Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Wie belooft milieuvriendelijker te handelen, doet dat ook
15 september 2009
Wie publiekelijk belooft zich milieuvriendelijker te gedragen, doet
dit meestal ook echt. Dit geldt ook voor agrarisch natuurbeheer,
blijkt uit het onderzoek van Anne Marike Lokhorst. Boeren die zich
committeren aan natuurvriendelijk werken, zullen zich in de praktijk
ook daadwerkelijk inzetten voor agrarisch natuurbeheer - vooral
wanneer dit niet gefinancierd wordt door de overheid. Lokhorst
promoveert op 17 september aan de Universiteit Leiden.
Overheden kunnen burgers en bedrijven stimuleren tot milieuvriendelijk
gedrag door hen publieke beloftes te laten doen. Zo is al eerder
aangetoond dat mensen op deze manier meer gingen recyclen, minder
energie gingen gebruiken en vaker de auto lieten staan. Psychologe
Anne Marike Lokhorst ontdekte dat boeren die zich committeren aan
agrarisch natuurbeheer inderdaad ook meer aan natuurbeheer op hun
bedrijf gaan doen. Dit geldt vooral voor vormen van agrarisch
natuurbeheer die niet door de overheid worden gefinancierd.
Meer effect bij niet-gesubsidieerd natuurbeheer
Lokhorst deed een experiment waarbij deelnemende boeren in drie
groepen werden gedeeld: één groep ontving alleen feedback over hun
huidige natuurbeheer, één groep ontving naast deze feedback een
verzoek zich te committeren aan natuurbeheer, en een controlegroep
ontving niets. Met name de combinatie van feedback en commitment bleek
effectief te zijn in het verbeteren van het natuurbeheer. De effecten
van de interventie waren sterker voor niet-gesubsidieerd natuurbeheer
dan voor gesubsidieerd natuurbeheer.
Agrarisch natuurbeheer als sociaal dilemma
Veel milieuproblemen zijn in essentie sociale dilemma's, waarin het
eigenbelang haaks staat op het belang van de groep. In het geval van
agrarisch natuurbeheer dragen boeren de kosten, terwijl de
opbrengsten, namelijk de verbeterde natuur, voor iedereen zijn. Een
manier om zo'n dilemma op te lossen is door te werken met beloftes
(commitments), stelt Lokhorst. Uit haar onderzoek blijkt dat mensen
bereid zijn te investeren in commitments als ze van nature veel
vertrouwen in anderen hebben en ze tegelijkertijd verwachten dat in
het specifieke dilemma waarin ze zitten, anderen weinig zullen
bijdragen aan het publieke goed. Voor mensen die van nature juist
weinig vertrouwen in anderen hebben, geldt het omgekeerde: zij zijn
bereid te investeren in het maken van commitments wanneer zij
verwachten dat in het specifieke dilemma waarin ze zitten, mensen veel
zullen bijdragen aan het publieke goed.
Persoonlijke en sociale normen
Volgens Lokhorst zijn er aanwijzingen dat het doen van beloftes het
zelfbeeld kan beïnvloeden. Ook spelen normatieve overwegingen
waarschijnlijk een belangrijke rol. Als je een persoonlijke of sociale
norm ervaart die voorschrijft dat je je houdt aan wat je hebt beloofd,
dan houd je je aan je belofte omdat anderen dat belangrijk vinden of
vanuit een persoonlijke overtuiging.
Het promotieonderzoek 'Using Commitment to Improve Environmental
Quality' werd uitgevoerd aan de Universiteit Leiden in het kader van
het onderzoeksprogramma 'Does knowledge of environmental performance
change farmers' behaviour?' dat gefinancierd wordt door het
NWO-programma Gamma-Onderzoek Milieu, Omgeving, Natuur (GaMON).
..............................
Meer informatie bij:
* drs. Anne Marike Lokhorst (Universiteit Leiden)
* t.: +31(0) 70 3406276, a.lokhorst@scp.nl
* promotie: 17 september 2009
* promotoren: Prof. dr. E. van Dijk en Prof. dr. G. de Snoo
laatst gewijzigd op 15 september 2009