Alcoholgebruik van jongeren uitstellen? Dat kan!
11 september 2009
Utrecht, 11 september 2009. Negentig procent van de jongeren in
Nederland begint met drinken voor het zestiende jaar. Er zijn veel
initiatieven om het alcoholgebruik onder jongeren te verminderen, maar
deze zijn vaak gericht op alleen de jongeren of alleen hun ouders.
Maar alleen als ouders en jongeren beiden overtuigd worden dat alcohol
onder de zestien slecht is, kan het beginnen met drinken worden
uitgesteld. Dat is de conclusie uit het PAS-onderzoek: Preventie van
Alcoholgebruik onder Scholieren. Het is de eerste keer dat in
Nederland op zo grote schaal is onderzocht of en hoe het
alcoholgebruik van jongeren uitgesteld kan worden. Het onderzoek is
uitgevoerd door de Universiteit Utrecht in samenwerking met het
Trimbos-instituut.
Voor veel Nederlandse jongeren is het de gewoonste zaak van de wereld:
het drinken van (teveel) alcohol op jonge leeftijd. Bijna negentig
procent van de jongeren drinkt alcohol voordat ze zestien zijn. `Nee'
zeggen is lastig; `al mijn vrienden drinken ook' is een veelgehoord
credo. Daarnaast spelen de ouders een grote rol in het alcoholgebruik
van hun kinderen; zij bieden zelf vaak het eerste drankje aan onder
het mom dat `het verstandig is onder toezicht te leren omgaan met
alcohol'. Dit remt het gebruik van alcohol echter niet. Integendeel,
ouders die hun kroost geen regels stellen en hen toestaan om thuis te
drinken stimuleren alcoholgebruik.
PAS-onderzoek
In het onderzoek `Preventie van Alcoholgebruik onder Scholieren' (PAS)
zijn meer dan 3000 jongeren (12 -15 jaar) en hun ouders drie jaar
gevolgd. Onderzocht is of het beginnen met wekelijks drinken
uitgesteld kan worden. Ouders die meedoen aan een PAS-project, krijgen
op school informatie over de gevolgen van alcohol op jonge leeftijd.
Ze worden aangemoedigd om regels te stellen; geen alcohol voor je
zestiende. De eerstejaarsleerlingen volgen in de klas vier
computerlessen van de e-learning module van het project De gezonde
school en genotmiddelen (Trimbos-instituut). In de tweede klas volgt
een korte herhalingsles.
De resultaten laten zien dat het alcoholgebruik van jongeren alleen
uitgesteld kan worden als jongeren én hun ouders worden geïnformeerd
over hoe en waarom jongeren geen alcohol zouden moeten drinken. Als
alleen ouders of alleen hun kinderen hierover worden geïnformeerd,
zoals dat nu vaak het geval is, dan heeft dat geen zin. Het is wel van
belang te beginnen met PAS voordat het kind regelmatig drinkt; alleen
dan heeft het effect. Jongeren moeten zelf overtuigd zijn dat alcohol
slecht voor hen is en weten hoe ze `nee' kunnen zeggen. Dat lukt
alleen als zij daarbij gesteund worden door ouders die regels stellen.
Hoewel het percentage jongeren van 12-14 jaar dat wekelijks alcohol
drinkt is afgenomen met 10%, er is nog steeds een aanzienlijk
percentage jongeren dat wel alcohol drinkt. De gecombineerde
voorlichting - ouderavonden en lessen op school - kan het
alcoholgebruik onder jongeren uitstellen. Naast implementatie van deze
interventie blijft een breder pakket van (overheids)maatregelen nodig.
Preventing Heavy Alcohol Use in Adolescents (PAS): Cluster Randomized
Trial of a Parent and Student Intervention offered Separately and
Simultaneously
(Ina M. Koning, Wilma A.M. Vollebergh, Filip Smit, Jacqueline E.E.
Verdurmen, Regina J.J.M. van den Eijnden, Tom F.M. ter Bogt, Håkan
Stattin, Rutger C.M.E. Engels)
Het artikel werd gepubliceerd in het oktobernummer van het
internationale wetenschappelijke tijdschrift 'Addiction'.
Trimbos-instituut