01-09-09
Open Monumentendag zaterdag 12 september
Ook dit jaar openen eigenaren van monumentale panden, musea en kerken
in Bolsward hun deuren. U kunt weer verschillende bijzondere
monumenten bezichtigen, zoals de Monsmastate, beter bekend als het
`kleine boerderijmuseum'.. Een bezoek aan de oude slijterij annex
wijnpakhuis` de Bottelarij' is ook zeer de moeite waard. Afgelopen
jaar nog in de race voor een miljoen in het programma `De
restauratie'. In de Openbare bibliotheek kunt u oude stadskaarten van
Bolsward bekijken.
Raak van de kaart' van wat Bolsward te bieden heeft!
Open Monumenten
Bij de monumenten kunt u zaterdag 12 september een folder afhalen met
meer informatie over panden. De monumenten zijn op de Open
Monumentendag te bezichtigen van 10.00 - 17.00 uur.
* Elgersmahuis, Grote Dijlakker 7
· St. Franciscuskerk, Grote Dijlakker 7
· Bibliotheek Bolsward, Marktplein 1
· Monsmastate, Franekerstraat 25
· Martinikerk, Groot Kerkhof 2
· Titus Brandsma Museum, Grote Dijlakker 11
· Albada Jelgersmahuis, Franekerstr. 25
· Gysbert Japicxhûs, Wipstraat 6
Zaterdag 12 september van 13.00 - 16.00 kunt u een met de
rondvaartboot door de grachten van Bolsward. U kunt opstappen voor het
stadhuis. Hieronder een korte toelichting op de open monumenten.
Elgersmahuis
Franciscus Elgersma en zijn neef Nicolaus Elgersma zijn degenen die de
naam aan dit achttiende-eeuwse pand hebben gegeven. Zij behoorden in
die eeuw tot de rijke en voorname ingezetenen van de stad. De Duitse
stucwerker Adolph Schaack verfraaide in 1779 de hal: hij decoreerde
het plafond en bracht boven de deuren guirlandes en schelpen aan. In
de pronkkamer is een prachtig beschilderd plafond te bewonderen, dat
in 1985 door de Bolswarder restaurateur Jeroen Werz is gerestaureerd.
De Sint Franciscuskerk,
Deze kerk is gebouwd tussen 1932 en 1934 op de plaats waar daarvoor
ook een klein RK kerkje stond. Aan de voorgevel bevindt zich een beeld
van Sint Franciscus. Direct na het betreden van de kerk is er rechts
in een klein kapel het beeldje van "Onze Lieve Vrouwe van Zevenwouden"
te zien, Maria met kind. Het dateert uit de 13^e eeuw en kent een
rijke historie.
Bibliotheek
Aan de hand van prachtige oude stadskaarten wordt vertelt over de
historie van Bolsward.
Daarnaast kunt u op deze dag zoeken naar historische informatie achter
de computer in de bibliotheek.
Monsmastate/ Boerderijmuseum
De Monsmastate, aan de Franekerstraat 25, is in 1709 gebouwd door de
Bolswarder burgemeester Sipke Janz Monsma, als landhuis of
zomerverblijf. In de beginjaren werd de state nog door grachters en
vijfers omgeven, maar later is het een boerderij geworden. Het huis is
één van de weinig bewaard gebleven voorbeelden van in de zeventiende
eeuw op het platteland gebouwde buitenverblijven, die de `slotsjes'
genoemd werden.
Vanaf 2003 is in Monsmastate `Het kleine boerenmuseum' gevestigd
De Martinikerk
Het is opvallend dat een plaats als Bolsward zo'n grote kerk heeft.
Het markante silhouet van de gotische kerk met zijn zadeldaktoren is
van verre zichtbaar, als een "Arke Noachs", zoals Bertus Aafjes eens
schreef. De lengte van de kerk, inclusief toren en koor, bedraagt 70
meter, bij een breedte van 26 meter. Het interieur is zeer de moeite
van het bekijken waard.
Op 12 September kunt u onder leiding van een gids om 10.30 uur en
15.00 uur een rondleiding maken in de Martinikerk.
Het Titus Brandsmamuseum
Het museum is gewijd aan pater Titus Brandsma. Hij was een boerenzoon,
die in 1881 werd geboren als Anno Sjoerd in het gehucht Oegeklooster,
onder de rook van Bolsward. In 1905 werd hij priester in Den Bosch.
Pater Brandsma was adviseur van de journalisten en riep in de
bezettingsjaren de RK media op tot verzet tegen de nazi's. Dit werd
hem uiteindelijk fataal. Hij werd door de bezetter gevangen genomen en
overleed op 26 juli 1942 in het concentratiekamp Dachau. De pater
Carmeliet werd in 1985 zalig verklaard. Het museum bevat o.a. het
familiearchief van de Brandsma's.
Het Albada Jelgersmahuis
De Bottelarij van Bolsward is een oude slijterswinkel annex
wijnpakhuis in een woonhuis. Achter een fraaie gevel schuilt een
uitzonderlijk maar uiterst kwetsbaar interieur. De kern van het huis
gaat terug tot de 16e eeuw. Van 1814 tot 1984 werd in het huis door
vijf generaties Albada Jelgersma een handel in drank gedreven. De
vertrekken herbergen nog veel authentieke details die een beeld geven
van het wonen en werken in het Friese Verleden.
Het Gysbert Japicxhûs
De Friese dichter Gysbert Japicx werd in 1603 geboren aan de Wipstraat
6 te Bolsward. In 1666 overleed Gysbert, evenals zijn vrouw en enig
overgebleven zoon, aan de pest. In 1908 werd een gedenksteen
ingemetseld binnen in de toenmalige woning. Enige jaren geleden werd
deze steen geplaatst in de voorgevel van Wipstraat 6. Het Gysbert
Japicxhûs herbergt een museum gewijd aan de Friese dichter en een
tekstwinkel, waar een aangeleverde tekst, tegen betaling, kan worden
vertaald in diverse talen en dialecten.
Het Stadhuis
Het monumentale stadhuis dateert uit 1617. In het stadhuis waar
oorspronkelijk bestuur, rechtspraak en handel onder één dak zaten,
kunt u beide oudheidkamers, de raadzaal, de burgemeesterkamer en de
Vierschaar bezichtigen. U vindt hier nog vele oorspronkelijke
bouwelementen, meubelen en houtsnijwerk. In de oudheidkamers is een
schat aan stadshistorisch materiaal aanwezig.
De Broerekerk
Binnen Bolsward stonden vroeger verscheidene kloosters en kapellen. In
de 13e eeuw kwamen de Minderbroeders naar Bolsward. De door hen
gebouwde Broerekerk is het oudste gebouw (sinds 1980 een ruine) dat
onze stad kent. De Minderbroeders bouwden in Bolsward vanaf 1281 een
klooster met een kloosterkapel. In 1300 was deze kapel gerealiseerd,
welke nu de Broerekerk heet. In 1980 is de kerk afgebrand en in 2006
volledig gerestaureerd en van een prachtige glazen overkapping
voorzien.