Radio 1, Met het Oog op Morgen
Radio / TV-interview | 09-10-2009
Minister-president Balkenende, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over de begrotingsbehandeling van Algemene Zaken,
Afghanistan en het besluit over ontpoldering
Begrotingsbehandeling AZ / Koninklijk Huis
BALKENENDE:
Het was gisteren een goed debat. Het was nodig ook. Er was heel veel
rumoer ontstaan de laatste weken over tal van onderwerpen. We hoorden:
er moet korting worden toegepast, van 20 procent toelage worden
bevroren. Gisteren zelfs hele verhalen over dat de functie van het
Koningschap eens flink zouden moeten amputeren, alleen nog maar een
ceremonieel Koningschap, de Koningin weg uit de Raad van State, niet
meer betrekken bij de kabinetsformatie. Dan is er echt wel alle
aanleiding voor een stevig debat. Ik heb ook dat debat stevig gevoerd.
VRAAG:
Daar kreeg u dan complimenten voor, maar u had al lange tijd geen
complimenten gehad. Had u het gevoel dat u ze ook wel nodig had?
BALKENENDE:
Het ging mij gisteren niet om mijn positie. Het ging mij om een
zakelijke beoordeling van zaken die met name samenhingen met het
Koninklijk Huis, maar ook laat ik zeggen mijn eigen
verantwoordelijkheid als minister-president. Ik heb ook aangegeven wat
we nu eigenlijk allemaal doen. Wat de idealen zijn van het
kabinetsbeleid. Wat we aan praktische resultaten hebben geboekt. Wat
dat betreft is het goed dat dit debat plaatsvond.
VRAAG:
Bent u nu weer definitief in vorm?
BALKENENDE:
Ach, laten we daar over ophouden.
VRAAG:
U bent er zelf over begonnen, met die beeldspraak.
BALKENENDE:
Dat hing ook samen met de APB, dat was ook zo. De ochtend ging goed,
de avond ging goed en het middaggedeelte was anders. Dat is wat mij
betreft nu een afgesloten hoofdstuk. We hebben nu een debat gisteren
gehad, en trouwens daarvoor hebben we anderen gehad. Vorige week
hadden we ook een paar debatten en dat ging gewoon prima.
VRAAG:
Het is natuurlijk wel fijn voor het land om te horen als de premier
zegt: ik ben weer in vorm, ik ben terug en dat zal zo blijven.
BALKENENDE:
Gisteren vond ik het fijn om dat debat zo te doen, want het ging ook
ergens over. Het was ook een lastig debat. Het ging om hele complexe
onderwerpen, maar het is gewoon goed dat we dit debat hebben gehad.
Ontpoldering Hedwigepolder
VRAAG:
Zo gaat het weer in de politiek. Vanochtend de complimenten vanuit het
Nederlands Dagblad, maar vandaag heeft het kabinet weer een moeilijk
besluit moeten nemen: de Hedwigepolder wordt toch onder water gezet.
Een dossier waar u zich persoonlijk mee hebt bemoeit. Is dit nu een
nederlaag voor u?
BALKENENDE:
Nee, ik zou het ook heel gek vinden als het zo wordt geduid. Wat deed
zich voor? In de Tweede Kamer was duidelijk een meerderheid tegen
ontpoldering van die Hedwigepolder in Zeeuws-Vlaanderen. Dat hing
natuurlijk ook samen met de gevoelens in Zeeland en die begrijp ik als
geen ander. Toen hebben we als kabinet gezegd: wij kunnen niet voorbij
gaan aan die meerderheidsopvatting van de Tweede Kamer. Laten we
kijken of er een alternatieve mogelijkheid is, namelijk een
buitendijkse oplossing voor natuurherstel. Dat hebben we uitgezocht en
toen hebben we gezegd in april: we kiezen eigenlijk voor een
voorkeursvariant - dat is de buitendijkse oplossing - maar als dat
niet kan op grond van internationale rechtelijke aspecten, dan kiezen
we voor ontpolderen. We hebben nu alles laten nagaan en de
vaststelling was dat de buitendijkse oplossing onvoldoende oplossingen
biedt. Je moet nog extra dingen gaan doen en die mogelijkheden heb je
niet binnen het Westerschelde gebied. De provincie Zeeland heeft zeer
meegedacht. Heeft ook extra hectare grond aangeboden om te kijken of
je kan komen tot die alternatieve oplossing en dan nog zegt ook
Grontmij: dan kom je er niet mee. Als je die vaststelling moet doen
dat het een oplossing is die onvoldoende soelaas biedt, dan ga je
terugvallen naar die tweede variant van dubbelbesluit. En dus is er
ook geen sprake van nederlaag of wat dan ook. Het is een kwestie van
gewoon consistent vasthouden aan het besluit dat is genomen.
VRAAG:
Maar goed, dat heeft een hele hoop heisa opgeleverd. Je zou kunnen
zeggen dat de Zeeuwen valse hoop hebben gekregen, de Belgen zijn enorm
boos geworden, op Buitenlandse Zaken waren ze er heel boos over dat
een verdrag werd geschonden met een ander land, reputatieschade voor
uzelf. Is dat het allemaal waard geweest?
BALKENENDE:
Ik vind dat het het waard is geweest om te kijken naar een
alternatieve mogelijkheid. Ik vind dat je alles uit de kast moet halen
om te kijken of je ontpolderen kan voorkomen. Het leidt tot grote
emoties. Het leidt tot ongenoegen in de Tweede Kamer. Dan zou het heel
gek zijn als een Tweede Kamer zegt: we hebben er lak en we gaan gewoon
even door.
VRAAG:
Dus uw boodschap aan de Zeeuw is: ik heb het geprobeerd, maar het is
helaas mislukt.
BALKENENDE:
Ja, ik heb er alles aan willen doen om juist dat te voorkomen. Alleen,
wanneer je door zou gaan op dit spoor krijg je echt grote juridische
problemen. Dan red je het absoluut niet bij de Raad van State. We
hebben ook te maken met de contacten met Vlaanderen. Dan moet je op
een gegeven moment zeggen: de knoop moet een keer worden doorgehakt,
hoe moeilijk dat ook is, hoe moeilijk dat ook is.
Missie Afghanistan
VRAAG:
Het kabinet heeft vandaag ook gesproken over de Afghanistan-motie.
Daarin staat: geen missie in Uruzgan na 2010. Wordt die motie
uitgevoerd?
BALKENENDE:
De motie zegt dat het kabinet rekening dient te houden met deze
uitspraak van de Kamer. Dat zullen wij ook doen, dat rekening houden
met. Verder zijn wij nu aan zet. Het is zo dat het kabinet voor de
vraag staat: als de missie is afgelopen - we zijn lead nation in
Uruzgan - dan staan wij voor de vraag of wij andere dingen doen in
Afghanistan. Die vraag moet worden beantwoord.
VRAAG:
Dat mag ook van die motie. We mogen van de Kamer wel naar Helmand, het
gebied wat er naast ligt.
BALKENENDE:
Wij zijn nu als kabinet aan zet, maar ik het ook in het Kamerdebat
vorige week al aangegeven dat de bewindslieden zich zullen onthouden
van speculaties die te maken hebben met een eindbesluit dat het
kabinet heeft te nemen.
VRAAG:
U zegt: we houden er rekening mee. Wat moet ik daarmee als Kamerlid en
als burger?
BALKENENDE:
Precies datgene wat er in de motie staat.
VRAAG:
U zei net toen we het hadden over de Hedwigepolder dat de Tweede Kamer
dat ontpolderen niet wilde. Dan kan je als kabinet maar één ding doen
en dat is luisteren naar de Tweede Kamer. Nu hebben we het ook over
een uitspraak van de Tweede Kamer en dan zegt u: ik wil er wel
rekening mee houden.
BALKENENDE:
Het is een heel gevoelig onderwerp en dat is elke keer zo geweest. Ik
weet nog heel goed toen we het besluit namen over Uruzgan. Het eerste
besluit dat we daar heen zouden gaan was een heel gevoelig onderwerp.
Toen we het hadden over de verlenging van de missie evenzeer. Dat ging
gepaard met emoties. Het is ook lastig, dat is gewoon zo. Als je weet
dat een onderwerp complex is, sowieso het participeren in Afghanistan,
dan moet je zeer zorgvuldig te werk gaan. Dat is ook precies te reden
waarom ik heb aangegeven dat wij nadrukkelijk kennis nemen van deze
moties, we houden er rekening mee, wat de motie ook vraagt, maar ik ga
geen voorschot nemen op wat een kabinet straks zal bespreken.
VRAAG:
Maar nu laat u dus de mogelijkheid open dat we toch in Uruzgan
blijven.
BALKENENDE:
Het is steeds gezegd: die lead nation-functie komt tot een eind. De
mensen zullen dan weg zijn. Maar wat ik niet wil is dat we ons nu
begeven in allerlei speculaties en daarom precies het gene wat ik nu
zeg: wij zijn aan zet. De regering regeert, de Kamer controleert.
Wanneer wij klaar zijn met onze beraadslagingen zullen wij het de
Kamer laten weten.
VRAAG:
Obama heeft vandaag de Nobelprijs voor de vrede gekregen. Nu zijn er
gelijk mensen die zeggen: dat heeft ook gevolgen voor Nederland. Die
duiden dat als volgt: dat de statuur van deze man nog meer gegroeid
is. Dat op het moment dat hij uw opbelt om te vragen of Nederland
alsjeblieft wil blijven in Uruzgan, dat u het niet kan maken om nee te
zeggen.
BALKENENDE:
U bent niet helemaal origineel, want de heer Post, een bekende
Amerika-deskundige, die is er mee begonnen.
VRAAG:
Die heeft mij geïnspireerd! Ik zei ook: er zijn duiders.
BALKENENDE:
Frits Wester ging daarna door en nu bent u de derde die het punt naar
voren brengt. Ik begrijp de opmerking die de heer Post ook heeft
gemaakt, aan de andere kant heb ik gewoon te maken met mijn
verantwoordelijkheden als minister-president en daar ben ik net op in
gegaan.
VRAAG:
Ik dank u wel.
BALKENENDE:
Graag gedaan.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd)
Ministerie van Algemene Zaken