SGP
10 - 09 - 09 | Op bres voor palingvissers
Op bres voor palingvissers
'Die by den steert een palingh houdt,
En op deez' ministers woorden bouwt;
Die magh wel zegghen met verdriet,
't Is al maer wind, 'k en hebbe niet.'
---
Aalbeheerplan
10 september 2009
Algemeen
overleg
ir B.J. van der Vlies
MdV!
Merkwaardige gang van zaken: in 2005 presenteerde het Aalcomité al
het eerste Nederlandse Aalbeheerplan. Er was brede overeenstemming
tussen beroepsvisserij, sportvisserij, aalkwekers en
natuurorganisaties. De toenmalige minister Veerman was positief over
dit beheerplan. In 2007 werd uiteindelijk de Aalverordening
gepubliceerd. Voor 1 januari 2009 moesten de beheerplannen ingeleverd
worden. Niet meer dan twee à drie maanden voor deze deadline laat de
minister weten dat het oorspronkelijke Nederlandse aalbeheerplan er
niet meer toe doet en een vangstverbod voor de belangrijkste maanden
ingevoerd zal worden. Waarom niet eerder? Beroepsvissers en Kamer
moesten in allerijl in het geweer gekomen om nog een âthird opinionâ
af te dwingen. Een aangenomen motie om het vangstverbod uit het
beheerplan te halen en een beheerplan met open einden in te dienen
werd niet uitgevoerd. De commissie Eijsackers heeft goed werk gedaan.
De beroepsvissers kwamen met een vergaand alternatief beheerplan.
Maart jl. heeft de Kamer de minister opgedragen het ingediende
beheerplan hier op aan te passen. Dat is gebeurd. Tot vrijdag 10 juli
was er constructief overleg tussen de Combinatie van beroepsvissers en
LNV over de uitwerking van het aalbeheerplan. De minister deed
voorkomen alsof het goed zou komen. In één weekend is het
omgeslagen. Op 14 juli lag er al een brief in de Kamer waarin alsnog
een vangstverbod voor enkele maanden werd afgekondigd, ingaande per 1
oktober a.s. Dat klinkt als een makkelijke overgave zonder overleg met
Kamer en beroepsvissers. De SGP-fractie vindt dit een merkwaardige en
ongewenste gang van zaken.
Het voorgenomen vangstverbod is een harde klap voor de
beroepsvisserij. Het komt neer op een koude sanering. Het verlies aan
omzet gaat richting de 10 miljoen euro per jaar voor de hele sector.
De minister geeft aan dat voor een deel van de bedrijven sprake is van
een bedrijfseconomisch marginaal bestaan. Ik zet daar tegenover dat de
grotere bedrijven het meeste vangen, economisch kerngezond zijn en
daarom de grootste klappen krijgen. 700.000 euro compensatie is
volstrekt onvoldoende om deze bedrijven overeind te houden.
Ik wil een parodie op een oud Nederlands palinglied voordragen. Deze
geeft in de kern het gevoel weer van mijn fractie en vele
beroepsvissers:
âDie by den steert een palingh houdt,
En op deezâ ministers woorden bouwt;
Die magh wel zegghen met verdriet,
't Is al maer wind, 'k en hebbe niet.
Ik hoop dat de minister dit niet wil laten gebeuren en teruggaat naar
Brussel met een herzien aalbeheerplan dat recht doet aan de belangen
van de beroepsvisserij.
Het is heel opmerkelijk dat het ICES-advies nauwelijks rept over het
aalbeheerplan van de beroepsvissers, inclusief de uitzet van 157 ton
schieraal. Opmerkelijk, maar niet verwonderlijk. In het aalbeheerplan
dat naar Brussel is gestuurd staat een cruciale tabel waarin het
verwachte effect van de verschillende maatregelen op de uittrek van
schieraal staat weergegeven. Daarin staat dat de komende tientallen
jaren elk jaar 157 ton schieraal uitgezet zal worden door de
beroepsvisserij. Waar haalt de minister dit vandaan?! In de motie
Koppejan c.s. staat dat in 2009 157 ton schieraal uitgezet zal worden.
Vanaf 2010 moeten voor elk watergebied een plan gaan gelden waarin op
basis van monitoring in het gebied zelf gekeken zal worden welke
maatregelen nodig zijn voor een duurzaam aalbeheer. Dan zien de
getallen er veel anders uit. Waarom heeft de minister dit niet
uitgevent in Brussel en bij ICES? Heeft de minister wel voldoende
openheid van zaken gegeven?
Mijn fractie heeft de Aalverordening er nog eens op nagelezen. De
sanctie op het niet hebben van een nationaal aalbeheerplan is een
verplichte reductie van de aalvangsten met 50%, met 15% vangstreductie
per 2009 per jaar. De 50% vangstreductie is ook het referentiepunt
voor de rapportage richting Brussel. Met het vangstverbod van twee of
drie maanden zit Nederland hier ver boven! Dan liever het hele
aalbeheerplan intrekken⦠Een gerelateerde vraag: ICES rept over een
reductie van de visserijinspanning met 85%. Waar is dit percentage op
gebaseerd? Graag een heldere reactie.
De minister is voornemens een verbod op het uitzetten van vistuigen
waarmee paling gevangen kan worden te publiceren. Dat doet geen recht
aan het feit dat vistuigen aangepast kunnen worden zodat paling er
minder makkelijk in kan zwemmen. Het sluit ook de economisch
waardevolle bijvangsten uit. Bovendien kost het een week om het
vistuig uit het water te halen en nog een keer een week om het weer
uit te zetten. Tel dus maar twee weken bij de verbodsperiode op.
Waarom heeft de minister niet gekozen voor een plicht tot terugzetten
van gevangen aal in plaats van een verbod op het uitzetten van
aalvistuig? Mijn fractie dringt er bij de minister op aan tenminste
hiervoor te kiezen.
De SGP-fractie vindt dat de minister de visstroperij onderschat. In
het Nederlandse aalbeheerplan van 2005 staat dat op basis van beperkte
onderzoeksgegevens en extrapolatie wordt ingeschat dat de jaarlijkse
vangst van visstropers wel eens even groot zou kunnen zijn als de
jaarlijkse vangst van beroepsvissers. Hoewel er het een en ander op af
te dingen valt, is het signaal heel duidelijk. Waarom is de aanpak van
de visstroperij in het huidige aalbeheerplan dan buiten beeld? De
antwoorden van de minister op vragen die deze zomer hierover gesteld
zijn, stellen ronduit teleur. Waarom duurt het bijvoorbeeld zolang
voordat de visstroperij ondergebracht wordt bij de Wet op de
economische delicten? Waarom is dat niet nu al of per 1 januari 2010
geregeld? Bovendien zijn er op dit moment veel te weinig fteâs voor
goed toezicht. Als dan ook de beroepsvissers nog eens drie maanden
niet het water op gaan, krijgen visstropers helemaal vrij spel. Het
gaat er bij mijn fractie niet in dat de beroepsvissers het moeten
bezuren, terwijl visstropers met een fluwelen handschoen aangepakt
worden!
De SGP-fractie vindt het vreemd dat de verontreiniging van aal, het
negatieve effect op de voortplanting en de consequenties hiervan voor
het aalbeheer naar de rand geschoven worden. Gisteren presenteerde
RIKILT de resultaten van onderzoek naar de verontreiniging van rode
aal. De onderzoekers geven nadrukkelijk aan dat contaminanten een rol
kunnen spelen bij de voortplanting van aal en adviseren om meer
onderzoek hiernaar te doen. Dit is noodzakelijk om meer inzicht te
krijgen in de kwaliteit van geslachtsrijpe paling. En wat te denken
van de zwemblaasparasiet? Helaas wordt het belang hiervan onderschat.
Heeft de minister dit signaal ook richting Brussel afgegeven?
De SGP-fractie heeft de indruk dat veel lidstaten veel minder
vergaande en concrete voorstellen doen dan Nederland al deed met
ondermeer de uitzet van 157 ton schieraal. Zou de minister een laatste
update kunnen geven van de inzet van andere lidstaten? Het mag niet zo
zijn dat Nederland haar beroepsvisserij om zeep helpt en andere
lidstaten vrijuit gaan.
Recht uit mijn hart dring ik er bij de minister op aan haar
voorgenomen besluit om de aalvisserij in de maanden september tot en
met november te verbieden, in te trekken. Als de minister de uitzet
van 157 ton schieraal en het decentrale aalbeheer er in Brussel niet
doorheen kan slepen, vraag ik haar in te zetten op een minimale
vangstreductie van 15% in 2009 in de vorm van een plicht tot het
terugzetten van de gevangen aal en een strengere aanpak van de
visstroperij.