Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
de kaart
Johannes Dou zette het hoogheemraadschap op de kaart
Publicatiedatum : 28 augustus 2009
Het thema van de Open Monumentendagen op 12 en 13 september is 'op de
kaart'. Centraal staan monumenten die ooit op landkaarten of
plattegronden zijn vastgelegd, structuren in stad en dorp en de
samenhang tussen het monument en zijn omgeving.
Status
Het hoogheemraadschap besteedt in het Noorderpolderhuis aandacht aan
de grote 17de eeuwse kaart die Johannes Dou maakte van het
beheergebied van onze rechtsvoorganger het Hoogheemraadschap van
de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland. Willem
Messchaert, die samen met Diederik Aten aanwezig zal zijn om tekst en
uitleg te geven: "De beroemde en loepzuivere 16-veller diende om de
status van het hoogheemraadschap in vergaderzaal, dorp, stad en polder
eens flink te onderstrepen. We tonen de kaart op twee manieren: we
laten koperplaten zien en het gedrukte resultaat in de vorm van een
losbladige facsimile. Op deze manier krijgt de bezoeker een uniek
inzicht in het drukprocédé dat qua maatvoering zijn platte beperking
kende. Koper en papier tonen het vakwerk van graveur en drukker."
Staatsieportret
Nog steeds is deze kaart het meest precieze document voor het
kaartbeeld van Noord-Holland in de 17de eeuw. Willem: "Er zijn
meerdere drukken van de kaart gemaakt, onder meer wanneer de
samenstelling van het bestuur wisselde. De verzamelde heraldische
familiewapens waren immers niet meer of minder dan het staatsieportret
van het zittende en voorname waterschapsbestuur. De kaart raakte pas
gedateerd toen door het graven van het Noordhollandsch Kanaal in de
jaren twintig van de 19e eeuw het kaartbeeld drastisch
veranderde. Datzelfde geldt voor de nieuwe golf van 19de eeuwse
droogmakerijen (Graftermeer) en bedijkingen (Waard- en Groetpolder)."
Buitenkansje
De perfect gemeten prachtkaart van Dou is speciaal in gedigitaliseerde
vorm beschikbaar gemaakt en tijdens het Open Monumentenweekend in het
Noorderpolderhuis te koop voor slechts 10 euro. Iedereen kan
vervolgens vanuit de eigen bureaustoel zijn geboorteplaats of haar
lievelingspolder elektronisch op de kaart zetten.
Een tweede buitenkansje is de heerlijke entourage van de Herenkamer
van het Noorderpolderhuis met de op zich al prachtige kaarten van de
Schermer (de geschilderde kavelkaart uit 1633 en de kaart van Van
Diggelen uit 1835).
Het Noorderpolderhuis is op zaterdag 12 en zondag 13 september
geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Het is gevestigd aan de Molendijk 11
te Schermerhorn.