Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Kamervragen voorgenomen vangstverbod voor schieraal

10 september 2009 - kamerstuk

Kamerbrief waarin de minister meldt dat er een 'Top 30' is van knelpunten die van groot belang zijn voor de migratie van de aal. Dit stelt waterbeheerders in staat om deze knelpunten op te lossen.

Meer informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Datum 10 september 2009
Betreft Kamervragen over het voorgenomen vangstverbod voor schieraal
Pagina 1 van 5
Agroketens en Visserij
Kust- en Binnenvisserij
Prins Clauslaan 8
's-Gravenhage
Postbus 20401
2500 EK 's-GRAVENHAGE
www.minlnv.nl
T 070 378 68 68
F 070 378 61 13
Onze referentie
AKVV 09/3059
Uw referentie
2009Z15328
Geachte Voorzitter,
Hierbij ontvangt u de antwoorden op de vragen van de leden Polderman (SP),
Snijder-Hazelhoff (VVD), Jacobi (PvdA) en Van der Vlies (SGP) over het
voorgenomen vangstverbod voor schieraal. (Ingezonden 31 augustus 2009)
1
Waarop baseert u uw schatting van de hoeveelheid uittrekkende schieraal bij een
sluiting van de visserij van drie maanden, die uitkomt op 244 ton schieraal? 1)
Kunt u het verschil verklaren tussen uw schatting en de berekening van de sector
die, gebruikmakend van dezelfde rapporten (LEI/IMARES, 2005) en dezelfde
systematiek als toegepast op de eerdere berekening van de 157 ton, uitkomt op
een schatting van 186 ton bij een sluiting in de maanden september, oktober en
november? 2)
Ik baseer mijn schatting van de hoeveelheid uittrekkende schieraal op het rapport
"Herstel van de aalstand II, Bouwen aan een beheerplan", J.G.P. Klein Breteler
(2008). Voor een kwantificering van het effect van een sluiting van de visserij in
september en oktober is hierbij niet alleen gekeken naar de hoeveelheid schieraal
die als gevolg van het visverbod niet gevangen wordt, maar is ook rekening
gehouden met een verminderde mortaliteit van rode aal. Op basis van dezelfde
systematiek is op mijn verzoek het effect van drie maanden sluiting doorgerekend.
Dat komt neer op 244 ton schieraal.
Voor het overige kan een verschil met de berekening van de sector voortkomen
uit de inschatting van andere mortaliteitsfactoren.
2
Wat is de inhoudelijke reactie van de Europese Commissie geweest op de
argumenten die de sector bij de invulling van haar plan heeft aangeboden om
157 ton schieraal uit de zetten en dat bij de uitzet hiervan dan ook meer
vrouwelijke schieraal de zee zal bereiken dan bij een sluiting van drie maanden
van de visserij? Deelt u de mening dat dit plan om schieraal uit te zetten een
unieke kans biedt om data te verzamelen voor wetenschappelijke en monitoringsdoeleinden?
Zo nee, waarom niet?
Datum
10 september 2009
Pagina 2 van 5
De Commissie is van oordeel, mede op basis van advies van ICES, dat de
effectiviteit van de maatregel, als onderdeel van het totaalpakket aan maatregelen
in het Nederlandse aalbeheerplan, onvoldoende is. Het ICES advies is
inmiddels in uw bezit (AKVV 09/3004 van 03-09-09).
Er bestaat reeds een monitoringsprogramma voor aal. Dit zal de komende jaren
nog verder worden uitgebreid vanwege de verplichtingen voortkomend uit de
Europese Aalverordening.
3
Op welke gronden is het totale Aalbeheerplan als 'onvoldoende' beoordeeld door
de Europese Commissie? Kunt u daarbij specifiek ingaan op de inhoudelijke reactie
op verschillende maatregelen, zoals naast de uitzet van 157 ton schieraal ook het
uitvoeren van gedegen decentraal aalbeheer (inclusief mogelijke quota, vangstverboden
en visserijbeperkingen) en de uitzet van glas- en pootaal in schone en
goed beheerde gebieden?
De Commissie heeft, op basis van een beoordeling door ICES, geconstateerd dat
het totale effect van alle maatregelen uit het Nederlandse aalbeheerplan
onvoldoende is. Ik heb u dit in mijn brief (AKVV 09/3004) reeds toegelicht.
4
Deelt u de mening dat veel kwalitatief goede schieraal zonder visserijbeheer
vrijwel geen kans krijgen om uit de schone polders te zwemmen en dus de
Sargassozee nooit zullen bereiken en verloren gaan voor de voortplanting/
instandhouding van het bestand?
Ik deel met u de zorg om de migratieknelpunten die schieraal tegenkomt in zijn
reis naar de Sargassozee. Ik heb daarom ook specifiek maatregelen opgenomen in
het Aalbeheerplan die ervoor zorgen dat de mortaliteit bij migratieknelpunten
zoveel mogelijk wordt voorkomen en migratiebelemmeringen worden verholpen.
Recent is ook een 'Top 30' samengesteld van knelpunten die van groot belang zijn
voor de migratie van de aal. Deze 30 knelpunten liggen op zoet-zout overgangen
of overgangen tussen rijkswateren met een groot achterliggend leefgebied. Deze
inventarisatie stelt de waterbeheerder in de gelegenheid extra prioriteit te geven
aan het oplossen van migratieproblemen bij deze punten. Bovendien zal ik deze
"Top 30" een belangrijke plaats geven in de afwegingen rond de instelling van de
voorgenomen visserijvrije zones uit het aalbeheerplan.
5
Waarom heeft u het besluit genomen om het tweede Nederlandse Aalbeheerplan
in te trekken, terwijl de Europese Commissie pas eind september 2009 haar
formele besluit neemt en andere landen nog volop in overleg zijn met de
Commissie?
De nationale aalbeheerplannen worden op voordracht van de Europese Commissie
goedgekeurd door het Comité voor de visserij. Het Comité voor de visserij bestaat
uit vertegenwoordigers van de lidstaten en wordt voorgezeten door een vertegenwoordiger
van de Europese Commissie. Deze voorzitter doet een voordracht voor
een maatregel, in dit geval een nationaal aalbeheerplan, waar vervolgens in de
vergadering van het Comité over gestemd wordt.
Datum
10 september 2009
Pagina 3 van 5
De uitkomst van deze stemming bepaalt of het nationale aalbeheerplan formeel
wordt goedgekeurd of afgekeurd.
De laatste vergadering van het Comité vond plaats in juni jongstleden. Tijdens
deze vergadering had het Nederlandse aalbeheerplan goedgekeurd moeten
worden, zodat op 1 juli met de uitvoering van de aalbeheerplannen, dat wil
zeggen ook de uitzet van 157 ton schieraal, begonnen had kunnen worden. De
Europese Commissie heeft in juni echter besloten het Nederlandse aalbeheerplan
niet voor goedkeuring voor te dragen, omdat het Nederlandse aalbeheerplan naar
haar oordeel onvoldoende effectief was. Hetzelfde geldt voor een aantal andere
nationale aalbeheerplannen. Alleen het aalbeheerplan van Ierland, waarin
opgenomen de volledige beëindiging van de beroepsmatige visserij op aal, is in
juni aan het Comité voorgedragen en vervolgens door het Comité goedgekeurd.
In mijn brief Viss09/2505 van 14 juli 2009 heb ik u geïnformeerd over het verloop
van het daarop volgend overleg met de Europese Commissie. De uitkomst van
deze onderhandelingen is verwerkt in een derde aalbeheerplan. Commissaris Borg
heeft mij toegezegd dit derde aalbeheerplan ter goedkeuring aan het Comité voor
te dragen, zodat het Comité er tijdens zijn vergadering van eind september over
kan stemmen en een formeel besluit tot stand komt.
Bij goedkeuring kan Nederland op 1 oktober beginnen met de uitvoering van het
aalbeheerplan. Gezien de slechte stand van de aal vind ik het niet verantwoord
langer te wachten met het nemen van maatregelen.
6
Deelt u de mening dat draagvlak binnen de sector voor de te nemen maatregelen
en volledige medewerking aan de uiteindelijke uitwerking van groot belang is? Zo
ja, bent u bereid om samen met de sector het overleg aan te gaan met de
Europese Commissie en vertegenwoordigers van de International Council for the
Exploration of the Sea (ICES)?
Bij de Europese Commissie heb ik gepleit voor het plan van de sector. De
Europese Commissie achtte dit plan echter onvoldoende. Mijn overwegingen om
uiteindelijk te kiezen voor een visverbod staan in mijn brief van 14 juli 2009
(Viss 09/2505). Gegeven het advies van ICES en het standpunt van de Commissie
acht ik hernieuwd overleg niet opportuun.
7
Deelt u de mening van de vier wetenschappers in de commissie Eijsackers dat het
vaststellen van een streefbeeld voor de uittrek van schieraal in een niet door de
mens beïnvloede situatie voor Nederland een onmogelijkheid is? Zo nee, waarom
niet?
De commissie Eijsackers heeft beargumenteerd dat een exact juist streefbeeld
niet is vast te stellen. Maar zij geeft wel aan dat het streefbeeld naar alle
waarschijnlijkheid lager ligt dan eerder door IMARES en VIVION berekend, en dat
dit binnen een bandbreedte van 2600 tot 8100 ton valt. Met inachtneming van
deze onzekerheden kan het streefbeeld bij benadering gekwantificeerd worden.
ICES is van oordeel dat de situatie nog ernstiger is dan de commissie Eijsackers
aangeeft.
Datum
10 september 2009
Pagina 4 van 5
8
Is het waar dat voor de periode tot 2013 de uitgaven vanuit het Europees
Visserijfonds (EVF) vastliggen in het Operationele Programma 2007-2013? Zo ja,
betekent dit dat er pas na 2013 met Europese of Nederlandse gelden gesaneerd
kan worden in de binnenvisserij?
Het is juist dat de uitgaven, die in het kader van het Europees visserijfonds
gedaan worden, tot 2013 vastliggen in het Operationeel Programma. Dit
programma kan, met goedkeuring van de Europese Commissie, tussentijds
gewijzigd worden binnen de kaders die de EVF verordening stelt. De EVFverordening
voorziet op dit moment niet in saneringsmogelijkheden voor de
binnenvisserij. Financiering van sanering van de binnenvisserij is gedurende de
huidige programmaperiode van het EVF slechts mogelijk wanneer de Raad de EVFverordening
tussentijds aanpast. Dit is mogelijk, maar het wijzigen van een
verordening kost tijd. Met de Europese Commissie ben ik in overleg over de
mogelijkheden voor saneringsmaatregelen.
9
Is het waar dat door de maatregel van het vangstverbod het grootste deel van de
binnenvissers naar alle waarschijnlijkheid onder de inkomenseis van 8500 euro
voor beroepsvissers zal vallen en dat uw besluit dus een "koude sanering" met
zich brengt? Bent u bereid een inschatting te maken van het aantal visserijbedrijven
dat door een sluiting van drie maanden failliet zal gaan, inclusief het
aantal van de palingvangst afhankelijke nevenactiviteiten van vissersfamilies (o.a.
visverwerking en verkoop aan huis)? Kunt u daarbij meenemen op welke wijze u
voornemens bent de 700.000 euro te verdelen over de beroepsvissers in
Nederland?
Al langere tijd geldt in de binnenvisserijsector dat voor een deel van de bedrijven
sprake is van een bedrijfseconomisch marginaal bestaan. Ik ben mij bewust dat
de nu voorgenomen beperking van de aalvisserij grote gevolgen heeft voor deze
sector. Maar tegelijkertijd zijn ingrijpende maatregelen nu noodzakelijk om de
palingvisserij in de toekomst perspectief te bieden. Het voorgaande staat
overigens los van de inkomenseis die verbonden is aan het gebruik van
beroepsvistuigen op de binnenwateren. Deze eis behelst dat een visser op
jaarbasis minimaal 8500 euro aan bruto visserij-inkomsten moet genereren om
met beroepsvistuigen te mogen vissen. Deze grens is destijds bewust zeer
bescheiden gehouden, om te zorgen dat uitsluitend voor recreatieve vissers het
recht om met beroepsvissers te mogen vissen zou komen te vervallen.
Ik beraad mij nog over de wijze waarop de ¤ 700.000 verdeeld zal worden over de
aalvissers.
10
Op welke wijze gaat u het effect van het door u besloten vangstverbod van drie
maanden evalueren?
Datum
10 september 2009
Pagina 5 van 5
De aalverordening voorziet in een monitoring en evaluatie van het effect van de
maatregelen. De eerste evaluatie moet gereed zijn op 30 juni 2012.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
1) Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008-2009, nr. 3562
2) Tabel hoeveelheid uittrekkende schieraal, onderhands aan bewindspersoon
verstrekt

donderdag 10 september 2009