PH Nieuwsbrief 360

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


AWBZ EN WMO OVERAL IN EUROPA TER DISCUSSIE


Hoe komt de burger in Europa aan zorg? Dat is de titel van het verslag over een oriënterend onderzoek naar indicatiestelling en zorgtoewijzing voor langdurige chronische zorg in een aantal Europese landen. Het stuk werd dinsdag 1 september openbaar via een stuk in De Volkskrant. De auteurs van het 101 pagina's dikke stuk zijn de Juliusonderzoekers drs. Johan Eijlders, dr. Wynand Ros en ondergetekende. Zij deden hun studie op verzoek van het Centrum Indicatiestelling Zorg. De onderzoekers onderzochten de landen Engeland, Duitsland, België, Zweden, Frankrijk en Zwitserland. Daarna vergeleken zij de landen onderling vanuit de onderzoeksvraag: hoe komen chronische patiënten en mensen met een beperking aan langdurige zorg? Bij die vergelijking kwamen aspecten aan de orde zoals: wat betaalt men zelf en wat de overheid? Krijgt men zorg in natura of een persoonsgebonden budget? Welk meetinstrument gebruiken instanties om zorg te indiceren en toe te wijzen? Welke instanties zoals gemeenten, departementen, zorgverzekeraars hebben welke rollen bij pakketbeheer en budgetbeheer op macroniveau, maar ook op lagere niveau. De resultaten van het onderzochte legden de onderzoekers naast die uit de maatschappelijke discussie in Nederland over de toekomst van de Awbz en de indicatiestelling in het bijzonder. In een samenvatting van drie bladzijden benoemden zij buitenlandse ervaringen die interessant zijn voor de Nederlandse discussie. De onderzoekers raadpleegden drie verschillende bronnen van kennis: 1. Zij verzamelden wetenschappelijke artikelen en overheidsdocumenten over indicatiestelling en zorgtoewijzing van zorg die in Nederland onder de Awbz of Wmo vallen. 2. Zij speurden websites op die burgers in de onderzochte landen gebruiken als zij informatie zoeken over langdurige zorg of deze willen aanvragen. 3. Zij interviewden vooraanstaande, leidinggevende wetenschappelijke onderzoekers over de onderzoeksvraag. De lessen uit de zes onderzochte landen zijn er vijf: 1. Overal stijgen de kosten van chronische zorg zowel voor de staat als voor de burger zelf 2. Overal wordt gezocht naar minder publieke verantwoordelijkheid en meer bij de burgers zelf 3. Overal is het beleid gericht op het realiseren van meer zelfbeschikking en keuzevrijheid voor chronische zieken en mensen met beperkingen 4. Overal is ongenoegen en kritiek over procedures, wachtlijsten, wachtduur, te veel instanties en bureaucratie in alle onderzochte landen vindt discussie plaats in parlement, massamedia en vakpers over de inrichting van het stelsel 5. In de meeste onderzochte landen maakt de overheid een onderscheid in indicatiestelling en zorgtoewijzing aan 60-plussers en 60-minners. Dit verschil betreft onder meer de doelstelling van de chronische zorg. Bij 60-minners is de doelstelling ook het behouden of weer krijgen van werk. Het rapport is over enkele dagen te downloaden van www.integratedcare.nl doorklikken op vakgebieden en indicatiestelling.


MINISTER KLINK: ZIET U FUNCTIONELE BEKOSTIGING ALS INNOVATIE?


In Medisch Contact (MC) van deze week staat een ingezonden brief van ondergetekende over functionele bekostiging van zorg aan chronische zieken in Duitsland. Ik geef daarin met cijfers van Duitse studies aan dat deze bekostiging levens van chronische zieken én kosten van zorg bespaart. De Duitse studies zijn een steun in de rug voor Minister Klink die in Nederland functionele bekostiging wil invoeren voor zorg aan met diabetes, COPD, hartfalen en met zeg maar te hoge bloeddruk (= cardiovasculair risicomanagement). In hetzelfde MC nummer verklaart de Landelijke Huisartsen Vereniging zich tegen de invoering van de functionele bekostiging. Want Klink dreigt met een bezuiniging van 170 miljoen als de huisartsen niet akkoord gaan. In Duitsland ging de invoering van functionele bekostiging in 2003 ook niet van leien dakje. Er was veel protest bij huisartsen en specialisten. Maar de Duitse regering heeft vier maatregelen getroffen om toch de implementatie van deze innovatie te bespoedigen: 1. Men zorgde voor voldoende steun in het parlement 2. De huisartsen en internisten kregen een klein financieel voordeel als ze overstapten op functionele bekostiging: ze werden eerder gepamperd dan bedreigd 3. Er vond en vindt robuust wetenschappelijk onderzoek plaats tijdens de implementatie dat gerespecteerd werd door alle partijen 4. De implementatie stond los van de jaarlijkse onderhandelingen en ruzies tussen professionals en overheidsinstanties over honoraria. In het Kerstverhaal kwamen de wijzen uit het oosten. Voor mij is dat ook hier het geval. Tot zover dit bericht. Op het congres over ketenzorg in Europa houden de Duitse onderzoekers, genoemd in mijn ingezonden brief, uitgebreid lezingen over hun studie. Wil je daarvan rechtstreeks kennisnemen? Surf dan naar www.integratedcare.eu lees de brochure en meld je aan.


DOE MEE EN DENK MEE OVER AWBZ EN WMO IN EUROPA


Het rapport Hoe komt de burger in Europa aan zorg? (zie bericht hierboven) is een eerste oriënterende studie. Want er komen nog meer. Later dit najaar komt een stuk uit over stroomschema's, procedures en meetinstrumenten bij het indiceren en toewijzen van langdurige chronische zorg in de zes genoemde Europese landen. Wij hebben groot enthousiasme ontmoet bij onze buitenlandse collega's voor deze problematiek. Men wil graag kennis en ervaring uitwisselen over 1. Meetinstrumenten om zorgbehoeften te bepalen, 2 Beslisbomen en algoritmen om het recht op zorg te bepalen en 3. Stroomschema's om de zorg snel toe te wijzen. Op 5 en 6 november vindt in Wenen het congres over innovaties in ketenzorg in Europa en Noord Amerika plaats. Daar presenteren de Juliusonderzoekers en enkele van hun buitenlandse collega's hun bevindingen. Surf naar www.integratedcare.eu als je wilt meedenken en op goede ideeën wilt komen voor je eigen werk met en voor chronische zieken. Op 3 december vindt een congres te Lelystad plaats over innovaties in dak- en thuislozenzorg,verslavingszorg en openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) in Nederland, Engeland, Duitsland en Noorwegen. Ook daar komen de drie hiergenoemde punten aan de orde, maar dan voor de doelgroepen die de OGGZ bedient. Surf naar www.integratedcare.nl/nascholing als je naar dit congres wilt. Dankzij financiële steun van de Gemeente Almere en de GGD Flevoland bedraagt de toegangsprijs voor dit congres slechts 50 euro per persoon!! Op vrijdag 26 maart 2010 vindt het negende nationale congres plaats over recente ontwikkelingen in indicatiestelling en toewijzing van zorg aan chronische zieken en aan mensen met beperkingen. Dan presenteert een aantal van onze buitenlandse collega's hun ervaringen in drie van de circa zestien workshops die dan plaats vinden. Aan het achtste congres namen 300 personen deel. Noteer alvast dat je op de datum van 26.3 kennis kunt nemen van internationale ervaringen met indicatiestelling en toewijzing van zorg die in Nederland onder Awbz en Wmo vallen.


THUISZORG GOEDKOPER ONDANKS MINDER MARKTWERKING: GAAF!


In het verleden reden buiten kantooruren in de provincie Utrecht zeven auto's rond van vier thuiszorgorganisaties. Daarin zaten verpleegkundigen die met spoed onderweg waren naar ernstig zieken om bijvoorbeeld een haperende infuuspomp weer aan de praat te krijgen of om een patiënt met een plotselinge verergering van de aandoening bij te staan. Elk van de vier organisaties had een eigen back office van 1. Ontvangen van de melding 2. Het bepalen van de zorginzet 3. Het mobiliseren van verpleegkundigen om naar de patiënt te gaan en 4. Het begeleiden van de verpleegkundigen bij het zoeken van het huisadres. Sinds een jaar doet de Utrechtse ambulancedienst RAVU deze acute thuiszorg in samenwerking met de genoemde vier. Die laatste hebben besloten niet te concurreren op dit onderdeel van hun dienstenpakket. Nu rijden nog maar twee auto's rond voor acute thuiszorg. En als het heel druk is rijdt een gewone ambulance naar een ernstig zieke thuis. Op jaarbasis blijkt de nieuwe variant 50% goedkoper en 450.000 euro te besparen. Al deze informatie kwam aan de orde tijdens een lezing op vrijdag 4 september, die ondergetekende hield op de Ambulance Academie te Harderwijk. Ik gaf die lezing aan circa zestig leidinggevenden van meldkamers en ambulancediensten na een inleiding van ZonMw medewerker dr. Mariëlle Snijders over het ZonMw programma Spoedzorg waarvan de tweede ronde eind 2009 begin 2010 opengaat. Het publiek reageerde enthousiast op het initiatief van de Utrechtse thuiszorgorganisaties. Men wil ermee aan de slag en bijdragen aan verhoging van doelmatigheid en kwaliteit, ook al wordt de marktwerking daardoor minder. In mijn boek Atlas en Scenario's van Spoedzorg beschrijven thuiszorgtechnologie coördinator Ineke de Kam en RAVU directeur en arts Jack Versluis het Utrechtse initiatief onder de naam GAAF! ofwel Gemeenschappelijke Aansturing van Ambulante Functies. Op het negende congres en jaarbeurs over recente ontwikkelingen inde spoedzorg in Nederland en daarbuiten houden genoemde Ineke de Kam en het hoofd van de Utrechtse ambulance meldkamer een workshop over hun GAAF. Dat congres vindt plaats op vrijdag 18 september 2009 te Utrecht. Wil je erheen? Wil je ook 50% besparen op je acute thuiszorg buiten kantooruren? Surf dan naar www.integratedcare.nl/nascholing


CONGRES OVER COPD KETENZORG VINDT PLAATS OP 20 NOVEMBER


COPD Ketenzorg, Recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek van de geïntegreerde zorg bij COPD patiënten, dat is de volledige naam van het congres dat plaats vindt op vrijdag 20 november op de Universiteit Utrecht. Het Julius Centrum organiseert het in samenwerking met het Astmafonds, de Long Alliantie Nederland, Picasso voor COPD en enkele andere groepen. Het congres staat in het teken van de Wereld COPD dag die op 18 november plaats vindt. Tijdens het congres opent de Leidse hoogleraar Klaus Rabe het congres met een beschouwing over de Wereld COPD dag. Rabe is (mede-)ontwerper van de overal gebruikte GOLD indeling van COPD patiënten. De internationale corifee en Londens hoogleraar Wisia Wedzicha de huidige stand van zaken in de epidemiologie, diagnostiek en behandeling van COPD exacerbaties. Daarna volgen vele sprekers over recente ontwikkelingen in beleid, veld en wetenschap in Nederland. Uiteraard krijgt de functionele bekostiging veel aandacht. door de grote variatie aan onderwerpen die allemaal met elkaar samenhangen, krijgt het congres het karakter van een jaarbeurs waar alle COPD hulpverleners en hun leidinggevenden kunnen shoppen en al dan niet enthousiast worden over nieuwe inzichten en ideeën. Wil jij naar dit congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl/nascholing lees de prachtig ontworpen brochure en meld je aan.


INNOVATIEPLATFORM COPD KOMT OP 7 OKTOBER BIJEEN OP UMCUTRECHT


Sinds een jaar bestaat het Innovatieplatform COPD. Dat bestaat uit circa 70 leidinggevenden in de COPD ketenzorg bij thuiszorgorganisaties, huisartsen, ziekenhuizen, zorgverzekeraars, beleidsinstanties, Astmafonds en Long Alliantie Nederland. De derde bijeenkomst vindt plaats op woensdag 7 oktober en gaat over borging van ketenkwaliteit. Want het is wel mooi om op papier een multidisciplinaire richtlijn, zorgafspraken en zorgtrajecten op te schrijven, maar hoe zorg je nou dat alle professionals zich daaraan houden? Hoe regel je dat ze alleen afwijkingen van de standaard noteren en niet alles wat ze toch al geacht worden te doen? Net als de vorige keren vindt er eerst een plenaire bijeenkomst plaats van een uur met inleidingen over de theorie van kwaliteitsborging. Daarna gaan de platformdeelnemers uiteen in kleine groepen om ervaringen uit te wisselen. Wie zich heeft aangemeld als lid van het platform krijgt nog een aparte mail. Wil je lid worden? Schrijf dan een mail naar platform secretaris Marjolein Rebel op M.Rebel@vilans.nl

VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356