Universiteit Leiden

Wie belooft milieuvriendelijker te handelen, doet dat ook

Boeren die zich committeren aan natuurvriendelijk werken, zetten zich in de praktijk ook daadwerkelijk in voor agrarisch natuurbeheer - vooral wanneer dit niet gefinancierd wordt door de overheid. Dit blijkt uit onderzoek van Anne Marike Lokhorst, waarop ze 17 september promoveert.

Natuurbeheer
Overheden kunnen burgers en bedrijven stimuleren tot milieuvriendelijk gedrag door hen publieke beloftes te laten doen. Zo is al eerder aangetoond dat mensen op deze manier meer gingen recyclen, minder energie gingen gebruiken en vaker de auto lieten staan. Psychologe Anne Marike Lokhorst ontdekte dat boeren die zich committeren aan agrarisch natuurbeheer inderdaad ook meer aan natuurbeheer op hun bedrijf gaan doen. Dit geldt vooral voor vormen van agrarisch natuurbeheer die niet door de overheid worden gefinancierd.

Experiment
Lokhorst deed een experiment waarbij deelnemende boeren in drie groepen werden verdeeld: één groep kreeg alleen feedback over hun huidige natuurbeheer, één groep kreeg naast deze feedback een verzoek zich te committeren aan natuurbeheer, en een controlegroep kreeg geen feedback en geen verzoek om zich te committeren. Met name de combinatie van feedback en commitment bleek effectief te zijn voor het verbeteren van het natuurbeheer. De effecten van de interventie waren sterker voor niet-gesubsidieerd natuurbeheer dan voor gesubsidieerd natuurbeheer.

Commitment
Veel milieuproblemen zijn in essentie sociale dilemma's, waarin het eigen belang haaks staat op het belang van de groep. In het geval van agrarisch natuurbeheer dragen boeren de kosten, terwijl de opbrengsten, namelijk de verbeterde natuur, voor iedereen zijn. Een manier om zo'n dilemma op te lossen is door te werken met beloftes (commitments), stelt Lokhorst. Uit haar onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn te investeren in commitments als ze van nature veel vertrouwen in anderen hebben en ze tegelijkertijd verwachten dat in het specifieke dilemma waarin ze zitten, anderen weinig zullen bijdragen aan het publieke goed. Voor mensen die van nature juist weinig vertrouwen in anderen hebben geldt het omgekeerde: zij zijn bereid te investeren in het maken van commitments als ze verwachten dat in het specifieke dilemma waarin ze zitten, mensen veel zullen bijdragen aan het publieke goed.

Zelfbeeld
Volgens Lokhorst zijn er aanwijzingen dat het doen van beloftes het zelfbeeld kan beïnvloeden. Ook spelen normatieve overwegingen waarschijnlijk een belangrijke rol. Als je een persoonlijke of sociale norm ervaart die voorschrijft dat je je houdt aan wat je hebt beloofd, dan houd je je aan je belofte omdat anderen dat belangrijk vinden of vanuit een persoonlijke overtuiging. Lokhorst voerde haar promotieonderzoek uit in het kader van het onderzoeksprogramma Does knowledge of environmental performance change farmers' behaviour? dat gefinancierd wordt door het NWO-programma Gamma-Onderzoek Milieu, Omgeving, Natuur (GaMON). Promotie donderdag 17 september
Anne Marike Lokhorst, Using commitment to improve environmental quality Promotoren: prof.dr. E. van Dijk en prof.dr. G.R. de Snoo