Vijf projecten genomineerd voor Hein Roethofprijs 2009
07/09/2009 15:49
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
Vijf projecten die bijdragen aan het voorkomen van criminaliteit zijn genomineerd voor de Hein Roethofprijs 2009. Dat heeft de jury van de Hein Roethofprijs vandaag bekend gemaakt. De genomineerden zijn: het project "Laat je niet flessen!" van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven; het project "Doelbewust"van de gemeente 's-Hertogenbosch; het project "Kraanvogelhof" van de gemeente Nuenen; het project "Meedoen" van de bewonersvereniging Babutti uit Zwolle en het project "Veiligheidsarrangement BBA buslijn 109 en 43" van de gemeenten Brummen en Apeldoorn
Hein Roethofprijs
De Hein Roethofprijs wordt jaarlijks toegekend aan het beste initiatief in Nederland om criminaliteit te voorkomen en wordt georganiseerd door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) in Utrecht. De prijs, die bestaat uit een bedrag van 20.000 euro en een beeldhouwwerkje, wordt op 19 oktober 2009 door minister Hirsch Ballin van Justitie uitgereikt. De genomineerde projecten ontvangen elk een bedrag van 5000 euro. Het is de drieëntwintigste keer dat de Hein Roethofprijs wordt uitgereikt.
Laat je niet flessen!
Alcoholgebruik is ingebed in de Brabantse cultuur en wordt 'normaal' gevonden. Tot 2005 nam in Zuidoost-Brabant het alcoholgebruik door jongeren steeds verder toe. Alcoholgebruik op jonge leeftijd tast de ontwikkeling van de hersenen aan, is schadelijk voor diverse organen, geeft een groot risico op acute alcoholvergiftiging en vergroot de kans op verslaving op latere leeftijd. Overmatig alcoholgebruik heeft ook negatieve gevolgen op school- en werkprestaties, openbare orde, veiligheid en criminaliteit. Daarom zijn eenentwintig gemeenten in Zuidoost-Brabant in 2006 via hun Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) gestart met een alcoholpreventieproject. In het project "Laat je niet flessen!" ligt de nadruk op preventie van alcoholgebruik bij jongeren van tien tot zestien jaar, maar ook in matiging bij de leeftijdscategorie daarboven. De twee hoofddoelstellingen van het project zijn het opschuiven van de startleeftijd van alcoholgebruik naar zestien jaar en ouder en de afname van dronkenschap op straat. Daarbij wordt uitgegaan van de systeembenadering; de hele omgeving van jongeren wordt aangesproken om de beschikbaarheid van alcohol te beperken. Het project is ontwikkeld en wordt uitgevoerd door de gemeenten en lokale instellingen. De effecten van het project zijn bemoedigend: de gemiddelde startleeftijd van alcoholgebruik is met bijna twee jaar gestegen en er is een lichte daling geconstateerd van het "comazuipen" en openbare dronkenschap.
Doelbewust
Sport als middel voor gedragsverbetering bij jongeren van tien tot zestien jaar. Het Bossche voetbalproject "Doelbewust" gaat dit schooljaar het vierde jaar in. Het project is een samenwerkingsverband van de gemeente 's-Hertogenbosch en welzijnsonderneming Divers. Negentig jongeren zijn inmiddels bij het project betrokken. Risicojongeren met gemeenschappelijke delers: grenzeloos gedrag, moeilijk aanspreekbaar, weinig respect voor autoriteit. Positieve gedragsbeïnvloeding staat bij "Doelbewust"centraal. Doelstelling van het project is het bevorderen en benutten van talenten op een stimulerende wijze, waarbij teamgeest en individuele benadering hand in hand gaan. Voetbal is daarbij het smeermiddels. En met positieve effecten: inmiddels is "Doelbewust" uitgerold over de hele stad 's-Hertogenbosch waar nu in totaal negen teams actief zijn. Discipline, respect en regels zijn de kernwoorden, gespiegeld aan een profvoetbalclub. Door middel van het nabootsen van een profclub wordt ingespeeld op de dromen en fantasieën van de jeugd. Ze horen ergens bij en krijgen een positieve status. Deelname is niet vrijblijvend maar wel vrijwillig. Het aanleren van sociale vaardigheden is de rode draad in het project. Zoveel mogelijk wordt gestimuleerd dat jongeren elkaar aanspreken op gedrag, zowel positief als negatief en elkaar waar nodig te corrigeren en helpen. Voor en na een training of wedstrijd wordt besproken hoe het is gegaan. Minimaal tien maal per seizoen worden thema's besproken, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, seksualiteit, drugs, pesten, voeding en politiek. In de wijken waar het project al wat langer loopt is de overlast verminderd, zijn schoolresultaten verbeterd en is de betrokkenheid en participatie van jongeren, ouders, school, buurtbewoners en politie toegenomen.
Kraanvogelhof
De speeltuin en aangrenzende garageboxen in de Nuenense wijk Kraanvogelhof waren een verzamelplaats geworden voor verschillende groepen jeugd, die zorgden voor vernielingen, overlast en verpaupering. Er werden drugs gebruikt en alcohol gedronken. Jonge kinderen uit de buurt durfden er niet meer te spelen en de buurtbewoners waren ten einde raad en wilden het heft in eigen handen nemen. Ze werden door de gemeente uitgenodigd voor een bijeenkomst waar ze de gelegenheid hadden hun hart te luchten en oplossingsrichtingen aan te dragen. Vanuit de bewoners werd een werkgroep geformeerd waarbij politie, jongerenwerk, opbouwwerk en woningbouwvereniging zich aansloten. Er werd een probleemanalyse met daarnaast een plan van aanpak gemaakt waar voor alle partijen een rol was weggelegd. Diverse maatregelen werden getroffen. Zo werd het speeltuintje geheel gerevitaliseerd, werden in de straat verkeerssluizen aangelegd en werden bestrating en beplanting aangepast. Ook kwam er verlichting in de achterpaden en werden anti-klimmaterialen aangebracht aan de garageboxen. Ook werd er een grote schoonmaakactie door de bewoners voorbereid en uitgevoerd. De bewoners gingen steeds beter samenwerken en toonden zich erg betrokken, zij voelen zich verantwoordelijk voor hun eigen wijk. Inmiddels is de overlast in de Kraanvogelhof tot een acceptabel niveau teruggebracht. De wijk is zichtbaar verbeterd, de cohesie is toegenomen en het veiligheidsgevoel toegenomen. Doordat de bewoners zijn vertegenwoordigd in het platform Nuenen-Zuid, een samenwerkingsverband van meerdere wijken, is er structureel aandacht voor de wijk waardoor terugval wordt voorkomen.
Meedoen!
De bewonersvereniging Babuti is actief in de wijk Gerenlanden in Zwolle. De vereniging is in 2001 opgericht door een aantal bezorgde buurtbewoners in samenwerking met de Stichting Philadelphia Zorg, woningcorporatie SWZ en de gemeente Zwolle. De doelstelling van de bewonersvereniging is helder: bewoners moeten in hun wijk veilig kunnen wonen en leven. In Gerenlanden was sprake van veel (winkel)diefstal en vernielingen. Bij zorginstelling Philadelphia werden regelmatig ruiten ingegooid en werden cliënten zelfs met een buks beschoten. Ook waren auto's en tuinen doelwit van vernielingen. De daders moesten worden gezocht onder de sociaal kwetsbare bewoners van de wijk. Veel van hen zijn niet of laag geschoold, kunnen soms niet lezen, schrijven of rekenen en hebben weinig sociale contacten waardoor ze snel af kunnen glijden in allerlei crimineel gedrag. Sommige van hen staan onder politietoezicht. Door hen een andere levensinvulling te bieden en algemene basisvaardigheden te leren kan de negatieve spiraal worden gekeerd. Dus startte de bewonersvereniging in 2004 met een "verhuurbedrijfje"voor de doelgroep. In een grote schuur in de wijk wordt materiaal verzameld dat afkomstig is sponsoring door bedrijven, winkeliers en fondsen, zoals het Oranje Fonds. Daaronder springkussens, stands, keukengerei, trampolines, partijen stoelen en tafels. Andere organisaties kunnen bij Babuti materiaal huren tegen een sterk gereduceerd tarief. Het verhuurbedrijf wordt gerund door mensen uit de doelgroep, daarin begeleid door andere wijkbewoners. Doel van het bedrijf is dat de sociaal zwakkere wijkbewoners basisvaardigheden kunnen leren zoals sociale vaardigheden, lezen, schrijven en verantwoordelijkheid dragen. Zij worden uit een sociaal isolement gehaald en kunnen meedoen in de maatschappij. Behalve het verhuurbedrijf worden verschillende activiteiten in de wijk ontplooid, waaronder speelmiddagen, buurtmaaltijden, uitstapjes en opschoonmiddagen. Inmiddels voelen de buurtbewoners zich veilig, is het aantal meldingen bij politie en woningcorporatie gedaald naar het gemiddelde niveau en zijn andere wijken begonnen met gelijksoortige projecten.
Veiligheidsarrangement BBA buslijn 109 en 43
Overdag vonden er in de bussen van openbaar vervoerbedrijf BBA veel scheldpartijen over en weer plaats tussen scholieren en chauffeurs, vooral in de lijnen 109 en 43, van Eerbeek naar Apeldoorn en terug. Er was sprake van overvolle bussen die telkens door andere chauffeurs werden bestuurd, die niet bekend waren met het traject. Bussen kwamen te laat of kwamen niet of reden de halteplaatsen voorbij. De chauffeurs zetten onderweg scholieren uit de bus en de scholieren maakten lawaai en schoffeerden de chauffeurs. Het onbegrip en de agressie waren wederzijds. 's Avonds in het donker werden bij de onverlichte haltes van allerlei projectielen naar de bussen gegooid zoals appels, tomaten maar ook stenen. Als gevolg van de problemen meldden chauffeurs zich regelmatig ziek en zijn reizigers deze buslijnen gaan mijden. Het project Veiligheidsarrangement BBA is gericht op gedragsverandering van scholieren én van buschauffeurs en het stoppen van gooien van stenen en andere projectielen. De provincie Gelderland, concessieverlener van het openbaar vervoer, heeft de partijen gevraagd mee te werken en vooral samen te werken aan de oplossing van het probleem. Behalve chauffeurs en scholieren is een aantal anderen betrokken bij de gebeurtenissen zoals wijkagenten, medewerkers sociale veiligheid in het openbaar vervoer, schoolleiding en leiding van het vervoerbedrijf. In een eerste bijeenkomst is het probleem tussen de betrokken partijen besproken. Daarna werd de gewenste situatie voor de buslijnen geschetst en hoe elke partij daaraan zou kunnen bijdrage. Er werden gedragsregels opgesteld voor scholieren én chauffeurs en alle afspraken over overtredingen van de regels en andere activiteiten, zoals het verlichten van bushokjes, zijn vastgelegd in een veiligheidsarrangement dat in januari 2007 is getekend. Inmiddels is het rustig op de bussen en de stenen worden niet meer gegooid.
Juryleden:
De heer H. Boutellier, voorzitter van de jury, algemeen directeur van het Verwey-Jonker Instituut;
Mevrouw M. Christophe, projectleider Huiselijk Geweld namens de politie;
Mevrouw A. van Santen, presentator van het AVRO-programma Opsporing Verzocht;
De heer L. Westerman, adviseur Veiligheid en Criminaliteitsbeheersing bij het Verbond van Verzekeraars;
De heer van der Tak, burgemeester van de gemeente Westland.
http://www.hetccv.nl/hein-roethofprijs/
Noot voor de redactie:
Noot voor de redactie,
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid