Sociaal-Economische Raad

Kabinet vraagt SER advies over positie zelfstandige ondernemers

24 september 2009
Minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vraagt namens het kabinet de SER een advies uit te brengen over de gevolgen van het groeiend aantal zelfstandigen zonder personeel voor de structuur van de arbeidsmarkt.

Arbeidsrelaties zijn op dit moment te onderscheiden in werknemerschap en (zelfstandig) ondernemerschap. Sinds de opkomst van de freelancers en later de zzp'er is het grijze gebied tussen werknemer- en ondernemerschap groter en diffuser geworden.
In 2008 zijn volgens het CBS 945.000 personen actief als zelfstandigen. Ongeveer een derde van de zelfstandigen heeft personeel in dienst. Zo'n tweederde blijft zonder personeel. Van deze groep bieden ongeveer 250.000 personen feitelijk slechts eigen arbeid aan. Wanneer het aantal zzp'ers dat zich niet of nauwelijks onderscheidt van een werknemer sterk groeit, vervaagt het traditionele verschil tussen werknemers en zelfstandige ondernemers. Hierdoor ontstaan groepen werkenden die inhoudelijk hetzelfde werk verrichten, maar wel van elkaar verschillen in juridische status en daaraan gekoppelde rechten en plichten.

De genoemde ontwikkelingen roepen de vraag op of het stelsel van arbeidsverhoudingen, fiscaliteit en sociale zekerheid nog wel is toegesneden op de toenemende diversiteit aan arbeidsrelaties. Het kabinet verzoekt de SER om het bestaande wettelijke kader voor zelfstandigen en werknemers (in zowel private als publieke sector) tegen het licht te houden en te beoordelen op zijn houdbaarheid. Daarbij vraagt het kabinet de SER in zijn advies onder meer in te gaan op:

* de bijdrage van zelfstandigen aan de economische dynamiek van Nederland

* de trends die zich de komende jaren zullen aftekenen op de arbeidsmarkt

* de wenselijkheid zelfstandigen meer te betrekken bij het stelsel van arbeidsverhoudingen

* de vraag of een andere vormgeving van socialezakerheidsinstanties een bijdrage kan leveren aan een meer houdbaar stelsel
* de verwachting in hoeverre zelfstandigen uiteindelijk doorgroeien naar een werkgeverschap en de bijdrage aan werkgelegenheid en innovatie.

Het kabinet verzoekt de SER relevante belangenorganisaties van zzp'ers bij het advies te betrekken. In het voorjaar van 2010 dient het advies te verschijnen.