Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Ministerie van VROM
Duurzame Dinsdag
Speech minister Cramer op Duurzame Dinsdag 1 september 2009
Dames en heren,
De Duurzame Dinsdag is mijn Prinsjesdag. En in dit koffertje zit de
buit. En - geheel anti-cyclisch - is die buit sinds vorig jaar bijna
verdubbeld. Het zijn ideeën voor een schoner, gezonder en mooier land
en het symboliseert het sociaal kapitaal van Nederland.
Dat duurzaamheid hoog op de politieke agenda staat is voor u en mij
vanzelfsprekend.
We zijn de hype voorbij. De aandacht voor duurzaamheid verdwijnt niet
meer. Het zal wellicht onzichtbaar worden omdat het een
vanzelfsprekendheid in ons dagelijks handelen gaat worden. Een mooi
vooruitzicht.
Nu - en de komende 20 en 30 jaar - moet die aandacht worden omgezet
naar breed gedragen gedragsverandering. En de innovaties moeten worden
toegepast. Die fase is misschien nog moeilijker dan de vorige. Nu
moeten we immers gaan bedenken wat er echt moet veranderen. Nu moeten
de geldstromen worden verlegd, de kansen afgewogen en de investeringen
gedaan.
Ze zeggen dat we in tijden van economische crisis niet aan het milieu
hoeven denken, ze zeggen dat kleine ingrepen niets uithalen omdat
China alles tenietdoet met de bouw van kolencentrales en ze zeggen dat
het met de klimaatverandering wel meevalt. Nu loop ik al bijna dertig
jaar mee in de milieuwereld en ik durf te beweren dat ik aardig wat
weet van klimaatverandering en duurzaamheid en ik zeg u, dit is gewoon
niet waar:
* het klimaat houdt geen rekening met ons huishoudboekje;
* goedkope fossiele brandstoffen behoren tot het verleden;
* en een wereld waar voor alles en iedereen tot in de eeuwigheid
ruimte is, bestaat niet.
We hebben 1 aarde en daar moeten we het mee doen. De tijd van kiezen
is voorbij - die luxe hebben we al verspeeld. Dat is een ernstige
boodschap, maar wel een die verkondigd moet worden. Deze dag, dit
koffertje symboliseert ook dat duurzaamheid niet alleen een zaak van
de overheid is. U als burgers, maatschappelijke organisaties en
bedrijven spelen allen een rol. Want we zullen de veranderingen samen
moeten realiseren. Dat wordt vaak en makkelijk gezegd. Daarom voel ik
de behoefte het wat uit te werken.
Ik zie de volgende uitdagingen voor me:
* Voor bedrijven. Zowel de productiebedrijven als de dienstensector
zullen maatschappelijk verantwoord ondernemen door moeten voeren
naar hun primaire proces. Welke producten en diensten dragen
maximaal bij aan maatschappelijke behoeften, ook op langere
termijn?
* Voor maatschappelijke organisaties. Zij belichamen en verwoorden
de idealen waar ze voor zijn opgericht: vakbonden staan voor
banen, fatsoenlijk werk en fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. De
ontwikkelingshulporganisaties staan voor internationale
solidariteit.
* De milieubeweging komt op voor natuur en milieu, etc. Ik acht het
van groot belang dat deze organisaties niet alleen voor een
deelbelang strijden, maar ook het gemeenschappelijke in hun
streven expliciet voor ogen hebben. Gelukkig zijn daar goede
voorbeelden van, maar ik denk dat duurzame ontwikkeling er mee
gebaat zou zijn als dit versterkt wordt.
* En dan de burgers. Naar mijn idee is de kern van de zaak
burgerschap te laten bloeien. En dan niet volgens de 20^e eeuwse
manier, maar de 21^ste. Ik denk dan niet alleen aan de politieke
rol van burgers, als staatsburgers, maar ook aan hun rol in
wijken, in scholen en in bedrijven. Vrijwilligerswerk,
bestuurswerk, ondernemingsraadwerk e.d.
En laten we rol niet onderschatten van een rol die wij allemaal
vervullen: als consument. Wat koopt u? Waar gaat u op vakantie? Waarin
belegt u? Een consument die verantwoord consumeert, beïnvloedt
bedrijven. Een onverkoopbaar product wordt niet op de markt gebracht.
Dat klinkt eenvoudig en dat is het ook. Kijkt u naar het lot van de
Hummer auto. In de jaren negentig populair nu onverkoopbaar. Het samen
werken aan een betere wereld is dus geen abstractie: het is heel
concreet, stap voor stap.
De boodschap over klimaat, energie en verantwoordelijkheid voor de
eigen leefomgeving is goed aangekomen in Nederland. De burger
individueel, burgers verenigd in een maatschappelijke organisatie én
het bedrijfsleven hebben de handschoen opgepakt om zelf wat de doen
aan het klimaat, energiebesparing en sociale cohesie. Dit is
bemoedigend.
Ik dank u dat u mij op deze manier aanmoedigt en inspireert. Ik dank u
voor al uw initiatieven en ideeën en ik dank het team van Duurzame
Dinsdag voor deze dag - mijn Prinsjesdag. De inhoud van deze koffer
wordt geïnvesteerd in de toekomst van Nederland.
Om aan te sluiten bij het verzoek voor een Duurzame Gehaktdag: daar
kunt u op rekenen!