Open Monumentendag 2009
3 september 2009
UITHOORN - In Uithoorn zetten op Open Monumentendag 12 september vier
monumenten de deur open voor publiek. Voor het eerst is bezoek welkom
in het voormalige gemeentehuis aan het Marktplein. Men kan de sfeer
proeven in de Thamerkerk, bier proeven en van kunst genieten in
brouwerij De Schans en rondneuzen op het Fort aan de Drecht. De Open
Monumentendag duurt van 10.00 tot 17.00 uur.
Thamerkerk, Amsteldijk-Noord 3
De naam Thamerkerk verwijst naar het buurtschap Thamen, dat lag ter
hoogte van de Europarei. Het ontvolkte toen de bewoners door de
vervening werden gedwongen hoger en droger langs de Amstel te gaan
wonen. In 1663 werd in de bocht van de Amstel een kerk gebouwd, die in
1834 door het huidige gebouw werd vervangen. Het ontwerp in
Biedermeier stijl was van de hand van gemeentelid L. van Heusden. De
Thamerkerk onderging twee rigoureuze verbouwingen. De eerste begin
twintigste eeuw, toen het balkon werd aangelegd en het orgel, dat
ouder is dan de kerk, van achter naar voor verhuisde. De tweede
verbouwing vond begin jaren negentig plaats. De kerk is nog immer in
gebruik bij de protestantse gemeente van Uithoorn. Daarnaast
exploiteert de Stichting Beheer Historisch Erfgoed Uithoorn het
gebouw. Alleen op Open Monumentendag kan men via de ingang die naar
het orgel voert en die te vinden is op het kerkhof over het tongewelf
heen naar het torentje klimmen, om van daaruit van een panoramisch
uitzicht over het dorp en de polders te genieten. In de kerk wordt van
tijd tot tijd het orgel bespeeld.
Voormalig gemeentehuis, Marktplein 2
Het bedrijf Unicum ID is een van de huidige gebruikers van het in 1937
in gebruik genomen gemeentehuis van Uithoorn en gastheer op Open
Monumentendag. Twee andere gebruikers zijn een advies- en
architectenbureau. Tot 1976 vergaderde hier de Uithoornse gemeenteraad
en sindsdien was het eigenlijk niet mogelijk er zomaar binnen te
vallen, zoals op Open Monumentendag. Behalve het bijzondere interieur
met zijn vele aan een vorig leven herinnerende details, is hier een
doorlopende voorstelling te zien van een documentaire over de bouw van
het raadhuis. Die is gemaakt door filmer-fotograaf Tini de Boer, die
schuin tegenover het gemeentehuis zijn fotostudio en -winkel had. De
film zal verbazing wekken bij kijkers, die kunnen constateren hoeveel
handkracht er in die jaren aan het vakmanschap te pas kwam. Er is ook
een kleine foto-expositie over het verleden van het gebouw, dat is
optrokken in de traditionele stijl van de Delftse School naar een
ontwerp van Marinus Jan Granpré Molière.
Brouwerij De Schans, Schans 17-21
Na de brand die op 23 juli 1781 nagenoeg heel Uithoorn in as legde
verrees dit huizenblok. Na vele verbouwingen door verschillende
families werd het rijtje woningen eind vorige eeuw nog eens goed onder
handen genomen door de huidige gebruikers. In 1996 werd de basis
restauratie voltooid, waarmee het complex weer werd teruggebracht tot
de originele omvang. Ooit was het een groot woonhuis, met iets rechts
van het midden de hoofdingang en in de steeg achter de poort links een
dienstingang, waarvan nog sporen te zien zijn in de buitenmuur. Het
gemeentelijke monument werd ingericht als ambachtelijke bierbrouwerij
annex bierspeciaalzaak De Schans. Wie binnen rondkijkt krijgt een
indruk van de sfeer van het oorspronkelijke woonhuis met uitzicht op
de royale tuin met tuinhuis. In het proeflokaal is een expositie en
kan men zich laven aan een gratis monumentenbiertje, dat ook getapt
wordt op de streekmarkt die tegenover het (nieuwe) gemeentehuis
plaatsvindt op zaterdag 12 september. In de brouwerij is sinds kort
een distilleerketel geplaatst en de eerste legale puur Uithoornse
sterke drank is hier te proberen.
Fort aan de Drecht, Grevelingen 30-66
Dwars door Uithoorn loopt de Stelling van Amsterdam, een honderd jaar
geleden aangelegd verdedigingswerk, bestaande uit een 135 kilometer
lange dijk en een veertigtal forten. Het gebied buiten de dijk, die
een ruime cirkel trok rondom de hoofdstad, zou in tijden van nood
onder een laagje water worden gezet. De forten bewaakten de droog
liggende toegangswegen tot de stad, waarover een aanvallend leger zou
moeten optrekken. Van augustus 1914 tot diep in 1916 was de Stelling
van Amsterdam op oorlogssterkte, al zijn er geen onderwaterzettingen
geweest. Fort aan de Drecht werd voltooid in 1911. In de ruimtes waar
de soldaten verbleven zijn nu onder meer de werkplaatsen van Crea
ondergebracht, galerie Het Fort, wijnproeflokaal Vinocerf, Fotostudio
Zuijver, Improvisatieacteurs Nhar entertainment, restaurant Amstelfort
en heeft beeldhouwer Gerard van Hulzen zijn atelier. In de
keelkazemat, waar het geschut stond opgesteld, is een permanente
expositie over de Stelling van Amsterdam.
Noot voor de redactie/
Gemeente Uithoorn