Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Vrouwtjes zingen sexy met testosteron
25 augustus 2009
Testosteron laat vrouwelijke kanaries zingen
NWO-onderzoeker Tessa Hartog weet hoe je een vrouwelijke kanarie aan
het zingen krijgt met behulp van testosteron en het eiwit BDNF.
Vrouwelijke kanaries zingen normaalgesproken niet, maar met wat
trucjes kan de hersenstructuur van de vrouwtjes zo veranderd worden
dat ze gaan zingen. Ze kunnen zelfs sexy zingen. Hartog promoveert op
2 september aan de Vrije Universiteit.
De invloed van hormonen op de hersenen en op leer- en
geheugenprocessen is complex en lastig te meten, maar zang in kanaries
is een goed model om dit soort processen te analyseren. Hartog
analyseerde welke stoffen een rol spelen in het zanggedrag van
vrouwelijke kanaries en hoe de anatomie van hun hersenen veranderd
wordt door deze stoffen.
Multifunctioneel testosteron
Uit eerdere onderzoeken was al bekend dat testosteron het zanggedrag
beïnvloedt. Zo ontstaan er nieuwe neuronen (zenuwcellen) in het
hersengebied dat de zang controleert. Het was echter nog onduidelijk
in hoeverre andere eiwitten zoals BDNF een rol spelen. Hartog stelde
vast dat BDNF de dames kon laten zingen, zelfs zonder dat de
vrouwtjesvogels waren behandeld met testosteron. De combinatie van
testosteron en BDNF kon er bovendien voor zorgen dat de vrouwtjes
zelfs de 'sexy' zangstructuren wisten te beheersen, die normaal
gereserveerd zijn voor viriele kanariemannetjes.
Opvallend is bovendien dat testosteron twee compleet van elkaar
onafhankelijke effecten heeft. Het stimuleert de aanmaak en
samensmelting van nieuwe neuronen in bestaande netwerken in de
hersenen en het leidt tot verwijding van de bloedvaten en een
veranderde anatomische structuur in het hersengebied voor zang. Het
eerste effect is afhankelijk van het eiwit BDNF, maar het tweede is
juist onafhankelijk van BDNF.
Hartog laat met haar resultaten zien dat veranderingen in de
zenuwcellen niet alleen een fysieke verandering teweeg brengen, maar
dat zij het gedrag ook echt veranderen. Tessa Hartog werpt met haar
onderzoek nieuw licht op de invloed van hormonen op de hersenen en op
leer- en geheugenprocessen.
Het onderzoek van Tessa Hartog werd uitgevoed met subsidie van NWO.
Haar onderzoek vond plaats binnen het Open programma Solid Earth.
..............................
Meer informatie:
* Tessa Hartog (Vrije Universiteit)
* t.: 06 24 27 42 45, te_hartog@hotmail.com
* Promotiedatum: 2 september:
* Promotoren: prof. dr. M.L. Gahr en prof. dr. A.B. Brussaard
laatst gewijzigd op 25 augustus 2009