Rijksuniversiteit Groningen

Functional roles of termites in savanna ecosystems

Datum: 11 september 2009

Promotie: B.P. Freymann, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Functional roles of termites in savanna ecosystems

Promotor(s): prof.dr. H. Olff

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Termieten op savanne belangrijk voor recycling van hoeven en mest

De Serengeti is een van de meest intensief bestudeerde savanne ecosystemen wat betreft de grote charismatische zoogdieren, maar termieten waren tot nu toe geheel genegeerd. Termieten komen voor in tropische en subtropische gebieden en zijn berucht om hun vraat van landbouwgewassen en houten gebouwen. Bernd Freymann, die in het Serengeti Nationaal Park (SNP) in Tanzania uitvoerig onderzoek deed naar termieten, breekt in zijn proefschrift echter een lans voor deze niet zo populaire insecten. Zo beargumenteert hij dat de functionele rol van termieten in de recycling van mest van herbivoren zwaar onderschat is. Vooral in het droge seizoen verwijderen zij in bepaalde habitats binnen een maand gemiddeld eenderde van de gedeponeerde mest.

Ook bestudeerde Freymann de interactie tussen termieten en mestkevers bij het `opruimen' van mest van het wildebeest en de zebra. Mestkevers houden van vochtige mest, prefereren daarom zebramest en werpen zich al na enkele uren op verse uitwerpselen, die zij na twee of drie dagen weer verlaten. De termieten verschijnen pas na tien dagen op het toneel. De wisselwerking tussen termieten en mestkevers zou implicaties kunnen hebben voor de alternatieve nutriëntencycli. Terwijl mestkevers een snelle (weken tot maanden) en ondiepe (tot 30 cm onder de grond) kringloop bewerkstelligen, zorgen termieten voor een duidelijk langzamere (jaren tot decennia) en diepere (drie meter onder de grond) nutriëntencyclus.

Freymann maakt ook het belang van termieten, met name van de soort Odontotermes, voor de recycling van hoeven duidelijk. Hoeven bestaan voornamelijk uit keratine en er zijn maar weinig organismen in staat dit materiaal af te breken. Termieten kunnen dus aan dit korte lijstje worden toegevoegd.

Bernd Freymann (Duitsland 1977) studeerde aan de universiteit van Bonn en deed zijn promotieonderzoek, onder andere gefinancierd door NWO, aan de Rijksuniversiteit Groningen bij de Community and Conservation Ecology Group (COCON) van het Centre for Ecological and Evolutionaru Studies (CEES).

Laatst gewijzigd: 27 augustus 2009 13:26