Erasmus Universiteit Rotterdam

Promotie Mw. drs. D.C. Rus

Titel proefschrift
The Dark Side of Leadership

---

Promotors:
Prof.dr. D.L. van Knippenberg

---

Datum
03 september 2009 11:30

---

Locatie:
Woudestein, senaatszaal

---

Faculteit
RSM Erasmus University

Niet elke machtige leider is egocentrisch en zelfzuchtig

Rol en macht afhankelijk van zelfbeeld leider

Leiders die zichzelf verrijken ten koste van de groep worden meestal niet erg hoog gewaardeerd en aan dit soort gedrag worden vaak negatieve consequenties gekoppeld. In haar onderzoek The dark side of leadership ontdekt Diana Rus dat deze zelfverrijking vooral samenhangt de manier waarop leiders zichzelf definiëren, maar niet zozeer met de macht die zij hebben. Rus promoveert op donderdag 3 september 2009 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Leiders die zichzelf definiëren als echte leider, vertonen gedrag waarbij ze eerder hun eigenbelang dienen dan het belang van de groep, als hun ideeën over effectief leiderschap aansluiten bij het nastreven van persoonlijk belang. Als leiders zichzelf niet zozeer definiëren als echte leider zijn hun ideeën over effectief leiderschap veel minder bepalend voor hoe zij zich gedragen. Naast deze invloed van `zelfdefinitie' onderzocht Rus ook welke rol macht speelt in zelfdienende gedragingen van leiders. Het blijkt dat macht hier inderdaad een grote rol bij speelt, maar dat leiders met meer macht niet per se egocentrisch, zelfbevoordelend of corrupt hoeven te zijn. Het is maar net of zij het dienen van de groep een belangrijk element van effectief leiderschap vinden.

Hoe egoïstisch een leider kan zijn, hangt ook van de situatie af. Door het uitvoeren van experimenten in verschillende situaties kon Rus aantonen dat machtige leiders zichzelf minder bevoordelen als rechtvaardigheid een belangrijke rol speelt. De leiders namen in dit soort gevallen eerder het perspectief van die anderen in. Het is voor organisaties dus van belang dat rechtvaardigheid een belangrijke rol krijgt toegekend (bijvoorbeeld door medewerkers mogelijkheid tot inspraak te verlenen) zodat zelfzuchtig gedrag van leiders kan worden verminderd.

Tenslotte ziet Rus een belangrijk verband tussen een zelfzuchtige leider en diens aansprakelijkheid: een leider kan nog zo machtig zijn, zodra hij aansprakelijk kan worden gesteld voor zijn daden zal hij zich minder egocentrisch gedragen. In haar onderzoek laat Rus zien dat macht en het nastreven eigenbelang wel in verband staan, maar niet zo
1 op 1 als vaak wordt gedacht. Hoe een leider zichzelf ziet, wat zijn of haar ideeën over leiderschap zijn, en de randvoorwaarden die de organisatie schept zijn minstens zo belangrijk.