Rijksuniversiteit Groningen

Distributional effects of climate policies. Studies on households and countries in Europe

Datum: 18 september 2009

Promotie: mw. A.C. Kerkhof, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Distributional effects of climate policies. Studies on households and countries in Europe

Promotor(s): prof.dr. H.C. Moll, prof.dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

CO2 -belasting treft vooral lage inkomens

In Nederland leidt de consumptie van voedsel en huisvesting tot een hogere uitstoot van broeikasgassen dan de consumptie van luxe goederen. Dat is een van de uitkomsten in het proefschrift van Annemarie Kerkhof. Die verdeling leidt ertoe dat lage inkomensgroepen relatief zwaarder belast zullen worden met de kosten van een CO2 -belasting dan hoge inkomensgroepen. Een ongelijke verdeling van de kosten is een belangrijke barrière voor de invoering van klimaatbeleid.

Als beleidsmakers hier adequaat op willen reageren is het van groot belang om inzicht te hebben in de verdeling van de kosten van klimaatbeleid, zegt Kerkhof. Haar proefschrift beoogt de verdelingseffecten van klimaatbeleid tussen en binnen Europese landen in beeld te brengen. Eerst worden de broeikasgas (BKG) emissies van huishoudelijke consumptie in verschillende inkomensgroepen en landen gekwantificeerd, rekening houdend met de hele levenscyclus van goederen en diensten. Daarna wordt ingegaan op de kostenverdeling van economische instrumenten.

De variatie in huishoudelijke BKG-emissies tussen landen en inkomensgroepen blijkt af te hangen van het huishoudelijke consumptieniveau en -patroon en de hoeveelheid BKG-emissies die gerelateerd is aan de levenscyclus van basis en luxe goederen.

Uit de Nederlandse case studies blijkt dat een groter deel van de huishoudelijke BKG emissies voortvloeit uit de consumptie van basisgoederen, zoals voedsel en huisvesting, dan uit de consumptie van luxe goederen. Dit leidt tot de conclusie dat lage inkomensgroepen relatief zwaarder belast zullen worden met de kosten van een CO2 belasting dan hoge inkomensgroepen. Deze ongelijke lastenverdeling kan men echter verminderen door de belasting uit te breiden naar niet- CO2 BKG zoals methaan en lachgas.

In Engeland zal klimaatbeleid waarschijnlijk tot soortgelijke effecten leiden. In Zweden en Noorwegen daarentegen zal klimaatbeleid waarschijnlijk iets zwaarder op de hogere inkomensgroepen drukken. Deze landelijke verschillen zijn het gevolg van verschillen in onder meer energievoorziening en de bevolkingsdichtheid.

Annemarie Kerkhof (Roosendaal, 1977) studeerde biologie in Utrecht. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Centrum voor Energie en Milieukunde (IVEM) van de RUG.

Laatst gewijzigd: 04 september 2009 10:51