Prinsjesdag 2009 WWI: Inburgering, woningproductie én wijkenaanpak
Wonen, wijken en integratie
Een goed dak boven je hoofd, een leefbare buurt, dorpen en steden waar we op een prettige manier met elkaar samenleven en iedereen zich thuis kan voelen. Dat is waar het om gaat bij Wonen, Wijken en Integratie. En daar is de komende periode veel op te doen. Want te veel mensen voelen zich niet veilig in hun eigen buurt. Het prettig samenleven van groepen met een diverse afkomst gaat niet altijd vanzelf. Teveel nieuwe Nederlanders beheersen de taal onvoldoende, wat hun participatie belemmert. Op veel plaatsen vertonen groepen Marokkaans-Nederlandse jongeren overlast en crimineel gedrag. Veel nieuwe Nederlanders die het wél goed doen, worden daarop ten onrechte aangekeken.
Starters komen in sommige regio's moeilijk aan een woning, terwijl mensen in andere regio's door krimp steeds moeilijker hun huis kunnen verkopen. Het maatschappelijk vermogen van corporaties kan beter worden benut. En investeren in duurzame woningen is niet alleen goed voor het milieu maar ook voor de portemonnee.
Bij het aanpakken van al deze problemen hanteert het kabinet de volgende uitgangspunten:
1. De oplossing van veel problemen ligt in het organiseren van solidariteit. Bijvoorbeeld tussen inkomensgroepen, regio's of generaties. Dat is bij uitstek een overheidstaak.
2. Regionale verschillen vragen om maatwerk.
3. De overheid beschermt het publiek belang door (weer) op te treden waar nodig.
4. We staan pal voor de rechtsstaat, die bescherming biedt maar ook grenzen stelt.
De belangrijkste onderwerpen voor 2010 zijn: inburgering, woningproductie in crisistijd, uitvoering wijkenaanpak, relatie overheid-corporaties en de gevolgen van bevolkingsdaling in sommige regio's.
Inburgering en integratie
Integratie valt of staat met de participatie van nieuwe Nederlanders in onze samenleving. De taal is daarbij cruciaal. Nieuwe Nederlanders zijn het inburgeren ook aan zichzelf en aan de samenleving verplicht. In 2009 streeft het kabinet naar 50.000 inburgeringstrajecten. Vanaf 2010 houdt het vast aan de opgave van gemiddeld 60.000 inburgeringstrajecten per jaar. Daarvan moet in 2010 60 procent worden uitgevoerd in duale trajecten (inburgering in combinatie met werk of vrijwilligerswerk), tot 80 procent in 2011. Gemeenten moeten alle zeilen bijzetten om de uitvoering tot een succes te maken door bijvoorbeeld:
· inburgeringsplichtigen zo snel mogelijk een inburgeringsaanbod te doen
· vrijwillige inburgeraars gericht benaderen, bijvoorbeeld via de werkgever
· voor werkzoekenden de inburgering te combineren met reïntegratie
Extra geld komt beschikbaar als gemeenten bereid zijn afspraken te maken over deze ambities. Het geld komt uit de voorschotten aan gemeenten die de afgesproken prognoses niet hebben gehaald.
Extra aandacht gaat uit naar de aanpak van overlastgevende jongeren, waaronder vooral Marokkaans-Nederlands en Antilliaans-Nederlandse jongeren. Een harde aanpak van de overlast en criminaliteit is noodzakelijk. Tegelijkertijd moeten jongeren waar mogelijk perspectief worden geboden op onderwijs en werk. In 2010 gaat het onder meer om de volgende maatregelen:
· inzet van gebiedsverboden, een meldingsplicht en supersnelrecht
· specifieke aanpak gericht op 12-minners
· inzet straatcoaches
· inzet gezinsmanagers
De komende drie jaar reserveert het kabinet voor gezinsmanagers en straatcoaches jaarlijks 8 mln euro uit het Integratiebudget. Voor de aanpak van Antilliaans-Nederlandse jongeren stelt de minister voor WWI van 2010 tot en met 2013 jaarlijks 4,5 mln beschikbaar. In totaal is voor de aanpak van overlastgevende jongeren in 2010 ongeveer 107 mln euro beschikbaar. In 2011 ongeveer 82 mln euro.
In 2010 wordt bepaald of de eisen voor huwelijksmigratie kunnen worden aangescherpt. De komst van gezinsmigranten die onvoldoende zijn opgeleid, kan de spankracht van de Nederlandse samenleving te boven gaan. Bovendien ziet het kabinet ongewenste verschijnselen: huwelijksdwang, fraude via schijnhuwelijken en misbruik van Europese wetgeving om de inburgeringseisen te omzeilen. Uiteraard houdt het kabinet ruimte voor humanitaire afwegingen.
Wijkenaanpak en stedenbeleid
Een goede samenwerking tussen Rijk, gemeenten, corporaties, maatschappelijke en private partijen en bewoners is essentieel voor de toekomst van de veertig wijken. Maar minstens even belangrijk is de betrokkenheid van de bewoners zelf. De wijkaanpak draait immers om de mensen in de wijken, om hun huizen, hun kinderen, hun kansen en mogelijkheden.
· Het kabinet investeert in 2010 25 mln euro in bewonersparticipatie.
De wijkenaanpak ligt goed op koers en begint zijn vruchten af te werpen. Uit de Leefbaarometer blijkt dat de leefbaarheid in de veertig wijken bovengemiddeld is verbeterd ten opzichte van de rest van Nederland. Tegelijkertijd is er nog veel werk te verzetten.
· Corporaties investeren in 2010 250 mln euro, bovenop de lopende investeringen.
· Het kabinet investeert - naast de reguliere geldstromen - in 2010 gericht via het Gemeentefonds 58,5 mln euro in de 40 aandachtswijken.
Noot voor redacties (