Ernst & Young

Europese PE-sector blijft groeien, ondanks economische tegenwind

Aantal exits met 66% gedaald t.o.v. 2008 - portefeuilles brengen nieuwe uitdagingen met zich mee

AMSTERDAM, 21 september 2009 - De grootste Europese ondernemingen die in 2008 door PE-investeerders zijn verkocht, hebben in handen van die investeerders indrukwekkende groeicijfers bereikt, zo blijkt uit het vierde jaarlijkse onderzoek van Ernst & Young naar de PE-sector. Die groeicijfers zijn de afgelopen vier jaar bovendien niet wezenlijk veranderd.

Uitdagingen in een nieuwe wereld - hoe creëren PE-investeerders waarde? is een analyse van bijna 300 grote Europese ondernemingen die de afgelopen vier jaar in handen waren van PE-investeerders en door hen zijn verkocht. Gebleken is dat de winstgevendheid van deze bedrijven tussen het moment van overname en de exit met gemiddeld 15% is gegroeid, hun personeelsbestand met 5% en hun productiviteit met 9%. Bovendien liggen de prestaties van bedrijven in handen van PE-investeerders boven het gemiddelde voor beursgenoteerde ondernemingen, ook na correctie voor leverage.

Marc Guns, partner bij Ernst & Young: "De PE-sector heeft haar bovengemiddeld rendement te danken heeft aan selectieve toepassing van haar typische eigendomsmodel en doelgerichte verbeteringsinitiatieven. De beste presteerders hebben qua rendement zelfs een zeer ruime voorsprong op andere private investeerders."

Uit de bevindingen blijkt ook dat PE-investeerders bereid zijn ook minder goed presterende bedrijven door zware tijden heen te loodsen. Dergelijke noodlijdende assets bleven gemiddeld zeven jaar in handen van de PE-investeerders, ofwel tweemaal zo lang als andere. Bij 43% werden topmanagers vervangen en bij 36% werd extra eigen vermogen van de investeerder geïnjecteerd.

"Hoewel bij een aantal bedrijven het minimumrendement niet werd behaald, hebben we geen bewijs aangetroffen van kortetermijngedrag ten aanzien van minder goed presterende bedrijven", aldus Guns. "Zowel de PE-investeerders als het management van die bedrijven hebben er alles aan gedaan om hun strategie aan te passen en nieuwe maatregelen te treffen met het oog op verbetering van de winstgevendheid en cashflow."

Afnemend aantal exits
Het wekt geen verbazing dat het aantal exits in 2008 met 66% is afgenomen in vergelijking met 2007, van 89 tot 30. De totale ondernemingswaarde daalde met 77%, van circa ¤ 54 miljard tot circa ¤ 12 miljard.

Marc Guns, partner bij Ernst & Young: "De daling van het aantal en de waarde van de exits is een gevolg van de slechte macro-economische omstandigheden. Die afnemende ondernemingswaarde kan ook deels worden toegeschreven aan de krappere kredietmarkt en aan het uitblijven van exits via de beurs in 2008. De beurs nam voorheen zo'n 10% tot 15% van de exits voor zijn rekening en vormt met name voor de grootste bedrijven in handen van PE-investeerders een kritieke exitroute. Een en ander betekent dat er nog veel bedrijven met een waarde van meer dan een miljard euro op een exit wachten. De PE-sector staat de komende jaren dan ook voor en grote uitdaging."

Door het uitblijven van Europese exits via de beurs in 2008 en behoedzaamheid onder ondernemingen (die nog maar 26% van de exits voor hun rekening nemen), is het aantal bedrijven dat door een andere PE-investeerder werd overgenomen gegroeid van 50% in 2005 tot 74% in 2008, ondanks de krappere kredietmarkt.

"Het is interessant te zien dat de overgenomen bedrijven het na deze 'secundaire' deal even goed bleven doen als bij de eerste overname, en dat de nieuwe investeerders even effectief blijken te zijn in het benutten van kansen om de groei en efficiëntie te verbeteren," aldus Guns.

Afwachtende houding
Gezien het kleine aantal exits in 2008 tezamen met de hoge gemiddelde opbrengst van die exits lijkt het er op dat private equity houses in 2008 vooral sterke ondernemingen hebben verkocht. Zolang er geen zekerheid bestond over een hoog rendement, hielden ze de asset gewoon in handen. Hoewel PE-investeerders hun minder succesvolle bezittingen vooralsnog niet direct afstoten, zal de druk toenemen om dit soort bedrijven minder lang aan te houden, zodat de investeerders hun rendement kunnen incasseren en er ruimte vrijkomt voor nieuwe investeringen.

"Door de toenemende economische druk in 2009 moeten we rekening houden met afnemende winst- en banengroei," aldus Guns. "Wij verwachten dat private investeerders naar mogelijkheden zullen gaan zoeken om bepaalde noodlijdende bedrijven van de hand te doen, met name aan fondsen met een hoog of zelfs gegarandeerd rendement. Hoewel er in 2008 geen exits plaatsvonden via faillissement, is de situatie in 2009 als gevolg van de aanhoudende economische malaise inmiddels anders. Het aantal faillissementen zal dit jaar waarschijnlijk ook verder toenemen."

De toekomst financieren

Guns komt tot de volgende conclusie: "In sommige gebieden zijn zowel de marktomstandigheden als financieringsmogelijkheden inmiddels aan de beterende hand, en staan er meerdere exits via de beurs op het programma. Toch zal de kredietmarkt waarschijnlijk krapper blijven dan we de afgelopen jaren gewend waren. De realiteit is dat een aanzienlijk deel van de leningen die PE-investeerders voor de overnames hebben aangetrokken, in 2011 en 2012 vervalt. Als ze er niet in slagen bestaande investeringen van de hand te doen of een sterke cashflow te genereren om hun schuldenlast te verminderen, dan krijgen de investeerders grote moeite die leningen te herfinancieren.

Er is een groot aantal assets in de categorie vanaf 1 miljard euro. PE-investeerders zullen dan ook meer dan ooit moeten doorgronden welke drivers voor prestatieverbetering het meest van toepassing zijn op de bedrijven in hun huidige portefeuille. Nu de sector zich opmaakt om te profiteren van de oplevende IPO-markt en PE-investeerders bedrijven in hun portefeuille voorbereiden op een exit, is dergelijk inzicht cruciaal voor het succes van deze sector."