Canon van de Nederlandse Kindertelevisie bekend
Nederland heeft vanaf vandaag een eigen Canon van de Kindertelevisie. De publieke omroep maakte vandaag bekend welke vijftig programma's in zestig jaar kindertelevisie de meeste indruk maakten bij het publiek. Bijna zestigduizend kijkers hebben hiervoor online hun stem uitgebracht. Programma's in de Canon zijn onder meer: Sesamstraat (NPS), Telekids (RTL4), Theo en Thea (VPRO), Stratemakersopzeeshow (VARA), Floris (NOS) en Dappere Dodo (KRO).
De Canon krijgt bij de publieke omroep op verschillende manieren aandacht. Vrijdag 11 september bespreken Irene Moors, Winston Gerschtanowitz en
Hans van Willigenburg op Nederland 2 hun tv-herinneringen in De Kinder TV Jaren van. (MAX, 17.43 uur). Vanaf 10 september vertoont het themakanaal Z@ppelin 24 / Familie 24 dagelijks programma's van de top 50 en op zaterdag en zondag tussen 14.00 en 17.00 uur een blok nostalgische kindertelevisie. Op 11 september brengt SchoolTV Weekjournaal (Teleac) een uitzending over de Canon.
DVD en Media experience
Opvallende programma's uit de Canon worden uitgebracht op zes DVD-boxen, met totaal 12 DVD's en een totale speellengte van meer dan twintig uur. In de Media experience van Beeld en Geluid wordt een speciaal paviljoen gewijd aan 60 jaar Kindertelevisie.
Afscheid Cathy Spierenburg
De bekendmaking van de Canon van de Nederlandse Kindertelevisie vormt tevens het afscheid van Cathy Spierenburg, initiatiefnemer en voormalig netmanager van de jeugdnetten Z@PP en Z@ppelin en omroepvouw van het jaar 2002. Spierenburg: "Investeren in goede kindertelevisie is noodzakelijk en een plicht van elke omroep. Het is fantastisch om hierbij betrokken te zijn en te zien hoe kinderen goede programma's, zowel van vroeger als nu waarderen." Spierenburg is vanaf 1 september in dienst bij het NICAM en daarmee in opdracht van het ministerie verbonden aan het project Mediasmarties.
De Canon van de Nederlandse Kindertelevisie is een initiatief van het Instituut voor Beeld en Geluid, Tijdsbeeld Media, Teleac, Omroep Max en de Nederlandse Publieke Omroep.
CANON VAN DE
NEDERLANDSE
KINDERTELEVISIE
1950
Het Mannetje op Zolder AVRO
Op zolder woont meneer Leeuwerik, een mannetje met een rijke fantasie
eneenvoorliefdevoorknutselen.Opzijnzolderkamerdroomthijzijnavon-
turen en verft en plakt hij er op los.
Varen is Fijner dan je Denkt/Tinkeltje AVRO
MeneerKingisscheepskokenkapiteinvandeMSKrikkemikke,eenschip
volpassagiersdieavonturenbelevenoverallewereldzeeën.KabouterTin-
keltjevaartmee,netalswaarzegstermevrouwGraciaenomroepsterAgeeth.
Meneer King zingt elke aflevering een lied.
Dappere Dodo KRO
DepoppenDappereDodoenzijnvriendjeKeesbelevenavonturentijdens
hunreizenoverdewereldophetschipdeScheleZeemeermin.Zijkomen
onderwegwonderlijkefigurentegen.Deseriewerdmassaalbekeken,door
kinderen èn hun ouders.
Morgen Gebeurt Het AVRO
In Morgen Gebeurt Het, de eerste science fictionserie op de Nederland-
setelevisie,doetprofessorPlanovanuitzijnobservatoriumonderzoeknaar
debewonersvandeplaneetHyperion.DenieuwsgierigejongenPeterZand-
vlietsluiptbinnenbijdeprofessorenalsenigedoorziethijhetplanvande
ruimtemannen van Hyperion om de aarde aan te vallen.
De Verrekijker NTS
In De Verrekijker krijgen de kijkers de wereld van kinderen in het buiten-
landvoorgeschoteld.Hoelevenenspelenzijenhoezietdegeschiedenis
encultuurvanhetlanderuit?Deseriebooddestijdseenblikopeenwe-
reld die Nederlandse kinderen nog niet kenden.
1960
Bas Boterbloem AVRO
BasBoterbloemiszijnwerkophetkantoorzatenbesluitalszwerverdoor
hetleventegaan.Metzijnhond(eenSintBernhard,gekozendoordekij-
kers) Viola (ook de naam was de keuze van de kijkers) trekt hij de natuur
in en beleeft daar van alles.
Rikkie en Slingertje AVRO
PoppenvriendjesRikkieenhetaapjeSlingertjebelevenspannendeavon-
turen, waarbij het slimme jongetje Rikkie regelmatig de problemen moet
oplossen waar zij door de eigenwijze Slingertje in terecht zijn gekomen.
Flip de Tovenaarsleerling KRO
IndesprookjesserieFlipdeTovenaarsleerlingdoetFlip,deleerlingvande
watengehoftovenaarPytagor,meertoverkunstenverkeerddangoed,maar
lachtzijnfoutenwegmetzijnschaterlach.SamenmetGijs,deonnozelehof-
bediende van de koning en koningin, broedt Flip altijd plannetjes uit.
Oebele KRO
Oebele speelt zich af op het pleintje in het graafschap Oebele en kinde-
ren kunnen onderwerpen voor het programma inzenden. Er wordt veel
gezongen(OebeleisHupsakee!)enelkeweek iserweleenbekendeNe-
derlander die het pleintje bezoekt.
Floris NOS
FlorisvanRosemondtkeertvergezelddoorzijnmysterieuzevriendSindala
naveleomzwervingenopzeeterugnaarzijnkasteel.Maarhijvindthetslot
bezet door edelman Maarten van Rossem. Floris probeert zijn kasteel te-
rug te veroveren.
Swiebertje NCRV
SwiebertjewasdestijdseenvandepopulairstetelevisieseriesvanNederland.
Zwerver Swiebertje komt bijna elke aflevering door zijn streken in aanra-
kingmetveldwachterBromsnormaarweetaltijddedansteontspringen
methulpvanMallePietjeenSaartje,dehuishoudstervandeburgemeester.
Ja Zuster, nee Zuster VARA
MuzikaleserievanAnnieM.G.Schmidtovereenrusthuisenzijnbewoners
dieoverigenseerdereigenaardigdanoudenziekzijn.Aanhethoofdstaat
zuster Klivia.
Mik en Mak VARA
Het verhaal van de twee zwervers Mik en Mak, die in het benzinestation
datzeopeneninhethuisjevandegrootmoedervanMakmensenontmoeten
dieeenbijzonderverhaaltevertellenhebben.DaardoorrollenMikenMak
van het ene in het andere avontuur.
Fabeltjeskrant TROS
EenvandelangstlopendekinderserieswasdeFabeltjeskrant.Meneerde
Uildoetverslagvandegebeurtenisseninhetgrotedierenbos.Onderan-
derejuffrouwOoievaar,BordeWolf,LowiekedeRaaf,ZoefdeHaasenniet
tevergetenEdenWillemBevernemenonderhetgenotvaneenportiebeu-
kenootjes in het Praathuis het dierenbosse nieuws door. En aan het eind
van de aflevering altijd even wachten op de knipoog van meneer de Uil.
Paulus de Boskabouter NTS
DeeerstekinderseriedieinkleurwerdopgenomenwaspoppenseriePau-
lus de Boskabouter. Maker Jean Dulieu doet alle stemmen in de eerste
marionettenserie.Daarnaiserdereeksmethandpoppen,metrollenvoor
Eucalypta en de uil Oehoeboeroe.
1970
Kunt u mij de Weg naar Hamelen vertellen Mijnheer KRO
KuntumijdeWegnaarHamelenvertellenMijnheeriseensprookjesach-
tigejeugdseriewaarindekinderenvanHamelen,vergezelddoorviervol-
wassenen,dewegterugproberentevindennaarhunstadje,nadatzedoor
derattenvangernaareenwereldverwegvanhierzijngelokt.Onderweg
komenzijprinsenenprinsessen,heksenenvliegendepompoenentegen
en zingen de kinderen en hun begeleiders zich een weg naar huis.
Q & Q KRO
Tweepubers,AristidesQuarlesvanIspenenWilburQuant,komeneenmis-
daadophetspooralseenvanheneenfotomaaktvaneendodeman.Nie-
mandwilzegeloven,behalvedeopavanAristides.Zegaanzelfoponderzoek
uit.
Peppi en Kokki KRO
NederlandseslapstickindetraditievanLaurel&Hardy,voorzienvangrap-
pigegeluidseffecten.PeppienKokki,dikendun,zijntweematrozenopeen
schip dat niet meer kan varen. Dus gaan ze aan wal om te proberen op
een andere manier geld te verdienen. Dat gaat doorgaans mis.
Ti-Ta Tovenaar NOS
Ti-TaTovenaarisinzijnluchtkasteelsamenmetzijndochterTi-Kaopzoek
naar een spreuk om aardbeziën in kamelen te veranderen. Ti-Ka is tove-
naarinopleidingenmaaktnogfouten.Alsdeproblementegrootworden,
met doorgaans gewone stervelingen als slachtoffer, kan zij alles om haar
heenstilzettendoorinhaarhandenteklappen,waarnahaarvaderdepro-
blemen meestal komt oplossen.
Stratemakeropzeeshow VARA
DeomgekeerdewereldindeStratemakeropzeeshow.Insketcheszijnde
kinderen de baas in het gezin en dragen de Stratemakeropzee, Erik En-
gerdendedeftigedamebijaandeprettigchaotischetaferelen.Pratenover
poep en pies wordt niet geschuwd.
J.J. de Bom, voorheen de Kindervriend VARA
De opvolger van de Stratemakeropzeeshow is J.J. de Bom, voorheen de
Kindervriend.Voorietsouderekinderen,diedeonderwerpenvoordesket-
cheszelfmogeninzenden.HoofdrollenvoorJanJ.deBom,postbodeHein
GatjeenTitiaKonijn.Inelkeafleveringkomendeskundigenaanhetwoord
over het onderwerp van de uitzending.
Pipo de Clown VARA
ClownPipo,zijnvrouwMamaloe,indiaanKlukkluk,circusdirecteurDeDik-
keDeureneenwoonwagenmetezelNonononoervoor:datzijndehoofd-
rolspelers van Pipo de Clown. Zijn avonturen brengen Pipo en zijn vrien-
denoverdehelewereldenPiposluitelkeafleveringafmetDagvogels,dag
vissen, dag bloemen, dag mensen.
EO Kinderkrant EO
Kindermagazinewaarininveelprogrammaonderdelendebijbelcentraal
staat. Tekenfilmfiguren praten over de bijbel, er wordt geknutseld en ge-
zongen en er worden puzzels opgelost. Daarnaast reportages en de ru-
briek Flap Uit, waarin kinderen hun eigen verhaal kwijt kunnen.
Ren je Rot TROS
Martin Brozius is de energieke presentator van de kennisquiz Ren je Rot.
Tweeklassenhebbendekeusuitdrieantwoordenopeenvraagenmoe-
ten na de kreet Ren Jeeeeuh Rot! een sprint trekken naar het juiste ant-
woord.Wiebijhetgoedeantwoordstaat,verdienteenbalvoorhetteam.
Sommigevragenwordenvoorafgegaandoorhetbezoekvaneendieruit
diergaarde Wassenaar of een goocheltruc van Hans Kazan.
De Film van Ome Willem VARA
Hele generaties kinderen leren van Ome Willem over een Broodje Poep.
BahOmeWillem!Hetiseenchaosindestudio,metgeitenbreiersenkin-
derendiemoetenplassenenvasteonderdelenalshetbeginlied,depop-
penkast en het afsluitende Deze Vuist op Deze Vuist.
1980
Stuif-es-in AVRO
RiaBremerpresenteertStuif-es-in,waarinkinderenblokfluitspelen,play-
backen en vertellen over vreemde hobby's. Het kind met de meest inte-
ressante hobby wint de Gouden Stuiver. Aan het eind van de uitzending
komtdebalknaarbenedenwaaraanopvallendeknutselwerkenvanscho-
len hangen die graag het publiek in de volgende uitzending willen zijn.
Familie Knots NCRV
DeFamilieKnotsbestaatuiteenaantalprettiggestoordefamilieledendie
alschilderend,zingendenruziënddeafleveringenbevolken.Allerollenwor-
den gespeeld door Hetty Heyting, bijvoorbeeld als de knalroze tante Til,
Jan-Simon Minkema en Marnix Kappers.
Bassie en Adriaan TROS
Allememachies!Eenclowneneenacrobaatzijndehoofdfigurenindeavon-
turenserieBassie&Adriaan.Altijddwarsgezetendooreenformidabelete-
genstander,eerstdeangstaanjagendeplaaggeest,laterdeminderenge
Baron (Drommels!) en zijn stuntelige handlangers, weten Bassie en Adri-
aan elk seizoen weer het kwaad te verslaan.
Kinderen voor Kinderen VARA
HetpopulaireVARA-kinderkoorzingtvooralindebeginjarenaansprekende
liedjesdehitparadein.Dethema'svoordeliedjeswordendoordekinderen
zelfingestuurdenvariërenvanliefdesverdrietentoekomstdromentotschei-
dingen en beugelbekkies.
Achterwerk in de Kast VPRO
Eenkastmetgordijntjes,eencameraenkinderen.Meerisnietnodigvoor
dit succesvolle programma. De tv-adaptatie van de bekende brievenru-
briek uit de VPRO-gids, met de kast rondtrekkend door het hele land, le-
verteenbijzonderinkijkjeindewereldvandebrievenschrijvers.Kinderen
bespreken elk onderwerp als zij de gordijntjes voor de kast wegtrekken.
Grote Meneer Kaktus Show VARA / VOO
Rondomeenboksringzithetpubliekenkijktnaareenaantalrondenmet
MeneerKaktus,altijdgekleedinpyjama,KweetnietenmevrouwStemband.
Herhaling en herkenning staan centraal. Zo is er de ronde "het vraagge-
sprek",waarinkinderenvragenmogenstellenaanbekendeenminderbe-
kende Nederlanders, de ronde "gevaar", waarin mevrouw Stemband als
spelende vrouw de ronde meestal niet overleeft en het eindlied "de Prik
van de Kaktus".
Wordt Vervolgd AVRO
StripsenimitatiesstaancentraalinWordtVervolgd.RoadRunner(miep-
miep)enDroopy(I'm Happy.Hooray)zijnpopulair,maarhalenhet niet bij
het succes van het programma-onderdeel waarin kinderen hun favorie-
te tekenfilmfiguur mogen nadoen.
Theo & Thea VPRO
Twee setjes grote voortanden en twee brillen met jampotglazen vormen
debasisvooreensuccesvoljeugdprogramma.Geenthemawordtgeschuwd
doorTheoenThea,vansekstotdedood,vanpoeptotanderetaboes.Zo
over de top dat ze ook zeer populair zijn bij volwassenen.
Rembo & Rembo VPRO
PopulaironderdeelvanVillaAchterwerkisdeabsurdistischesketchshow
Rembo & Rembo. Alles kan, alles mag, grappig, grof en wreed. Elke actie
van het duo eindigt met een welgemeend tsjongejongejonge!
B.O.O.S. VOO
Bart de Graaf, volwassen maar met het uiterlijk van een jongen van tien,
isdeidealepresentatorvanBartsOmroepOrganisatieStichting:B.O.O.S.,
vanuitdekeldervanhetVeronica-gebouw.Bartzieternamelijknetzouit
als zijn doelgroep. In het programma veel onderwerpen die Barts kijkers
leuk vinden. Bart zou later publieke omroep BNN oprichten.
1990
De Droomshow AVRO
InhetspelprogrammaDeDroomshowstrijdendejongenstegendemeis-
jesomdewinst.Voorelkthemawordthetdecoraangepastennadrieron-
denspelletjesishettijdvoordefinale:dederriedouche.Bijfouteantwoorden
op de kennisvragen krijgen de deelnemers derrie over zich uitgestort.
Willem Wever NCRV
Inditjeugdprogramma,gebaseerdophetradioprogrammaWieWeetWaar
WillemWeverWoont?,staandevaakbijzonderevragenvankinderencen-
traal.Samenmetdepresentatorgaandevragenstellersopzoeknaarhet
antwoord, dat soms pas over de landsgrenzen wordt gevonden.
Alfred J. Kwak VARA
Alfred Jodocus Kwak is een tekenfilmserie gebaseerd op het verhaal van
Herman van Veen. Alfred J. Kwak is in de getekende versie een eend die
zonderfamilieopgroeitinGrootWaterland.Hijkomtoptegenonrechtin
alle landen die hij bezoekt. In elke aflevering zit een boodschap, die on-
der andere gaat over liefde, vriendschap en onrecht.
Loenatik VPRO
VetteclichéswordennietgeschuwdindegrappigejeugdserieLoenatik,
die zich afspeelt rond de bewoners van Paviljoen Zonnedael, onderdeel
van een gesticht. De vijf hoofdfiguren sporen niet en hun dik aangezette
karakters staan garant voor botsingen en ontsporingen.
Zaai VPRO
Hooooi!IsdestandaardgroetvanvriendinnetjesIngridenIrma,diebijeen
hekmiddenindepolderwachtenoppostbodeSiem,dieopzijnpostronde
langskomt.Alledagelijksebeslommeringenvanjongemeisjeskomenlangs
in de serie, naast de pogingen van postbode Siem om het leven van In-
grid en Irma wat minder Zaai te maken.
Ko de Boswachtershow AVRO
DeKodeBoswachtershowbegintalsradioprogrammaoverdenatuuren
dieren en neemt veel van de rubrieken over in de tv-variant. Ko de Bos-
wachterpresenteert,samenmetpostbodeAntonGleuf.Eenpopulaireru-
briek is Beesten in het Nieuws.
Ik Mik Loreland TELEAC/NOT
Educatief kinderprogramma waarin taalonderwijs en het plezier in lezen
centraal staan. Hoofdpersoon van de serie is het meisje Mik, dat op zoek
gaatnaargestolenwoordeninLoreland.Deslechterikinhetprogramma
is Karbonkel.
De Daltons VPRO
SerieoverdevierbroersTim,Jelle,ErikenDaantje,diedeDaltonsworden
genoemd omdat ze in de Daltonstraat wonen. De avonturen die het ge-
zinbeleeft,wordenvanuithetoogpuntvanTiminbeeldgebracht.Hetgaat
omogenschijnlijkkleinegebeurtenissen,dievoorTimtochindrukwekkend
zijn.
Telekids RTL
Van een programma vol tekenfilms dat wordt gepresenteerd door Irene
MoorsevolueertTelekidstoteenamusementsprogrammamettribunesvol
kinderen, mede dankzij de komst van Carlo Boszhard als medepresenta-
tor. De tekenfilms nemen dan een minder prominente plek in en eigen
creaties, zoals soapparodie Pittige Tijden, worden steeds populairder.
2000
Sinterklaasjournaal NPS
Elk jaar in november, nog voordat Sinterklaas in het land is, start het Sin-
terklaasjournaal,methetlaatsteSinterklaasnieuws.Meestaliseraleenpro-
bleemvoordatsinterklaasinNederlandisaangekomen,metdankaande
pieten. Samen met de kijkers volgt presentatrice Dieuwertje Blok de ge-
beurtenissenennetop5decemberkomtallesweeropzijnpootjesterecht.
Het Klokhuis NPS
DepresentatorenvanHetKlokhuisonderzoekenhetonderwerpvanelke
uitzending,vaakoplokatie.Tussendebedrijvendoorwordtdatonderwerp
door vaste typetjes in sketches omgekeerd of uitvergroot.
Z@PPsport TROS
Wekelijkssportprogrammametveelsportendekinderenindeuitzending,
die vaak zelf de onderwerpen aandragen. Ron Boszhard gaat op repor-
tageenhetprogrammakentanderevasterubrieken,zoalseensportquiz.
Taarten van Abel VPRO
SamenmeteenkindmaaktbakkerAbeleentaart,terwijlhijindetussen-
tijdaanhemofhaarvraagtvoorwiedietaartgemaaktwordt(eenbijzondere
persooninhetlevenvanhetkind)enwaarom.Deuiteindelijketaartenzijn
vaakhetresultaatvaneenpeillozefantasie,waarbijhetmotto'meerisbe-
ter' vaak in praktijk gebracht wordt.
Jeugdjournaal NOS
Begin 1981 krijgen kinderen in Nederland hun eigen journaal: het Jeugd-
journaal. Het is net zo serieus als het grotemensenjournaal maar woord-
keus en onderwerpen worden vaak toegespitst op de jonge kijkers, zon-
derkinderachtigteworden.Politicimoeteninhetbeginergwennenaan
het geven van antwoorden die voor kinderen begrijpelijk zijn.
Sesamstraat NPS
HetAmerikaanseSesameStreetwordtaangepastvoorNederlandmetbe-
houd van de meeste poppensketches, zoals Bert en Ernie en het Koekie-
monster.InNederlandkomendaaro.a.Pino(nueengroteblauwevogel),
Tommie, Ieniemienie en de voorgelezen verhalen van Dikkie Dik bij.
Tijd voor Thijs AVRO
DocumentaireoverpuberThijs,metalscentralethematijdendebeleving
vantijd.Thijswordtgevolgdinzijndagelijksebezigheden,vanskatentot
eenbezoekaanfamilie.Methenenzijnvriendenpraathijbijvoorbeeldover
ouderwordenenwaaromtijdsomsvlugendanweerlangzaamlijkttegaan.
Beeld en Geluid en de Kindercanon
·IndeBeeldenGeluidexperiencestaathetgehelepaviljoen'Kijkbuiskinderen'inhetteken
vankindertelevisiedoordejarenheen.Van10septembertot1novemberdraaitdaareen
speciale film over de Canon van de Nederlandse Kindertelevisie. Meer informatie op
Beeldengeluid.nl
·HetonlineonderwijsplatformED*ITBASISbiedttoegangtothonderdduizendenmuseum-
enarchiefbronnenviaéénwebsite.Deteksten,hetbeeldenhetgeluidzijnspeciaaldoor
Schooltvvoorhetbasisonderwijsgeselecteerd.Bovendienzijndebronneneenvoudigte
verwerkentotonlinelessen,werkstukkenenpresentaties.InED*ITBASISvindtueenuit-
gebreiddossier"CanonvandeKindertelevisie"metprogramma'suitdejaren'50totnu.Via
eengratisproefabonnementkunnenscholentijdelijktoegangkrijgen.Meerinformatieop
Ed-it.nu
·BezoekookdeBeeldenGeluid-wiki:Beeldengeluidwiki.nl
---- --