Kabinet: geen parallelle samenleving laten ontstaan
Persbericht | 01-09-2009
Het kabinet wil er geen misverstand over laten bestaan dat bepaalde
elementen en interpretaties van de sharia haaks staan op de
kernwaarden van onze democratische rechtsstaat. Strafbare gedragingen
zullen worden vervolgd en in voorkomende gevallen kunnen
rechtspersonen worden ontbonden of verboden verklaard. Het kabinet
ziet het dan ook als zijn taak, te zorgen dat er geen parallelle
samenlevingen ontstaan waar mensen het recht in eigen hand nemen of
een eigen rechtssysteem hanteren dat zich buiten de kaders van onze
rechtsorde begeeft. Dit schrijft minister Hirsch Ballin van Justitie
in een brief aan de Tweede Kamer, mede namens minister Van der Laan
voor Wonen, Wijken en Integratie.
Een vorm van geschillenbeslechting over geloofskwesties of passend
gedrag van moslims in bepaalde situaties waaraan betrokkenen zich
vrijwillig onderwerpen, hoeft niet in strijd met onze openbare orde te
zijn. `Tegen dwang, ongeoorloofde druk of machtsmisbruik zal ik
krachtig optreden', aldus minister Hirsch Ballin.
Ook schrijft de bewindsman dat in Nederland geen polygame huwelijken
kunnen worden gesloten met een juridisch bindend karakter, noch
scheidingen op grond van de sharia worden uitgesproken die enig
rechtsgevolg hebben. Naar de mogelijkheden om de strafbaarstelling van
polygamie uit te breiden wordt nader onderzoek gedaan. De resultaten
van een rechtsvergelijkend onderzoek naar de erkenning van polygame
huwelijken worden niet voor eind november 2009 verwacht.
Verder gaat de brief in op de resultaten van een onderzoek naar
informele huwelijken in Nederland. De indruk is, dat informele
huwelijken op kleine schaal voorkomen en dat het aantal afneemt. Er is
echter een toename te zien in informele huwelijken in islamitische
kringen; waarbij tevens wordt geconstateerd dat het informeel trouwen
met een imam in een moskee juist afneemt.
Behalve onwetendheid, die een enkele keer voorkomt, lijkt het
belangrijkste motief voor het informele huwelijk in islamitische
kringen het legitimeren van een relatie (en de daarmee gepaard gaande
seksuele omgang) voor God en de sociale omgeving. Het vormt in
islamitische kringen het alternatief voor ongehuwd samenwonen.
De relatiebevestigingen lijken aan te sluiten bij de in Nederland in
het algemeen bestaande trend van informalisering van relaties. In de
gevallen waar het hier om gaat is het echter twijfelachtig of er
handelingen worden verricht die op een huwelijk betrekking hebben en
of dat sprake is van een religieuze inzegening van een relatie. Tevens
is onvoldoende duidelijk of de uitvoerder van een informeel huwelijk
een religieus bedienaar is of niet.
De onderzoekers constateren tenslotte dat er geen goed zicht is op de
omvang van het verschijnsel informele huwelijken en dat in het
bijzonder over huwelijken in salafistische kringen en over geheime
huwelijken in andere religies slechts oppervlakkige kennis beschikbaar
is. Zij geven aan dat kennis hierover zeer moeilijk zal zijn te
verwerven.
De bevindingen van de onderzoekers geven geen aanleiding tot
beleidswijzigingen. Voorlichting over (het ontbreken van) de
juridische gevolgen van relatiebevestigingen blijft nodig, met name
ter bescherming van vrouwen die hier nog maar kort verblijven. Het
kabinet ondersteunt diverse projecten die het verbeteren en versterken
van de positie en weerbaarheid van migrantenvrouwen tot doel hebben,
zoals rond huwelijksdwang en achterlating. Met deze projecten
probeert het kabinet te bewerkstelligen dat met name migrantenvrouwen
op de hoogte zijn van hun rechten en plichten in de Nederlandse
samenleving.
Het is niet bekend of er door verenigingen of stichtingen
shariarechtspraak wordt gefaciliteerd of georganiseerd die verder gaat
dan advisering of geschillenbeslechting over geloofsregels. Of er
imams bij shariarechtspraak zijn betrokken en hoeveel dit er zijn,
moet ook blijken uit het onderzoek naar de mate waarin
shariarechtbanken voorkomen in Nederland. De resultaten daarvan worden
voor de zomer van 2010 verwacht.
Meer informatie
* Brief Tweede Kamer: Schriftelijk overleg over
shariarechtbankenBrief / circulaire / beleidsregels | 01-09-2009 |
pdf-document, 60 KB
Zie het origineel
* Studie: Informele huwelijken in NederlandRapport | 01-09-2009 |
pdf-document, 3.20 MB