Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

de kaart

Johannes Dou zette het hoogheemraadschap op de kaart

Publicatiedatum : 28 augustus 2009

Het thema van de Open Monumentendagen op 12 en 13 september is 'op de kaart'. Centraal staan monumenten die ooit op landkaarten of plattegronden zijn vastgelegd, structuren in stad en dorp en de samenhang tussen het monument en zijn omgeving.

Status

Het hoogheemraadschap besteedt in het Noorderpolderhuis aandacht aan de grote 17de eeuwse kaart die Johannes Dou maakte van het beheergebied van onze rechtsvoorganger het Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland. Willem Messchaert, die samen met Diederik Aten aanwezig zal zijn om tekst en uitleg te geven: "De beroemde en loepzuivere 16-veller diende om de status van het hoogheemraadschap in vergaderzaal, dorp, stad en polder eens flink te onderstrepen. We tonen de kaart op twee manieren: we laten koperplaten zien en het gedrukte resultaat in de vorm van een losbladige facsimile. Op deze manier krijgt de bezoeker een uniek inzicht in het drukprocédé dat qua maatvoering zijn platte beperking kende. Koper en papier tonen het vakwerk van graveur en drukker."

Staatsieportret

Nog steeds is deze kaart het meest precieze document voor het kaartbeeld van Noord-Holland in de 17de eeuw. Willem: "Er zijn meerdere drukken van de kaart gemaakt, onder meer wanneer de samenstelling van het bestuur wisselde. De verzamelde heraldische familiewapens waren immers niet meer of minder dan het staatsieportret van het zittende en voorname waterschapsbestuur. De kaart raakte pas gedateerd toen door het graven van het Noordhollandsch Kanaal in de jaren twintig van de 19e eeuw het kaartbeeld drastisch veranderde. Datzelfde geldt voor de nieuwe golf van 19de eeuwse droogmakerijen (Graftermeer) en bedijkingen (Waard- en Groetpolder)."

Buitenkansje

De perfect gemeten prachtkaart van Dou is speciaal in gedigitaliseerde vorm beschikbaar gemaakt en tijdens het Open Monumentenweekend in het Noorderpolderhuis te koop voor slechts 10 euro. Iedereen kan vervolgens vanuit de eigen bureaustoel zijn geboorteplaats of haar lievelingspolder elektronisch op de kaart zetten.

Een tweede buitenkansje is de heerlijke entourage van de Herenkamer van het Noorderpolderhuis met de op zich al prachtige kaarten van de Schermer (de geschilderde kavelkaart uit 1633 en de kaart van Van Diggelen uit 1835).

Het Noorderpolderhuis is op zaterdag 12 en zondag 13 september geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Het is gevestigd aan de Molendijk 11 te Schermerhorn.