Vereniging Nederlandse Gemeenten

Geef krimpgemeenten ruimte voor creatieve oplossingen

03.09.2009

Vereniging van Nederlandse Gemeenten beschrijft kansen bevolkingsdaling in position paper

Tot 2025 neemt in meer dan 60% van de gemeenten de bevolking af. Door snel in te spelen op de komende bevolkingsdaling, kunnen gemeenten van dit dreigende vooruitzicht een kans maken. Leeglopende wijken worden geherstructureerd om de woonkwaliteit te verbeteren en de natuur krijgt weer meer ruimte. In een vandaag verschenen position paper schetst de VNG de uitdagingen en oplossingsrichtingen van krimpproof beleid. Gemeenten zijn aan zet om de uitdagingen aan te gaan, maar moeten daarvoor wel de ruimte krijgen.

Gemeenten moeten snel iets doen om de sociaal-economische veerkracht in de regio te behouden. Krimp plaatst gemeenten voor nieuwe vragen over bijvoorbeeld het voorzieningenniveau, onderwijs, zorg en woningbouw. Het oplossen van deze uitdagingen vraagt om creativiteit. Samenwerking met burgers, (maatschappelijke) organisaties en andere gemeenten in de regio is daarbij noodzakelijk.

De VNG wil een ondersteuningsprogramma bieden dat gemeenten inzicht geeft in de eigen situatie en ruimte biedt voor creatieve oplossingen. Het rijk kan dit stimuleren door krimpgemeenten de gelegenheid te geven om te experimenteren en door belemmerende, op groei gerichte regelgeving weg te nemen. In proeftuinen moeten gemeenten in de regio samen nieuwe, innovatieve instrumenten en samenwerkingsvormen kunnen uitwerken en zoeken naar financiële middelen om plannen uit te voeren.

Krimp heeft ook gevolgen voor de gemeentebegroting. Voorzieningen moeten worden gefinancierd op basis van een afnemend inwonertal en grondopbrengsten en inkomsten uit de OZB nemen af, terwijl gemeenten meer moeten investeren in onder andere sloop en herstructurering. De VNG ziet graag dat het rijk onderzoekt in hoeverre krimpgemeenten financiële ondersteuning kunnen krijgen voor deze incidentele uitgaven en herstructureringsopgaven.

De voorstellen van de VNG moeten worden opgenomen in het Interbestuurlijk Actieplan Bevolkingsdaling, dat dit najaar wordt gepresenteerd. De VNG schrijft mee aan dit Actieplan dat oplossingen moet bieden voor de korte en lange termijn.

Wat doet de VNG nog meer?
De VNG agendeert het onderwerp bevolkingsdaling bij gemeenten, beantwoordt veelgestelde vragen via de website www.vng.nl/krimp en maakt deel uit van het Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling. Eind 2009 bezoekt de VNG, in samenwerking met het rijk en de provincies Limburg en Groningen, meer dan 50 gemeenten met de Toekomstbus. Bestuurders, organisaties en bewoners kunnen er met elkaar debatteren op zoek naar lokale oplossingen voor een Gouden Toekomst van de gemeente.