Leijnse: verspilling gemeenschapsgeld door negeren leven lang leren?
25/09/2009 09:04
Open Universiteit Nederland
De grote groei in de maatschappelijke behoefte aan kennis ligt de komende decennia niet bij fundamenteel onderzoek en initiële opleidingen, maar bij toegepast onderzoek en leven lang leren. Dat stelt Frans Leijnse vanmiddag, 25 september, in de rede ter gelegenheid van de viering van de 25ste dies natalis van de Open Universiteit Nederland. Leijnse, hoogleraar Onderwijs en arbeidsmarkt en lid van de Eerste Kamer: 'Maatschappelijk gezien is het een onverantwoorde verspilling als de uit algemene middelen opgebouwde en onderhouden onderwijsinfrastructuur zo weinig wordt ingezet voor de urgente behoefte aan leven lang leren!'
Revolutie
Het huidige onderwijssysteem in Nederland is te weinig gericht op de brede vraag van volwassenen naar leven lang leren. Crisis of niet, er is nu nog steeds een structureel tekort aan middelbaar en hoger opgeleiden, en dat zal de komende jaren dramatisch toenemen. De ROC's, hogescholen en universiteiten kunnen dat niet opvangen als ze traditioneel georganiseerd blijven.
Frans Leijnse betoogt in zijn rede 'Leven: leren en laten leren' dat revolutionaire veranderingen nodig zijn: 'De vraag vanuit het arbeidsbestel en de samenleving is een kennisvraag en niet meer een onderwijsvraag. Onderwijsinstellingen zouden kenniscentra moeten worden die een uitstekend netwerk onderhouden met professionals die werken in specifieke beroepen en (beleids)terreinen. Zo'n netwerk levert nieuwe kennis op en is een buitengewoon effectieve voedingsbodem voor het beantwoorden van de leervraag van organisaties, werknemers en burgers.'
Maatschappelijke noodzaak
Voor de grote publieke onderwijsinstellingen zal het moeilijk zijn om te veranderen naar kenniscentra. Niet alleen hun eigen traditionele structuur is belemmerend, ook het overheidsbeleid. Zo dwingt de bekostigingssystematiek de instellingen te denken in een aanbodmodel waarin vooraf gedefinieerde opleidingen de standaard zijn. Voor de vraaggestuurde structuur van een leven lang leren voldoet dit echter niet. Het 'laten leren' moet gebeuren in dialoog met het werkveld. Het is noodzakelijk dat de belemmeringen overwonnen worden. Leijnse: 'Het is immers niet bevredigend dat de kostbare en hoogwaardige infrastructuur die uit publieke middelen wordt opgebouwd en onderhouden, vrijwel geheel in reserve wordt gehouden bij de vormgeving van een zo belangrijk maatschappelijk fenomeen als het leven lang leren.'
25ste dies natalis
De Open Universiteit Nederland viert op vrijdag 25 september 2009 in Heerlen haar 25ste dies natalis. Na de openingspresentatie 'Leven-lang-leren 25 jaar (in) het hart van de Open Universiteit' door prof. dr. ir. Fred Mulder, rector magnificus en Theo Lutkie, student Cultuurwetenschappen, spreekt prof. dr. Frans Leijnse de diesrede 'Leven: leren en laten leren' uit. Tijdens de academische plechtigheid wordt een eredoctoraat overhandigd aan prof. dr. Alexander Rinnooy Kan en prof. dr. Gerd Gigerenzer.
http://www.ou.nl