Radboud Universiteit Nijmegen
Herdenking kans voor genuanceerder beeld van Nederland in VS
Datum bericht: 2 september 2009
Aanleiding
De vierhonderdste verjaardag van de Nederlands-Amerikaanse vriendschapsrelatie wordt volgende week gevierd met een bezoek van een Nederlandse delegatie aan New York onder leiding van minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen. Hoogleraar Amerikanistiek Hans Bak vindt het een mooie gelegenheid het imago van Nederland in de VS bij te stellen.
Radbouddeskundige
'Nederland is onbetwistbaar belangrijk geweest in de begintijd van Amerika. De zeventiende eeuw was onze glorietijd. De Nederlanders hadden in 1609 een goede neus voor de commerciële en economische mogelijkheden van de nieuwe wereld. Nederland was vervolgens een van de eerste landen om de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten te erkennen. De Nederlandse staatsvorm tijdens de Republiek der Nederlanden is een belangrijke inspiratie geweest voor de staatsvorm van de federale republiek van de VS.'
'Sinds de begindagen zijn de politieke en economische banden tussen beide landen belangrijk gebleven. Nog altijd is Nederland een van de grootste investeerders in de VS. En een trouwe, hoewel kritische bondgenoot. De macht van Nederland mag dan niet zo groot zijn, Nederlandse steun voor Amerikaanse plannen heeft wel een grote symbolische (en voor Amerika strategische) waarde. Nederland heeft wat dat aangaat een schakelpositie: anders dan Frankrijk of Duitsland laveren we tussen het Europese en het trans-Atlantische ideaal.'
'Hoewel we met de VS varen op een kompas van gedeelde waarden en normen, heeft de Nederlandse waardering van de Amerikaanse cultuur altijd geslingerd tussen verwerping en omarming. Met name de Nederlandse politieke en culturele elite heeft altijd al sceptisch gestaan tegenover de democratische massacultuur uit Amerika. Menno ter Braak schreef al in de jaren twintig een essay 'Waarom ik Amerika afwijs'. Ook Johan Huizinga was kritisch, maar genuanceerd. De gewone Nederlander werd en wordt meer geraakt door de Amerikaanse mythe van maakbaarheid en is ontvankelijker voor de populaire, Amerikaanse cultuur.'
'Wat vaak over het hoofd gezien wordt is dat de Europese kritiek op Amerika slechts een slap aftreksel is van de scherpe zelfkritiek die klinkt in Amerika.'
Hoewel Nederland niet zo heel bekend is in Amerika - Nederlandse immigranten gingen meestal gauw op in hun Engelstalige omgeving - is Dutchness in Amerika een positieve term, die traditiegetrouw staat voor handelsgeest, ondernemingszin, aanpassingsvermogen. Maar de laatste tijd is het imago van Nederland negatiever, vooral rond zaken als euthanasie, abortus en drugs, en is het beeld van een vreedzaam, tolerant land onder druk komen staan. Maxime Verhagen heeft wat dat aangaat een belangrijke taak te verrichten.'
Waarom juist Hans Bak bellen?
Prof. Hans Bak is hoogleraar Amerikaanse letterkunde en Amerikanistiek bij het Instituut voor Historische, Literaire en Culturele Studies van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij onderzoekt onder andere hoe de Amerikaanse literatuur in Europa ontvangen en gelezen wordt. In zijn collegeserie Transatlantic Ties: Europeans and America gaat hij in op de historische ontwikkeling van de wederzijdse beeldvorming.
Hans Bak is een van de auteurs van de op 2 september gepresenteerde bundel Four Centuries of Dutch-American Relations, 1609-2009: A Major Contribution to Atlantic History onder redactie van Hans Krabbendam, Cornelis A. van Minnen, en Giles Scott-Smith. Ook vier andere Radboud-Amerikanisten leverden een bijdrage aan het overzicht van het onderzoek naar de Nederlands-Amerikaanse relaties vanuit uiteenlopende disciplines.
Contact
Hans Bak
(024) 361 27 82
j.bak@let.ru.nl
Wetenschapsredactie
(024) 361 60 00
E-mail