Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Nieuws
Eerste vorst van het seizoen
14 oktober 2009 - Op de vliegbasis Twenthe is woensdagochtend -3,9 graden gemeten. Zo'n lage temperatuur wordt zo vroeg in het jaar niet vaak gemeten. Vooral in de oostelijke helft daalde de temperatuur onder nul. Ook De Bilt had woensdag met -1,0 graden zijn eerste vorstdag van het seizoen.
Registratie van het weer op de vliegbasis Twenthe (bron: KNMI) Registratie van het weer op de vliegbasis Twenthe (bron: KNMI) Op een vorstdag moet de temperatuur op de voorgeschreven waarnemingshoogte van anderhalve meter onder het vriespunt zijn geweest. Vlak boven de grond vriest het meestal nog harder. Zo zijn vanochtend op 10 cm hoogte tenperaturen gemeten van 7 graden onder nul.

De eerste dag met vorst is dit jaar niet opvallend vroeg. Toeval (aanvoer van koude lucht, een heldere hemel en weinig wind) speelt een grote rol bij de eerste vorstdatum. De eerste vorst na de zomer wordt in het binnenland meestal in oktober en vlak langs de kust niet eerder dan november waargenomen. De Bilt telt in oktober gewoonlijk één vorstdag, terwijl het oosten er in deze maand normaal 2 of 3 heeft. In de 20e eeuw werd de eerste vorstdag in De Bilt drie keer al in september geregistreerd, het vroegst op 16 september in 1971.

In 2000 daalde de temperatuur in De Bilt pas op 17 december het eerst onder nul. Zo'n lange vorstvrije periode in een jaar was sinds het begin van de metingen in 1854 niet eerder voorgekomen. De 13e oktober is in De Bilt toevallig ook de vroegste sneeuwdag van de waarnemingsreeks: in 1975 werd op die datum vrijwel het hele land 's ochtends verrast door enkele centimeters sneeuw, waarbij de thermometers midden op de dag 2 à 3 graden aan.

Ook de komende nacht gaat het in een groot deel van het land licht vriezen, daarna verdwijnt de vorst voorlopig. Sneeuw is alleen nog weggelegd voor het Duitse middelgebergte en het Alpengebied waar de sneeuwvalgrens is gedaald tot 300 à 500 meter hoogte. De Fichtelberg meldde woensdagochtend 14 cm sneeuw. Uitzonderlijk is dat niet: volgens de Deutscher Wetterdienst lag er in oktober 1974 al 90 cm.

Waarschuwingen voor gladheid op www.meteoalarm.eu, het platform voor weerwaarschuwingen in Europa.

Eerste uitgave: 14-10-09