Toespraak Balkenende bij 65e herdenking Operatie Market Garden
Toespraak | 19-09-2009
Minister-president Balkenende heeft in Driel een toespraak gehouden
bij de 65ste herdenking van de bijdrage van de 1e Poolse
Onafhankelijke Parachutisten Brigade aan de Slag om Arnhem.
Excellenties, mijnheer Sosabowski, oud-strijders, mevrouw de
burgemeester, mijnheer Baltussen, dames en heren,
Vijfenzestig jaar geleden verschenen ze plotseling aan de hemel hier
boven Driel. De mannen van generaal-majoor Sosabowski. De mannen van
de Eerste Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade.
Ver van huis zweefden ze door de lucht. Redders en doelwit tegelijk.
Vol spanning over de zware strijd die hen op de grond te wachten
stond. Een strijd die ze vol overgave leverden. Onverzettelijk.
Dapper. Vastberaden.
Loyaal namen ze deel aan Operatie Market Garden. Op dit Polenplein
herdenken we vandaag de strijd van toen. In dankbaarheid denken we
terug aan de Poolse parachutisten en hun leider die niet terugdeinsden
voor de risico's. Met respect gedenken we de Poolse en de andere
geallieerde soldaten die de Slag om Arnhem met de dood moesten
bekopen.
Vijfenzestig jaar geleden verschenen hier aan de hemel boven Driel
honderden helden. Helden die lang op erkenning hebben moeten wachten.
Gelukkig is in 2006 recht gedaan aan de geschiedenis. Met de Militaire
Willemsorde kwam de verdiende erkenning van de bijzonder moedige daden
van deze Poolse brigade. En met het postuum toekennen van de Bronzen
Leeuw aan generaal-majoor Sosabowski kreeg hij persoonlijk de hoge eer
die hem toekomt.
Nederland is de Polen veel dank verschuldigd. Ze toonden zich solidair
met ons tijdens de meest donkere periode in onze nationale
geschiedenis. We mogen nooit vergeten dat ze ons het meest kostbare
geschenk gaven. Vrijheid.
Op 1 september was ik op het Poolse schiereiland Westerplatte, vlakbij
Gdansk. Samen herdachten we daar het uitbreken van de Tweede
Wereldoorlog, 70 jaar geleden. De Poolse bevolking heeft zwaar geleden
gedurende de jaren die volgden. Tijdens de oorlogsjaren, maar ook de
jaren daarna. Het is des te schrijnender dat de Poolse militaire
helden bij thuiskomst in eigen land de zoete smaak van vrijheid niet
zelf konden proeven. In Polen werd aan onderdrukking, angst en terreur
pas een halt toegeroepen in 1989. Ook dat mogen we nooit vergeten.
De Nederlandse en de Poolse vrijheidsstrijd zijn namelijk hoofdstukken
uit hetzelfde boek. Het boek over oorlog en vrede op een veelzijdig
continent. Het boek over Europa.
Decennialang heerste - letterlijk - de verdeeldheid in Europa. Met de
toetreding van Polen en andere landen uit het voormalige Oostblok,
heeft Europa een grote stap gezet richting eenheid. En dat is goed.
Want er is zoveel dat ons bindt. Waarden als democratie, vrijheid en
mensenrechten. Maar ook tolerantie, rechtvaardigheid en solidariteit.
Het zijn deze waarden waar Sosabowski en zijn mannen vijfenzestig jaar
geleden voor streden. Hier in Driel staan we vandaag stil bij hun
strijd. In vrijheid. En daar zijn we eeuwig dankbaar voor.
Zie ook
* Persbericht: 65ste herdenking Slag om Arnhem
Ministerie van Algemene Zaken