Gemeente Hoorn
Onderzoek aan de Kleine Havensteeg legt verleden van Hoorn bloot
Vanaf vorige week zijn archeologen van de gemeente Hoorn bezig met een
kleinschalig onderzoek in het hart van de middeleeuwse binnenstad. De
aanstaande bouwwerkzaamheden aan de Kleine Havensteeg, een smalle
lange steeg tussen de Roode Steen en Appelhaven, gaven de mogelijkheid
twee percelen op te graven. Hier zijn resten van een smederij en
woonhuizen van baksteen en hout gevonden. De woningen staan op een
meters dikke ophoging uit de middeleeuwen. Het onderzoek wordt
donderdag 17 september afgerond.
Opgraving Kleine Havensteeg
Op het terrein aan de Kleine Havensteeg worden binnenkort vier
appartementen gebouwd. Omdat er aanwijzingen waren dat het uit
archeologisch oogpunt een waardevolle plek is, is begonnen met een
archeologisch onderzoek. Dit onderzoek voeren de archeologen van de
gemeente Hoorn uit in samenwerking met Droste Vastgoed, ontwikkelaar
van het terrein.
Havengebied
De Kleine Havensteeg vormde in de middeleeuwen het gebied tussen de
vroegst gegraven haven van Hoorn, de Appelhaven en het centrale
handelsplein, de Roode Steen. Het gebied lag na de aanleg van de
Westfriese Omringdijk buiten de dijk. De Omringdijk is nu in het
stratenpatroon herkenbaar als het West en het Oost. Het buitendijkse
gebied, het voorland, werd door Hoorn gebruikt om een haven aan te
leggen.
Ophoging
De vrijgekomen grond uit de Appelhaven werd gebruikt om de zone van
de Kleine en Grote Havensteeg op te hogen. Vermengd met huisafval en
stalmest werd op de natuurlijke bodem een 4 meter dik pakket gelegd
zodat de stegen 1,5 meter boven zeeniveau uitkwamen. Dat was veilig
genoeg om te wonen. Archeologisch gezien zijn deze natte en slappe
pakketten rijk aan allerlei vondsten omdat deze in de bodem goed zijn
geconserveerd. De mestlucht is na eeuwen nog doordringend te ruiken.
Vondsten
Bovenop de ophoging werden pas in de late middeleeuwen twee houten
huizen gebouwd. Het waren woningen van 5,5 meter breed en 10-11 meter
lang. Uit de vondsten zoals bierkannen en versierde borden van
aardewerk blijkt dat het terrein voor het eerst rond 1500 is bebouwd.
Bijzonder is een kleine pelgrimsampul van lood. Dit komt aardige
overeen met de gegevens uit de historische bronnen. De oudste
vermelding van de Havensteeg dateert uit 1444. In een akte uit 1494
wordt de Cleyne Havensteeghe voor het eerst genoemd.
16de en 17de eeuw
In de tijd van de VOC, de laat 16de en 17de eeuw, worden de houten
huizen verbeterd en krijgen baksteen funderingen. Deze zijn ondiep in
de slappe grond gefundeerd. Wellicht worden de voorhuizen geheel uit
baksteen opgetrokken. Op het terrein zijn resten van allerlei
ambachtelijke activiteiten teruggevonden. Steenkool en smeedresten
duiden op de aanwezigheid van een smederij. Omdat het onderzoek nog in
volle gang is, kan nog geen antwoord worden gegeven op welke ambachten
allemaal precies waren vertegenwoordigd.
19de en 20ste eeuw
In de 19de en 20ste eeuw neemt de betekenis van de steeg af en worden
loodsjes en opslagplaatsen gebouwd. In 1943 wordt de laatste
historische bebouwing op het terrein gesloopt en in 1960 wordt een
opslagplaats voor ijzerwaren opgetrokken. Deze onopvallende loods is
twee weken geleden weggehaald. Binnenkort worden op het terrein vier
appartementen gerealiseerd.
Funderingen van een bakstenen huis
De funderingen van een bakstenen huis
Laatste wijziging van deze pagina: 15 september 2009