Vrije Universiteit Amsterdam

Persbericht
28-09-2009

Derde Desmond Tutu-hoogleraar houdt zijn oratie
"Ras nog steeds belangrijke factor in Zuid-Afrika"

Meer dan 15 jaar na het einde van apartheid blijkt ras nog steeds een belangrijke factor in de Zuid-Afrikaanse samenleving. Dit zegt Eddy van der Borght in zijn oratie `Zondag ochtend ­ het meest gesegregeerde tijdstip' over raciale verzoening als niet- afgewerkte zaak voor de theologie binnen en buiten Zuid-Afrika. Van der Borght houdt als derde Desmond Tutu-hoogleraar op 7 oktober zijn oratie.

Vanuit de christelijke theologie van de kerk roepen de grote invloed en betekenis van ras als sterk identiteitskenmerk belangrijke vragen op. Dit wringt namelijk met de belijdenis van de eenheid van de kerk als uitdrukking van het geloof in één God. De Waarheid- en Verzoeningscommissie in Zuid-Afrika beschreef in haar rapport de grote invloed van apartheid op religies. Het ging hierbij niet alleen om de passieve en actieve steun aan het toenmalige regeringsbeleid, maar ook om de hoge mate waarin racisme geïnternaliseerd was in allerlei kerkelijke praktijken, waaronder ook de meest bekende, de zondagochtenddienst. De invloed die raciale apartheid heeft gekregen binnen de meeste kerken in Zuid-Afrika kan worden gezien als een teken dat de christelijke theologie van de kerk onvoldoende antwoord heeft op de realiteit van alledag dat mensen zich van elkaar onderscheiden met verwijzing naar sociale identiteiten zoals ras, natie, etniciteit en stam.

Ook binnen de oecumenische beweging is het moeilijk gebleken om verschillende sociale identiteiten te erkennen en tegelijkertijd de eenheid van de kerk te versterken. De problemen met de plaats van migrantenkerken in Europa, de rol die orthodoxe kerken zich toemeten als hoeders van de nationale identiteit en de realiteit van tribale kerken in Afrika geven aan dat we met een probleem te maken hebben dat niet uniek is voor Zuid-Afrika.

De oratie van de laatste Desmond Tutu-hoogleraar (Chris Elbers) vindt plaats op 14 oktober.





De Desmond Tutu leerstoel `Jeugd, Sport en Verzoening' werd in 2007 ingesteld ter gelegenheid van een bezoek van Aartsbisschop Desmond Tutu aan de Vrije Universiteit. De VU eert met deze leerstoel Desmond Tutu's levenslange en geweldloze inzet voor een rechtvaardiger (wereld)samenleving.