Door dan een wandelingetje met die personen te maken, zijn
vrijheidsbeperkende maatregelen niet nodig.
Vervolgtraject
Inmiddels hebben 25 instellingen zich opgegeven voor een volgende
ronde van het verbetertraject Maatregelen op Maat.
Over Zorg voor Beter
Zorg voor Beter stimuleert organisaties in de langdurende zorg om te
werken aan kwaliteitsverbetering en duurzaamheid van de zorg. Dit om
iedereen nu én in de toekomst goede zorg te kunnen garanderen. Zorg
voor Beter biedt een methodische aanpak, goede voorbeelden en advies
van experts. Leren van elkaar staat centraal.
Zorg voor Beter is een initiatief van het ministerie van VWS. ZonMw
heeft de regie. Vilans is hoofduitvoerder van de verbetertrajecten.
Meer dan 700 zorgorganisaties deden al mee.
Laatst gewijzigd op: 14 oktober 2009