Ingezonden persbericht
Vlaho Bukovac
Kosmopoliet uit Kroatië
26 september 2009 t/m 10 januari 2010
Gemeentemuseum Den Haag
Hij werd geboren in Cavtat, Kroatië, woonde in Amerika, Parijs, Zagreb en Praag en verbleef lange periodes in Engeland en Wenen. Waar de talentvolle schilder Vlaho Bukovac (1855-1922) zich ook vestigde, overal verwierf hij binnen de kortste keren faam en erkenning. Hij exposeerde succesvol op diverse Parijse Salons, de eerste Weense Secession tentoonstelling, de tweede en vierde Biënnale van Venetië en de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1900. Het Gemeentemuseum Den Haag toont deze winter een groot overzicht uit de glansrijke carrière van deze veelzijdige schilder die in Nederland niet eerder te zien is geweest.
Vlaho Bukovac' leven leest als een jongensroman. Hij maakte in zijn jeugd vele omzwervingen en beoefende de meest uiteenlopende beroepen als schippershulpje, assistent van een fotograaf en zelfs serveerder. Toen bleek dat hij over een bijzonder schilderstalent beschikte, kon hij al snel leven van portretopdrachten en lukte het hem, als een van de weinige Kroatische kunstenaars, om op 22-jarige leeftijd op de école des Beaux Arts les te krijgen van de beroemde Alexandre Cabanel. Dit was het begin van een wervelende carrière.
De Salon van 1882 was voor hem een ware triomf: hij exposeerde La Grande Iza, een naaktportret van een kokette Parijse vrouw, de heldin uit een populaire roman. Deze sensuele vrouw van vlees en bloed oogstte zoveel bewondering dat de krantenverkopers zijn naam scandeerden op de boulevards van Parijs. Bukovac' succes beperkte zich niet alleen tot Frankrijk, ook in Engeland brak hij door met behulp van de Vicars Brothers in Londen.
Hoewel Bukovac dankzij zijn perfecte beheersing van de academische schilderkunst een zeer gewaardeerd lid was van het officiële kunstcircuit, liet hij zich ook inspireren door de moderne, impressionistische kunstenaars die in de kleine galeries te zien waren. Die invloed is te zien in zijn lossere verfstreek en de techniek van het pointillisme die hij zichzelf gaandeweg eigen maakte.
Naast landschappen schilderde Bukovac voornamelijk portretten. Binnen dit genre vond hij telkens nieuwe mogelijkheden door zijn modellen gekostumeerd, naakt, alleen of in groepen, alledaags, allegorisch, symbolisch of religieus af te beelden. In zijn schilderijen slaagde hij er keer op keer in om mensen weer te geven, zoals ze zijn. Geliefden, vrienden, kennissen, publieke figuren of zichzelf; telkens wist hij de persoonlijkheid van de geportretteerde bloot te leggen. Uit de intieme portretten zijn karakter, afkomst, leeftijd, status en gezondheid af te lezen.
Gedurende al zijn omzwervingen en zijn lange tijd in Parijs bleef zijn geboortegrond lonken. Zijn droom om het culturele leven in Kroatië nieuw leven in te blazen, bracht hem in 1893 naar Zagreb. Hij overtuigde ook andere succesvolle kunstenaars zich weer in hun vaderland te vestigen en zo ontstond een actief, bloeiend cultureel centrum waar ook Bukovac de vruchten van plukte. De groep die hij om zich heen verzamelde, stond door hun zonnige, mediterrane werken in het buitenland al snel bekend als 'The Colourful School of Zagreb'.
In 1894 schilderde Bukovac het grote doek Gundulic's droom naar het epische en vaderlandslievende gedicht Osman van Ivan Gundulic dat de - toen ook al actuele - tegenstellingen bescchrijft tussen het Christendom en de Islam en Oost- en West-Europa. Hiermee vestigde hij zowel zijn naam in heel Europa door het succes op de Biënnale van Venetië als in eigen land; met het verbeelden van het nationale 'lijflied' werd hij al snel beschouwd als de trots van Kroatië.
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met bijdragen van Bukovac- expert Igor ZidiIJ (¤ 29,95). Sponsor van het museum is Privredna Banka Zagreb.
Ingezonden persbericht