A A N K O N D I G I N G
IKON-televisie
Donderdag 17 september 2009
Nederland 2
22.50 - 23.50 uur: HOLLAND DOC: DE ENGELSE CHIRURG
Oorspronkelijke titel: The English Surgeon
In 1992 bezoekt de Britse hersenchirurg Henry Marsh voor het eerst de afdeling hersenchirurgie van een ziekenhuis in de Oekraïne. Hij treft er zorgwekkende taferelen aan: overvolle wachtkamer, slechte hygiëne, gebrekkige apparatuur en één hersenchirurg, Igor Petrovitch, die de boel draaiende probeert te houden. Marsh besluit Petrovich te helpen. Sindsdien gaat hij vanuit zijn woon- en werkplaats Londen zodra hij maar tijd heeft naar de kliniek in Kiev met kratten vol afgedankte Britse medische apparatuur. Hij houdt er regelmatig spreekuur met Petrovitch, met wie hij inmiddels zeer goed bevriend is geraakt, en helpt hem bij moeilijke operaties. Dankzij Marsh is de zorg voor de patiënten op een hoger plan gebracht en binnenkort kan hij ook zijn protégé weer aan zijn eigen lot overlaten. Filmmaker Geoffrey Smith volgt Marsh bij zijn laatste reis naar Kiev.
De twee hersenchirurgen vertellen in de documentaire hoe zwaar hun vak is, omdat ze vaak onmenselijke en dus 'goddelijke' keuzes moeten maken. "Het moeilijkste is de vraag óf je moet opereren en wanneer", legt Marsh uit. "Het is alsof je Russisch roulette speelt met twee revolvers: één revolver voor wél behandelen en één voor niet behandelen." Hoewel Marsh en Petrovitch doen wat ze kunnen, gaat het niet altijd goed. Zo raakte de kleine Tanya na de operatie verlamd en is ze niet lang daarna overleden. Marsh bezoekt nu, jaren na haar overlijden, haar moeder Katya op het platteland, om te zien hoe het met haar gaat. Het is tekenend voor de warme medemenselijkheid waarmee Marsh zijn patiënten bejegent.
De documentaire volgt één van de patiënten, een jonge man met een gevaarlijke tumor in zijn hoofd, die door Petrovitch en Marsh zal worden geopereerd. Dit zal onder plaatselijke verdoving gebeuren, zodat de chirurgen bepaalde lichamelijke functies gedurende de operatie kunnen checken. Tussen opname en operatie zoekt de patiënt moeizaam zijn weg in het bureaucratische doolhof en de chaotische ziekenhuisorganisatie. Rode draad in de documentaire is de gang die als wachtkamer dient, waar een oneindige rij mensen zich verdringt rond de behandelkamer van Petrovitch.
Op zijn laatste missie naar Kiev bezoeken Marsh en Petrovitch de bouwkavel waarop Petrovitch een eigen kliniek wil laten bouwen, met een grote binnenplaats met veel gras en bloemen, waar de patiënten op uitkijken. Marsh is blij met het herwonnen vertrouwen van zijn collega en vriend : "Toen ik hier voor het eerst kwam zei Igor tegen mij: Ga weg. Je kunt ons niet helpen. Je kunt het systeem niet veranderen. Maar ik dacht: ik kan wél iets doen." Waarvan acte in deze meeslepende documentaire.
Regie: Geoffrey Smith, camera: Graham Day, montage: Kathy O'Shea; co-productie: Rachel Wexler; Soundtrack: Nick Cave, Waren Ellis; productie: Bungalow Town Productions, Engeland. An Eyeline Films and Bungalow Town Production for BBC and ITVS International
IKON