Eerste Kamer gaat Europees beleid op de voet volgen
18 september 2009
Met ingang van het nieuw parlementair jaar (2009-2010) gaan de vaste
commissies van de Eerste Kamer voorstellen van de Europese Commissie
op de voet volgen. Dit geldt ook voor beleidsinitiatieven van de
Europese Raad. Wanneer een Kamercommissie een behandeling van zoân
voorstel in de Senaat wenselijk vindt, kan zij dit voortaan agenderen
zonder tussenkomst van de Kamercommissie voor Europese
Samenwerkingsorganisaties (ESO). De beleidsverantwoordelijke
commissies dragen daarmee de volledige verantwoordelijkheid voor de
toetsing van Europese voorstellen.
Met deze werkwijze, waartoe de Eerste Kamer in juni unaniem heeft
besloten, bereidt de Senaat zich voor op het Verdrag van Lissabon dat
na ratificatie door alle lidstaten van kracht zal worden. Het Verdrag
geeft een grotere rol aan beide Kamers van de Staten-Generaal bij het
toetsen en daarmee beïnvloeden van Europese voorstellen â zowel
initiatieven van de Europese Commissie als die van de Europese Raad,
waarin regeringsleiders en vakministers de aanzetten geven voor nieuw
beleid.
De Eerste Kamer heeft haar constitutionele rol en haar ambities bij de
beïnvloeding van het Europees beleid in het afgelopen jaar zorgvuldig
gewogen. De uitkomst van deze reflectie, waarbij tevens gebruik is
gemaakt van een advies van het Instituut voor staats- en bestuursrecht
onder redactie van prof. mr. H.R.B.M. Kummeling, is gebaseerd op het
uitgangspunt van een complementaire rol van de Eerste en de Tweede
Kamer, in het belang van een zo krachtig mogelijke inbreng van het
Nederlands parlement. Nieuw is dat de vaste commissies van de Eerste
Kamer tijdig en proactief Europese dossiers in behandeling zullen
nemen, zonder eerst een standpunt van de Nederlandse regering af te
wachten.
Met deze werkwijze benut de Eerste Kamer, evenals andere senaten in de
Europese Unie, de beïnvloedingsmogelijkheden die het Verdrag van
Lissabon toekent aan de nationale parlementen. Door de keuze voor een
selectieve behandeling van Europese dossiers, waar mogelijk in
samenspraak met de Tweede Kamer, voorkomt de Eerste Kamer dat haar
nieuw gekozen rol in het toezicht op de Europese beleidsvorming in
strijd zou zijn met de uitgangspunten van het geschreven en
ongeschreven staatsrecht.
De werkwijze van de Eerste Kamer inzake Europese beleidsvoorstellen is
nauwkeurig beschreven in een brief die Voorzitter Timmerman-Buck op 15
juni 2009 heeft verzonden aan Voorzitter Verbeet van de Tweede Kamer.
In deze brief is eveneens een aantal voorstellen uitgewerkt voor nauwe
samenwerking tussen beide Kamer van de Staten-Generaal bij het
vroegtijdig signaleren, bespreken en actief beïnvloeden van
voorstellen van de EuropeseCommissie en Europese Raad.
---
* Brief van Voorzitter Timmerman-Buck van de Eerste Kamer (15 juni
2009)
* Rapport van het Instituut voor staats- en bestuursrecht, onder
redactie van professor mr. H.R.B.M. Kummeling pdf icoon
* Toespraak van Voorzitter Timmerman-Buck tijdens een ontmoeting met
de Nederlandse afvaardiging in het Europees Parlement (8 september
2009) pdf icoon
Eerste Kamer der Staten Generaal