Colo, vereniging kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven
Scholen slaan zelf de brug tussen vmbo en MBO
Beleidsmakers zitten al jaren in hun maag met de gebrekkige doorstroom van vmbo
naar MBO. Maar ondertussen groeit er in de mobiliteitssector iets moois. Op initiatief
van het Platform vmbo-Mobiliteit bouwt een snel groeiende groep enthousiaste
scholen een competentiegerichte brug tussen de twee schooltypes. Ze worden daarbij
ondersteund door onderwijsadviesbureau KPC Groep, kenniscentrum VOC en
kenniscentrum Innovam.
Lenie van Lieverloo, projectleider bij KPC Groep, laat er geen twijfel over bestaan: "De
doorstroming tussen vmbo en MBO kan echt veel beter. Om daar verandering in te brengen
moeten de twee schooltypen dezelfde taal gaan spreken: de competentietaal." In 2010 wordt
het competentiegericht onderwijs formeel ingevoerd op het MBO. In het vmbo hoeft dat niet,
maar het kán natuurlijk wel. KPC Groep onderzocht hoe het competentiegericht leren in het
beroepsgerichte deel van het programma vmbo-Voertuigentechniek ingevoerd kan worden.
Op vrijwillige basis welteverstaan. Met hulp van kenniscentrum Beroepsonderwijs
Bedrijfsleven Innovam en een handvol betrokken vmbo-scholen ('pilotscholen') werd vanaf
2006 een competentiegericht lesprogramma samengesteld met bijbehorende
beoordelingssystematiek.
Door aan te sluiten op het competentiegerichte MBO lijkt het vmbo het pad van de
doorlopende leerlijn gevonden te hebben. "Er zijn nu al snelle leerlingen op de pilotscholen
die, voordat ze examen hebben gedaan, alvast op hun eigen tempo doorstromen naar het
MBO", illustreert Van Lieverloo. Aan het eind van het schooljaar maken ze nog wel het
centraal examen, want dat blijft voorlopig verplicht.
Onderwijsvernieuwingen staan in het algemeen niet bekend om het warme welkom dat ze
krijgen als ze worden ingevoerd. Maar in dit geval ligt dat anders. "De veranderingen worden
niet opgelegd door het ministerie, maar het gaat van onderaf", verklaart Pieter Luijten,
projectleider bij Innovam. "De scholen trekken het project zelf, in nauwe samenwerking met
MBO en bedrijfsleven." Vijfenveertig scholen staan inmiddels in de startblokken om met het
competentiegerichte programma te beginnen. Een groot deel daarvan krijgt ondersteuning
van drie pilotscholen van het eerste uur, die optreden als begeleidingsscholen. Van
Lieverloo: "Scholen maken elkaar enthousiast, het breidt zich uit als een olievlek." Ook het
ministerie van OCW is positief. Dat zegde eind vorig jaar extra gelden toe voor de verdere
implementatie van het competentiegericht onderwijs op het vmbo.
En de vmbo-leerling? Die blijkt graag competentiegericht te leren en is meestal sneller klaar
en beter gemotiveerd. Het competentiegerichte programma biedt bovendien mogelijkheden
om vanuit de opleiding voertuigentechniek, die zich voornamelijk richt op
personenautotechniek, verbindingen te leggen naar andere specialisaties binnen de
mobiliteitsbranche. Samen met een groep nieuwe pilotscholen zijn een aantal
competentiegerichte lesmodules ontwikkeld waarin leerlingen vmbo-voertuigentechniek
kennis maken met aanpalende vakgebieden als trucks en tweewielers. Ook de carrosserie
branche is inmiddels in beeld. 4 vmbo-scholen werken momenteel aan nieuw vmbo-
materiaal voor schade/herstel, voorbewerken en spuiten en carrosseriebouw. Dat geeft
leerlingen de mogelijkheid zich breder te oriënteren, met als gevolg een betere doorstroom
naar een passende MBO-opleiding. De ROC's die bij de pilots betrokken zijn, rapporteren na
een half jaar al gestegen leerlingenaantallen.