Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Beste landbouwregioâs liggen buiten
Nederland
2 sep 2009
Nummer: N
De concurrentiekracht van de Nederlandse landbouw verslechtert ten
opzichte van enkele regioâs in omringende landen bij liberalisering
van het landbouwbeleid. Oorzaak zijn de hoge productiekosten in het
stedelijke Nederland.
Dat stelt ir. Tia Hermans van Alterra, onderdeel van Wageningen UR, in
het komende nummer van Land Use Policy. Ze beoordeelde de sterkte van
de landbouw in 160 regioâs van de Europese Unie aan de hand van
criteria voor profit, people and planet op basis van cijfers van
Eurostat.
Qua concurrentiekracht (profit) heeft Nederland samen met
hoogproductieve regioâs in Duitsland, Frankrijk en Engeland de beste
papieren. Door de liberalisering concurreren deze regioâs landen met
laagproductieve landbouw in Zuid- en Oost-Europa weg.
Ook qua arbeidsproductiviteit (people) scoren de regioâs in
noordwest-Europa het beste. In landen met veel kleine bedrijven en
veel werkgelegenheid in de landbouw, zoals Polen, verdwijnt juist veel
landbouw door de liberalisering.
Beste regio's
Nederland scoort echter minder goed op het criterium planet.
Dichtbevolkte regioâs in Europa, waaronder Nederland, hebben hogere
grondprijzen en meer milieukosten dan de dunbevolkte gebieden met
hoogproductieve landbouwbedrijven in Denemarken en delen van Duitsland
en Frankrijk. De beste regioâs voor een duurzame landbouw zonder
inkomenssteun liggen daarom buiten Nederland. Grootschalige bedrijven
met lage kosten concurreren de andere bedrijven weg, aldus Hermans.
âAls je naar de economische kant kijkt, is de stelregel: wie sterk is,
komt sterker uit de liberalisering van de landbouwâ, zegt Hermans. âDe
economische kracht van de Nederlandse landbouw wordt echter naar
beneden getrokken door de druk op het ruimtegebruik in Nederland. Dat
leidt tot hogere kosten. De Nederlandse land- en tuinbouw heeft dus
iets extraâs nodig om mee te kunnen in de internationale
concurrentieslag, bijvoorbeeld produceren voor een bijzondere
nichemarkt of een uitmuntende logistiek.â
Noord-Nederland
Hermans verwacht dat bedrijven in Noord-Nederland concurrerend
blijven, maar boeren in andere delen van Nederland nauwelijks. âJe
ziet nu al dat veel bedrijven in Nederland het moeilijk krijgenâ, zegt
ze. âDe huidige lage melkprijs is niet vol te houden, zeggen veel
melkveehouders. Maar dat is precies wat er gebeurt bij een
liberalisering van de markt.â
Hermans hoopt op politieke keuzes die aansluiten bij haar onderzoek.
âStimuleer de landbouw alleen in gebieden waar de landbouw al sterk is
en zoek in marginale gebieden naar alternatieven voor de landbouw. Ook
in Nederland. We hebben in Nederland een mestprobleem, we willen
natuurgebieden aanleggen en een concurrerende landbouw. Je kunt niet
alles overal, je moet kiezen. Ik denk dan: je kunt voedsel importeren,
maar je kunt geen natuur importeren.â
Hermans deed het onderzoek samen met Pieter Vereijken van de Plant
Sciences Group. De twee jaar geleden overleden Vereijken gooide in
2004 de knuppel in het hoenderhok met de stelling dat de landbouw in
Nederland zou verdwijnen. âVanuit zijn gedachtegoed heb ik dit artikel
afgerondâ, zegt Hermans. âHij is daarom opgevoerd als eerste auteur.
Hij was een echte ghostwriter voor me.â | AS
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl.