Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Inhoud pagina: Veelgestelde vragen over veiligheidsonderzoeken

24 september 2009

Waarom doet de AIVD veiligheidsonderzoeken? Bij veel bedrijven en overheidsorganisaties zijn functies aangewezen die een veiligheidsrisico (kunnen) opleveren. De mensen die zo'n functie willen gaan vervullen, worden door de AIVD onderzocht. Wordt er niets gevonden dat een risico oplevert, dan geeft de AIVD een zogeheten verklaring van geen bezwaar (VGB) af. Dit is de korte uitleg. Wie hierover meer wil weten kan terecht op de pagina's over veiligheidsonderzoeken.

Krijgt iedereen hetzelfde onderzoek? Nee. Er zijn drie soorten onderzoeken. Deze lopen op in zwaarte en diepgang. A-onderzoeken zijn het zwaarst qua omvang en diepgang. Daarbij vindt een zogeheten veldonderzoek plaats. In zo'n onderzoek worden bijvoorbeeld vrienden en bekenden van de onderzochte bevraagd.

Hoe ziet een veiligheidsonderzoek in de luchtvaartsector eruit? Een groot aantal functies binnen de luchtvaartsector is aangewezen als vertrouwensfunctie vanwege de toegang die personen hebben tot de beschermde gebieden van Nederlandse luchthavens of omdat ze bemanningslid zijn van een Nederlands vliegtuig. In de luchtvaartsector is in veruit de meeste gevallen sprake van een B-onderzoek. Dit is in principe een administratief onderzoek, zonder veldonderzoek. Bij zo'n administratief onderzoek wordt onder meer in de politiesystemen bekeken of de onderzochte justitiële antecedenten (een strafblad) heeft. Als er aanleiding toe is gaat de AIVD actief op zoek naar verdere informatie die belangrijk is voor de uiteindelijke afweging of iemand in aanmerking komt voor een VGB. Dit kan, bijvoorbeeld, door contact te zoeken met politie en justitie of door het instellen van een veldonderzoek.

Mag de AIVD hierbij bijzondere middelen inzetten? Nee. De AIVD mag bij veiligheidsonderzoeken nooit middelen inzetten als afluisteren of observeren.

Hoe lang blijft een onderzoek geldig? Na vijf jaar wordt herhaalonderzoek gedaan. In de tussentijd is zowel de betrokkene als de werkgever verplicht om veranderingen door te geven. Zo'n wijziging in de (persoonlijke) omstandigheden kan aanleiding zijn om versneld een veiligheidsonderzoek in te stellen.