"Apparaten bemoeien zich nergens mee, zorgverleners wel"
24-9-2009 -
Provincie Utrecht en Centrum voor Ethiek en Gezondheid starten debat over
ethiek en zorg op afstand
De ontwikkelingen in zorg op afstand gaan door. Cliënten en
zorgverleners hebben contact via beeldschermen en sensoren en camera's
hangen ter preventie in huis en houden cliënten dag en nacht in de
gaten. Een mooie aanvulling op de bestaande zorg, die gestimuleerd
moet worden, vindt de provincie Utrecht. Maar wel op een zorgvuldige
manier. Daarom stelde de provincie Utrecht de bundel `Een verkenning
van de grenzen' samen over ethiek en zorg op afstand. Hierin geven
onder andere wetenschappers, projectleiders, cliënten en
zorgverleners hun visie op het onderwerp. Gedeputeerde Haak (zorg)
overhandigde op 23 september het eerste exemplaar aan staatssecretaris
Bussemaker (volksgezondheid en welzijn). Hiermee draagt de provincie
het stokje over aan het Centrum voor Ethiek en Gezondheid, die het
onderwerp ethiek en zorg op afstand verder op de kaart zet.
"Zorg op afstand biedt enorme kansen. Maar uit onze pilotprojecten
bleek, dat zowel zorgverleners als cliënten en projectleiders soms
worstelen met de ethische aspecten. Hoe gaan we om met privacy? Welke
consequenties heeft het vervangen van persoonlijk contact met
beeldschermcontact? Laten we hierover een debat voeren, zodat we
weloverwogen keuzes kunnen maken bij de verdere ontwikkeling van zorg
op afstand," zei gedeputeerde Haak tijdens de uitreiking.
Staatssecretaris Bussemaker was heel blij met de bundel: "Ik werk aan
een balans tussen warme zorg en ICT. Dit boekje helpt daarbij. Ik neem
de handschoen graag op om dit onderwerp verder op me te nemen." Beide
bewindsvrouwen benadrukten het belang van samenwerking op het gebied
van ICT en zorg. Zowel de provincie als het Rijk gaan hier de komende
tijd mee aan de slag.
Dupuis: "Doen, doen, doen.... als het op prijs wordt gesteld"
Voorafgaand aan de uitreiking lichtten ethicus en Eerste Kamerlid
Heleen Dupuis en trainer / publicist en ervaringsdeskundige Jacqueline
Kool hun bijdrage aan de bundel toe. Dupuis stelt vooral het individu
voorop in haar betoog. Groepen zorgvragers worden volgens haar
onterecht over één kam geschoren. Daarnaast benadrukte zij het
belang van kennis voordat er een moreel oordeel wordt geveld over zorg
op afstand. Kool omarmt alle techniek die haar onafhankelijkheid
verruimt: `Apparaten bemoeien zich nergens mee, zorgverleners wel."
Zij stelt dat de angst voor technologie in zorg omdat het onnatuurlijk
zou zijn, ongegrond is: "We zijn al vergroeid met technologie." Kool
parafraseerde Donna Haraway tijdens haar betoog, die de mens een
cyborg noemt.
Zorg en afhankelijkheid
Het debat over ethiek en zorg op afstand werd afgetrapt door Dick
Willems (Centrum voor Ethiek en Gezondheid), Piet Verrijt
(projectleider van de provincie Utrecht) en Annemarie van Hout
(Aveant). Er ontstond een levendige discussie met de zaal over
bijvoorbeeld de gevolgen van zorg op afstand op de betrokkenheid van
familieleden of zelfzorg. En over de vraag of techniek
onafhankelijkheid van zorgvragers bevordert of dat er een nieuwe
afhankelijkheid ontstaat. "Als je zorg nodig hebt, ben je altijd
afhankelijk,"stelde Annemarie van Hout.
Vervolg debat
Als vervolg op dit debat zal het Centrum voor Ethiek en Gezondheid
(CEG) een signalement over ethiek en zorg op afstand uitbrengen en
bijeenkomsten over het onderwerp organiseren. Het CEG zet het
onderwerp nationaal op de kaart. Met als doel om ethiek bij de
ontwikkeling van zorg op afstand te betrekken, en niet achteraf de
discussie te voeren.
Bundel downloaden
De provincie Utrecht ondersteunt de wens van mensen die zorg nodig
hebben om zo lang mogelijk zelfstandig in de eigen omgeving te blijven
wonen. In dit kader startte de provincie negen pilotprojecten op het
gebied van zorg op afstand. De bundel `Een verkenning van de grenzen'
vloeit hieruit voort. U kunt de bundel downloaden of bestellen via
www.provincie-utrecht.nl/welthuis. Meer informatie over het CEG vindt
u op www.ceg.nl.
Afbeelding: Apparaten bemoeien zich nergens mee, zorgverleners wel 1
Afbeelding: Apparaten bemoeien zich nergens mee, zorgverleners wel 2
Meer informatie: Joyce Veul, telefoon 030 - 258 2453
Provincie Utrecht