Ingezonden persbericht
p e r s b e r i c h t
De wijde blik
De Haagse School en het moderne Nederlandse landschap
Collectie Rijksmuseum, Amsterdam en Neue Pinakothek, München
12 september t/m 6 december 2009
Kunsthal Rotterdam presenteert de absolute top van de Haagse Schoolschilderkunst met een selectie van veertig
schilderijen afkomstig uit de gerenommeerde collecties van het Amsterdamse Rijksmuseum en de Neue Pinakothek
München. Naast de schilderijen zijn ruim dertig historische landschapsfoto's te zien. De combinatie van schilderijen en
foto's is bijzonder en plaatst de landschappen van ondermeer de gebroeders Maris, Hendrik Weissenbruch, Anton
Mauve en Hendrik Willem Mesdag in een nieuw daglicht.
Industrialisatie
Aan het einde van de negentiende eeuw verandert het vlakke en lege Hollandse landschap met zijn befaamde
wolkenluchten en molens voorgoed; spoordijken, kanalen en bruggen verschijnen. Het sfeervolle landschap, dat wordt
vastgelegd door de Haagse Schoolschilders verandert in gestaag tempo. De komst van de Industriële Revolutie in 1860
leidt tot de aanleg van kilometers spoorlijn, het uitgraven van kanalen en de bouw van spoorbruggen. De grote
infrastructurele werken doorbreken het typisch Nederlandse landschap met zijn verlaten velden, onbebouwde polders
en lage horizonten. Daarvoor in de plaats ontstaat een modern landschap met stoomgemalen, brede, rechte rivieren en
een netwerk van spoordijken en telegraafpalen.
Schilderkunst
Al vanaf de zeventiende eeuw zijn de eindeloze vergezichten, hier en daar onderbroken door een kerktoren of molen,
inspiratiebron voor landschapsschilders als Jacob van Ruysdael en Jan van Goyen. In navolging van de Franse School
van Barbizon trekken ook de schilders van de Haagse School er op uit om het typisch Nederlandse landschap vast te
leggen. Op een realistische manier en met veel gevoel voor lichtval en atmosfeer verbeelden zij de duinen, het strand en
het polderland. In hun gemoedelijke landschapstaferelen lijkt de tijd stil te staan en dringt de opkomst van industrie en
stedenbouw niet door.
Fotografie
Een kleine groep fotografen, onder wie Pieter Oosterhuis, Johann Georg Hameter en Henri de Louw documenteert in
opdracht van Rijkswaterstaat de bouwtechnische hoogstandjes die in het landschap verschijnen. Hun zakelijke foto's
laten, aangevuld met historisch materiaal als spoorkaarten en wandelboekjes, zien hoe Nederland aan het einde van de
negentiende eeuw voorgoed verandert en hoe als reactie op deze ontwikkeling aandacht ontstaat voor natuurbehoud en
--beheer. Hoewel de landschappen van de Haagse School nog steeds enorm tot de verbeelding spreken en als typisch
Hollands worden bestempeld, blijkt uit het fotomateriaal dat het beeld dat zij van het negentiende-eeuwse Nederlandse
landschap geven gekleurd is.
Publicatie
Bij uitgeverij Hatje Cantz verscheen eerder de Duitstalige catalogus `Der Weite Blick, Landschaften der Haager Schule aus dem
Rijksmuseum' ISBN 978-7757-2270-4 (hardcover 45,-, softcover 39,50).