Port of Rotterdam

Reserveren is vooruitzien

08-09-2009

Op 10 september vindt de officiële opening plaats van de buisleidingentunnel onder het Beneluxplein. Deze verbetert de aansluiting van de leidingenstroken in het havengebied op de buisleidingenstraat naar het zuiden. Tevens organiseert 'Buisleidingenstraat Nederland' een symposium ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan en wordt het 'lesboek Kabels & Leidingen' gepresenteerd. Op het congres worden presentaties verzorgd door onder andere het Ministerie van VROM, de provincie Noord-Brabant, COB en het Havenbedrijf Rotterdam. Momenteel stelt VROM de ' Structuurvisie Buisleidingen' op. Kernvraag is of de landelijke ruimtereserveringen voor toekomstige buisleidingen uit het Structuurschema Buisleidingen (1985) worden vastgehouden of misschien zelfs worden uitgebreid. Meer informatie over het programma op 10 september en deelname: www.cob.nl

Aanleg gasleiding voor Enecogen in het westelijke Europooortgebied. Foto: Ben Wind

Buisleidingstraat
Eind zestiger jaren ging het Nederland economisch voor de wind. Vooral de petrochemische industrie in het Botlek- en Europoort-gebied maakte een stormachtige ontwikkeling door. Daarmee ontstond een grote behoefte aan buisleidingen tussen de haven- en industriegebieden van Rotterdam, Moerdijk, Zeeland en Antwerpen voor het transport van oliën, aardgas, industriële gassen, vloeibare chemische producten en drink-, afval- en proceswater. De aanleg van buisleidingen is een gecompliceerd proces. Vooral in de planningsfase kunnen conflicterende belangen van grindeigenaren en gemeenten vertragen en de kostenopdrijvend werken. Daarom nam de Tweede Kamer in 1972 de 'Nutswet' aan. Deze maakte het mogelijk om uit het algemeen belang snel een buisleidingenstraat te realiseren van Rotterdam, langs Moerdijk, Bergen op Zoom en Roosendaal, naar Antwerpen. In een strook grond van 100 meter breed en 75 kilometer lang, liggen sleuven met op een onderlinge afstand van een meter 40 buisleidingen zijn gelegd. Obstakels, zoals wegen, spoorwegen, de Oude Maas en het Hollands Diep, werden overwonnen met kunstwerken en elf afgezonken tunnels met een doorsnede van vier meter. Uiteindelijk is de buisleidingenstraat in slechts drie jaar en voor 69 miljoen euro gerealiseerd. De leidingen zelf zijn eigendom van en worden gebruikt door individuele bedrijven. Het privaatrechtelijke beheerslichaam van de straat is het in 1978 opgerichte 'Buisleidingenstraat Nederland'. De ondergrondse en gemarkeerde ligging in combinatie met wekelijkse inspectie maken leidingtransport veilig en betrouwbaar. Daarnaast is het voordelig en duurzaam.

Op de groei
De gereserveerde ruimte voor de buisleidingenstraat was vele malen groter dan de behoefte. Dit riep veel discussie op. Voorstanders voorzagen voor de volgende decennia een enorme groei van de industrie in Zuidwest-Nederland, waarop zonder de buisleidingenstraat een rem zou komen te staan. Critici wezen op de gemiste potentiële (grondverhuur)opbrengsten. Daar kwam bij dat ook binnen het Rotterdamse havengebied ook veel ruimte werd gereserveerd voor kabels en leidingen: 450 hectare aan 'leidingenstroken'. Deze worden nog intensiever gebruikt dan de buisleidingstraat door het vele lokale verkeer tussen fabrieken en tankterminals. In totaal liggen binnen het havengebied, met een onderlinge afstand van veertig centimeter, 1500 kilometer buisleidingen voor het transport van gevaarlijke stoffen, 800 kilometer nutsleidingen en 2000 kilometer stroomkabels. Ook deze leidingen zijn eigendom van en in gebruik bij individuele bedrijven, met uitzondering van de 'Multicore'. Hierin kunnen meerdere bedrijven deelcapaciteit huren voor een bepaalde periode.

Kost gaat voor baat uit
Voor petrochemische bedrijven is een goede achterlandverbinding een harde vestigingsvoorwaarde. Om te kunnen inspelen op groei en ontwikkeling is vrije ruimte nodig. Hiervoor hebben de Gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf gezorgd, ondanks het feit dat de stroken niet direct geld opleverden. Inmiddels doen ze dat wel, want ze liggen voor 95% vol. De haven voert rond de 15% van de totale zeegebonden overslag per leiding aan- en af. Zie ook: Pijpleidingtransport: stille kracht. Daar bovenop komt een grote hoeveelheid (half)producten die bedrijven rondpompen tussen hun geografisch gescheiden complexen binnen het havengebied of die in Moerdijk, Rotterdam en Antwerpen. Buisleidingen hebben zich ontwikkeld tot een volwaardige vijfde vervoersmodaliteit, naast het spoor, de binnenvaart, de zeevaart en de weg. Ook voor de bereikbaarheid over de weg, kan reserveren van ruimte lonen. Zo ligt er in het westelijk havengebied al lange tijd een tracé voor een nieuwe westelijke oeververbinding gereed.

Meer informatie:
Feiten en cijfers Havenbedrijf Rotterdam N.V. en de Rotterdamse haven


----------

© Havenbedrijf Rotterdam N.V.