Rapport Rekenkamercommissie hekelt effectiviteit contractfinanciering
op: 2009-09-14
Beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF) is een bruikbare en
zakelijke werkwijze om tussen de gemeente Den Helder en
maatschappelijke organisaties tot afspraken te komen over
gemeentelijke subsidies. De manier van uitvoering is echter niet
effectief. Die conclusie trekt de Rekenkamercommissie Den Helder naar
aanleiding van een onderzoek naar deze methode, dat zij begin dit jaar
heeft laten uitvoeren.
De gemeente Den Helder past sinds 2005 beleidsgestuurde
contractfinanciering toe om (subsidie)beleid te realiseren. In
contracten worden met maatschappelijke organisaties afspraken
vastgelegd over de prestaties die zij moeten leveren. De gemeente
bepaalt daarbij wat zij verwacht en wat er moet gebeuren, de
instellingen geven aan hoe zij dat het beste kunnen realiseren. In
2008 ging het om 15 organisaties met een totaalsubsidiebedrag van EUR
8,8 miljoen.
Omdat deze werkwijze inmiddels een paar jaar wordt toegepast besloot
de Rekenkamercommissie te onderzoeken of deze succesvol is. Met andere
woorden: vinden de gemeente en de subsidieontvangers deze werkwijze
efficiënt en effectief?
Gemeente versus organisaties
De partijen blijken hierover verschillend te denken. De gemeente vindt
dat BCF haar beter in staat stelt opdrachten en gewenste prestaties
duidelijk te formuleren en te beoordelen. Daardoor vindt zij het
gemakkelijker om organisaties aan te sturen. De afspraken die in het
contract zijn vastgelegd, worden ook nagekomen. En dat leidt dan weer
tot doeltreffender beleid.
Gesubsidieerde organisaties vinden dat de gemeente te veel vooraf in
de opdracht vastlegt en dat er nauwelijks ruimte is voor
onderhandeling en tussentijds overleg. Zij vinden ook dat de gemeente
zware eisen stelt aan de verantwoording. In hun ogen is het
BCF-subsidiebeleid niet effectief. Het beoogde doel wordt niet
bereikt, omdat de gemeente te veel de nadruk legt op het meetbaar
maken van prestaties en omdat er te weinig aandacht is voor inhoud,
kwaliteit en signalen uit het veld.
Goed maar niet doelmatig
De Rekenkamercommissie kan zich goed vinden in de voordelen die de
gemeente ziet. Maar omdat de gemeente onvoldoende met de organisaties
afstemt over de informatie die zij moeten overleggen voor de vereiste
verantwoording, worden die laatsten onnodig zwaar belast. Omdat de
gemeente te weinig tijd en aandacht heeft voor signalen van de
organisaties, verstrekt zij subsidies vooral op basis van wat voorheen
gebruikelijk was.
De commissie vindt dat BCF juist meerwaarde krijgt als tussentijds en
na afloop wordt bekeken of de geleverde prestaties hebben geleid tot
het behalen van beleidsdoelen. Aan gemeentelijke bijsturing schort het
nogal eens, aldus de commissie. Het regelmatig afstemmen van signalen
uit het veld is van belang.
De Rekenkamercommissie is verheugd te vernemen dat, zoals het college
stelt, de ambtelijk-bestuurlijke afstemmingsprocedures ervoor
zorgdragen dat open en transparant een afweging wordt gemaakt of
kwesties naar het politieke niveau moeten worden getild. Daardoor
wordt de volledige informatieverschaffing aan het gemeentebestuur -
college en gemeenteraad - geborgd.
De BCF-methode is dus in principe goed, maar door de manier waarop de
gemeente BCF uitvoert leidt het niet tot een doelmatiger
subsidiebeleid. Dat komt vooral omdat er geen samenhangend
beleidskader op het gebied van zorg en welzijn is. Daarnaast hebben
het college en de gemeenteraad geen duidelijke en eenduidige visie op
BCF.
Wat te doen?
Aan al deze punten moet de gemeente werken om BCF tot een echt succes
te maken, zo vindt de Rekenkamercommissie. Het college heeft in een
reactie laten weten dat de gemeente inmiddels ontwikkelingen in gang
heeft gezet die aansluiten bij de genoemde aanbevelingen van de
Rekenkamercommissie. Nog dit jaar komt er een middellangetermijnvisie
op welzijn.
De Rekenkamercommissie controleert of het college van burgemeester en
wethouders de doelen die de gemeenteraad heeft gesteld, heeft bereikt
en of zij daarbij efficiënt zijn omgegaan met de gemeentelijke
financiën. De commissie is onafhankelijk en bestaat uit drie
raadsleden en vier externe leden.
Het onderzoek naar de effectiviteit van BCF is in mei van dit jaar
uitgevoerd door Regioplan Beleidsonderzoek uit Amsterdam.
Bijlagen
Rapport BCF
Gemeente Den Helder