Rathenau Instituut


27 september 2009: Wereldwijd groot draagvlak voor ambitieus klimaatbeleid

Den Haag, 27 september 2009

Een stevig klimaatbeleid, gebaseerd op een wereldwijd klimaatakkoord, is een urgente kwestie. Dat vindt 92 procent van de deelnemers aan het Nederlandse burgerforum over klimaatverandering. Geïnformeerde burgers lijken eerder voorstander van een doortastend en afdwingbaar mondiaal klimaatbeleid te zijn, dan burgers die niet geïnformeerd zijn.

Simultaan met burgerfora in 37 andere landen, boog vandaag ook een Nederlands forum van bijna 100 mensen zich over een aantal fundamentele vragen rond klimaatbeleid. Het is de bedoeling dat de resultaten van deze grootste mondiale bevraging van burgers ooit (WorldWideViews on Global Warming) meegenomen worden door de klimaatdelegaties die eind dit jaar onderhandelen in Kopenhagen.

Klimaatakkoord dringend

Het feit dat 92 procent van de Nederlanders een klimaatakkoord dringend noemt, lijkt te conflicteren met de resultaten van een recent onderzoek van 21Minuten.nl. Daaruit bleek nog dat milieu en klimaatverandering niet voorkwamen in de top tien van onderwerpen waar de Nederlander zich de grootste zorgen over maakt. Ook bleek daaruit dat het merendeel van de Nederlanders weinig vertrouwen in de VN-klimaatconferentie had.

Jurgen Ganzevles, senior onderzoeker bij het organiserende Rathenau Instituut, denkt dat wel of niet geïnformeerd zijn een verklaring kan zijn: "Ruim 70 procent van het burgerforum gaf aanvankelijk aan 'niet veel' tot 'redelijk wat' over klimaatverandering en de gevolgen ervan te weten. Naarmate de dag vorderde en mensen nogmaals met de wetenschappelijke informatie van het IPCC worden geconfronteerd, lijken mensen wel iets bezorgder te worden en strenger beleid te willen."

Frans Brom, hoofd Technology Assesment van het Rathenau Instituut en dagvoorzitter: "Mijn eerste indruk is toch ook dat het hoge percentage mensen dat een klimaatakkoord dringend noemt, te verklaren valt uit het feit dat deze groep mensen zich geïnformeerd heeft op basis van de IPCC-rapporten, waarop ook de klimaatonderhandelaars in Kopenhagen zich baseren. Dit verklaart het verschil in resultaten met wanneer je ongeinformeerde burgers via internet of op straat vraagt naar hun mening over klimaatverandering."

Bezorgdheid

Van de bijna honderd burgers in het burgerforum zegt 26 procent 'zeer bezorgd' te zijn, 40 procent 'tamelijk bezorgd', 31 procent 'enigszins bezorgd' en 3 procent 'niet bezorgd'. Hoe valt die relatieve bezorgdheid te rijmen met het feit dat 92% van dezelfde groep vindt dat een klimaatakkoord in Kopenhagen dringend is?

Frans Brom: "Het viel mij op dat mensen het probleem wel erkennen, maar dat ze tegelijk niet paniekerig zijn. Ze verwachten volgens mij dat klimaatproblemen gewoon, rustig, nuchter en stap voor stap worden geregeld."

Opvallend is verder dat de helft van de burgers uit het forum vindt dat de doelstelling van klimaatbeleid moet zijn om de temperatuurstijging te beperken tot 2 graden Celsius, terwijl nog eens 42 procent vindt dat de stijging zelfs beperkt moet worden tot het huidige niveau van 0,8 graden. Is dat wel realistisch? Jurgen Ganzevles: "Alles valt of staat met een klimaatakkoord in Kopenhagen. Als er geen akkoord wordt bereikt, kun je ook een beperking tot 0,8 graden wel vergeten."

Streng

Dat zo'n klimaatakkoord streng mag zijn, blijkt uit het feit dat 18 procent van het burgerforum vindt dat de CO2 uitstoot-beperking voor rijke landen op korte termijn meer dan 40 procent moet bedragen en voor 70 procent is een beperking van tussen de 25 en 40 procent voldoende. De huidige doelstelling van de Europese Unie is om tegen 2020 de CO2-uitstoot met 20 procent te reduceren. Dat kan meer worden, mits ook andere landen meedoen.

Voor snel groeiende niet-westerse landen zijn de burgers milder: 57 procent wil dat deze landen de emmissies 'enigszins terugbrengen' en 27 procent wil alleen dat de 'groei van de emissies enigszins wordt teruggebracht'. Voor de armste landen zijn de burgers nog coulanter.

Daar staat tegenover dat landen die hun toezeggingen in verband met een een nieuw klimaatakkoord niet nakomen, van 89 procent van de burgers 'zwaar' tot 'merkbaar' gestraft mogen worden.

Financieel systeem

Relevant voor de wereldleiders van de G20 in Pittsburgh: 83 procent van de burgers vindt dat er een mondiaal financieel systeem moet komen waarin financiële middelen komen die ontwikkelingslanden nodig hebben om klimaatverandering in te perken en om zich aan te passen. Ruim negentig procent van de burgers vindt dat alle landen, behalve de minst ontwikkelde landen, verplicht moeten betalen voor een nieuw klimaatakkoord.

De helft van de burgers (50 procent) is bereid daarvoor zelf in de eigen portemonnee te tasten en pleit voor een verhoging van de prijs van fossiele brandstoffen in rijke landen. 15 procent wil dat ook, maar dan alleen als die prijsverhoging voor de hele wereld geldt.