PH.Nieuwsbrief 359

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


OVERHEID, VERGEET JE DE SPOEDZORG NIET?


Drie loodzware politieke dossiers houden parlement, VWS en haar beleidsinstanties bezig. Één verkeerde beleidsstap daarbij leidt tot heftige discussie en kiezersverlies voor de coalitie. De dossiers zijn 1. de Mexicaanse griep 2. de bijna-failliete zorginstellingen in Lelystad, Sittard, Vlaardingen, Den Haag en Groningen 3. de AWBZ begroting. Terecht krijgen deze dossiers grote aandacht. Maar overheid, vergeet je niet de spoedzorg? Daar groeit het aantal patiënten jaarlijks enorm. De doorlooptijden van de SEH's lopen op. De werkdruk neemt toe. Adequate bekostigingsvoorstellen blijven al twee jaar uit. Dit antwoord kreeg ondergetekende tijdens een gesprek met vier leidinggevenden in de spoedzorg. Dat waren de Nieuwegeinse internist Tom Geers, de Utrechtse traumatoloog Loek Leenen, de Amsterdamse huisarts Marcus Kruijswijk en de AGIS beleidsarts Herman Flens. Het gesprek vond op 27 augustus plaats ter voorbereiding van het negen nationale spoedzorg congres dat plaatsvindt te Utrecht op vrijdag 18 september. De vier zijn plenaire inleider of deelnemer aan het beleidsdebat op dat congres. Ik kreeg dit antwoord van een van de vier op mijn vraag: waarover moet het beleidsdebat gaan? Drie andere antwoorden waren: 1. de behoefte aan een beperkt aantal nachthospitalen. Niet alle ziekenhuizen hoeven 's nachts open te zijn 2. schaalvergroting ofwel de noodzaak om de spoedzorg te concentreren op een beperkt aantal locaties 3. het wel of niet openen van huisartsenposten overdag. Tijdens het af en toe felle gesprek bestond geen unanimiteit over de vier genoemde onderwerpen. Wel bestond unanimiteit dat over deze vier op veel plekken moet worden gesproken. Men zag het als taak van de overheid om deze maatschappelijke discussie als systeemverantwoordelijke te leiden en te vertalen waar nodig in gepaste wet- en regelgeving. Aan het genoemde congres nemen 220 personen (stand per 26 augustus) deel, een record aantal vergeleken met voorafgaande jaren. Het congres is een jaarbeurs waar vele leidinggevenden aan elkaar vertellen wat hun recente ontwikkelingen zijn binnen de instellingen, professies, beleidsinstanties, onderzoeksinstituten, en regionale verbanden. En er is dus ook een beleidsdebat over onder meer die vier onderwerpen. Wil ook jij naar dit congres, deze jaarbeurs? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing, lees de brochure en meld je aan.


ZORGAUTORITEIT HOUDT WORKSHOP OVER BEKOSTIGING SPOEDPOSTEN


Medewerkers van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) houden tijdens het congres op 18 september (zie ook het bericht hierboven) een workshop over de bestaande en wenselijke bekostiging van spoedposten. NZA leidinggevende Willem de Vreeze en collega's zetten tijdens de workshop uiteen wat het NZA beleid voor integratie van huisartsenposten en SEH op dit moment inhoudt. Zij vernemen graag van deelnemers wat door hun ervaren problemen in de bekostiging zijn. Gezamenlijk gaat men dan onder leiding van ondergetekende brainstormen over de vraag: wat is een goede bekostiging? Wil je naar deze workshop? Wil je als leidinggevende of beleidsmedewerker in de spoedzorg naar het congres op vrijdag 18 september? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing, lees de brochure en meld je aan.


PROGRAMMA WEENS CONGRES OP 5 EN 6 NOVEMBER IS GEREED


Op donderdag 5 en vrijdag 6 november congresseren te Wenen leiders, professionals, beleidsmakers, zorgverzekeraars en bestuurders van Ketenzorg programma's in Europa en Noord-Amerika. Maar liefst zestig sprekers houden de congresgangers op de hoogte van recente ontwikkelingen. Hoe boeiend zijn de Canadese presentaties over geïntegreerde ouderenzorg aldaar! Ook Duitsland is dit jaar goed vertegenwoordigd met sprekers over de disease management aanpak aldaar. Ook palliatieve zorgprogramma's komen aan bod. Zo biedt elk land trots haar beste programma's. Wil je naar dit congres? Wil je even de Hollandse spruitjeslucht verlaten en je laten inspireren door goede buitenlandse voorbeelden? Je treft het definitieve programma aan op www.integratedcare.eu klik door op INIC09, lees de brochure en meld je aan. Tot ziens in Wenen.


GEWELDIGE KANDIDATEN VOOR ZORG-INNOVATIEPRIJS


Op donderdag 24 september vindt de uitreiking plaats van de innovatieprijs van de Stichting Voorzorg Utrecht. De prijs houdt in: 1. eeuwige roem 2. een prachtig bronzen beeldje en 3. 25.000 euro te besteden binnen de innovatie. Ondergetekende is voorzitter van de jury en al anderhalf jaar bezig om samen met collega juryleden uit 26 projecten te kiezen. Op maandag 24 augustus ontvingen wij de kandidaten die in de voorrondes een hoger rapportcijfer haalden dan acht en waarvan het voortbestaan gegarandeerd is. Dat waren 1. de cursus Die ken ik van de gehandicaptenorganisatie Onderling Sterk. In die cursus leren zelfstandig wonende mensen met een verstandelijke beperking contacten te leggen met andere buurtbewoners. Deze cursus voorziet in een grote behoefte 2. de website www.ikhebdat.nl voor chronisch zieke kinderen met uitleg in kindertaal van vele zeldzame ziekten en tips over wat en er wel kan. Wat opvalt is, dat deze kinderen zich niet ziek noemen. Ziek dan heb je griep, aldus een van de kinderen op die website 3. De wensambulances die de laatste wens vervullen van niet-mobiele terminale patiënten. Nog één keer de zee zien. Nog één keer een ver familielid bezoeken in Oostenrijk. Dit project loopt storm en wordt liefdevol georganiseerd door de Stichting Ambulance Wens. 4. De Pallieterburght is een hospice voor ernstig zieke kinderen met een breed aanbod van professionele en informele zorg. Dit project voorkomt vele dure en kind-onvriendelijke verpleegdagen op IC afdelingen. 5. Hockeyen voor kinderen met een verstandelijke beperking van de Utrechtse hockeyclub Kampong. Dit project loopt ook als een trein. De kinderen hebben een uitje op zaterdag (op primetime! op het hoofdveld!) en de ouders langs de lijn vinden steun, kennis en troost bij elkaar. Ondergetekende en zijn jury zouden het liefste alle vijf op nummer één zetten. Maar zo is het spel niet. Op donderdag 24 september, 1600 uur vindt de prijsuitreiking plaats op het Slot Zeist in aanwezigheid van nu al 80 personen die zich hebben aangemeld. Wil je kennisnemen van de vijf projecten? Ga dan googlen op de namen die ik hierboven heb genoemd. Beslist doen. Wil je aanwezig zijn bij de prijsuitreiking? Dan kan. Stuur een mailtje naar jury secretaresse Ria Lubbers op r.lubbers@voorzorg-utrecht.nl


HET MORELE INSTINCT ZET AAN TOT DENKEN


Jan Verplaetse is hoogleraar moraalfilosofie in Gent en auteur van het recente, goed geschreven boek Het Morele Instinct. Ik las het tijdens mijn vakantie in Spanje en Zuid Frankrijk als reflectie op marktwerking en solidariteit in de zorg. Mij blijft boeien het spanningsveld tussen marktwerking gebaseerd op hebzucht en naastenliefde gebaseerd op moraal. De grondlegger van de economie Adam Smith kwam er niet uit. Hij schreef het boek Wealth of Nations en legde uit dat marktwerking (gebaseerd op eigen behoeftebevrediging) welvaart en vooruitgang oplevert. Dat is onmiskenbaar. Twintig jaar eerder schreef hij het boek The Theory of the Moral Sentiment, waarin de mens niet als een hebzuchtige naar voren komt maar als een angstig dier. Adam Smith kwam niet uit het dilemma hoe beide mensbeelden te integreren. Jan Verplaetse komt daar wel uit in zijn recente boek. Hij bewijst op basis van tal van onderzoeken dan mensen vijf groepen, onder meer genetisch bepaalde, ethische normen en waarden hebben. Die vijf noemt hij 1. de hechtingsmoraal (normen bij het opvoeden van kinderen), 2. de geweldsmoraal (die de zero sum game centraal stelt: jij of ik overleeft) 3. de reinigingsmoraal (de fysieke en mentale walging over voeding, mensen en situaties) 4. de samenwerkingsmoraal die alleen mogelijk is als mensen vertrouwen hebben in elkaar en die ook ten grondslag ligt aan de martkwerking en 5. de beginselenmoraal (neergelegd in opvattingen over hoe iets hoort te zijn. Bijvoorbeeld een meisje van 13 mag niet alleen over de wereld zeilen). Verplaetse geeft aan dat de vijf moraliteiten met elkaar in strijd kunnen zijn. Soms overheerst bijvoorbeeld de geweldsmoraal en soms de samenwerkingsmoraal. Toen ik Het Morele Instinct uit had (in twee dagen, het leest echt makkelijk) stelde deze econoom en public health expert zich de vraag wat er gebeurt als de vijf zorginstellingen in Vlaardingen, Sittard, Lelystad, Groningen en Den Haag inderdaad failliet gaan. Wat gaan de overlevende andere ziekenhuizen en thuiszorgorganisaties doen? Wordt de geweldsmoraal dominant: jij verdwijnt als organisatie of ik? En verdwijnt dan de samenwerkingsmoraal die vormt krijgt in ketenzorg? Wie met mij wil corresponderen over het functioneren van de gezondheidszorg na een aantal geruchtmakende faillissementen, stuurt een mail naar a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl. Ik ben er niet uit. Al biedt het boek Het Morele Instinct wel een helder kader voor botsende normen en waarden. Nieuwsbrieflezer: koop dit boek.


EXTRA MASTERCLASS VANWEGE VELE AAMELDINGEN


Vele leidinggevenden in de ketenzorg, palliatieve zorg, gezondheidscentra en transmurale ziekenhuisafdelingen blijven zich aanmelden voor de masterclass Geïntegreerde Eerstelijn. De Masterclass die volgende week start is echter vol geboekt. Daarom starten wij een extra Masterclass voor zestien personen in maart 2010. De deelnemers op de wachtlijst ontvangen binnenkort hierover bericht van Masterclass organisator Inge Kuurman. Wil jij ook meedoen aan die extra Masterclass? Stuur een mail naar I.P.Kuurman@umcutrecht.nl


EERSTELIJN BLIJFT KLEINSCHALIG OP VRIJDAG 6 NOVEMBER


Kleinschaligheid op grote schaal: Recente ontwikkelingen in de eerste lijn in beleid, veld en Wetenschap, dat is de titel van het derde nationale congres over de geïntegreerde eerstelijn. Het vindt plaats op vrijdag 6 november 2009 in de Schouwburg Almere. Het JuliusCentrum organiseert het congres In samenwerking met alle regionale ondersteuningsorganisaties voor de eerstelijn (ROS'sen), de Landelijke Vereniging voor Georganiseerde Eerste lijn (LVG) en Zorggroep Almere. De Nederlandse eerste lijn staat voor de volgende grote gezondheidsvraagstukken: het incorporeren van ontwikkelingen in de oude of nieuwe wijk, het beantwoorden van een toenemende zorgvraag van chronisch zieken en het ontwikkelen van een financiering die samenwerking, kwaliteit van zorg, substitutie en preventie bevordert. Antwoord geven op deze vragen staat centraal op het congres. Na opening door de dagvoorzitters Nienke Hulshof, Adjunct directeur Raedelijn en Piet de Lange, Directeur ProGez volgen drie plenaire lezingen. Een spreker verbonden aan de World Health Organization geeft een lezing over het WHO Report 2008 'Primary Health Care - Now more than ever', Nick Goodwin schetst de stand van zaken in Engeland. Marc Berg gaat in op de consequenties van de functionele bekostiging voor de inrichting en organisatie van de eerste lijn. Tussen 11.30-15.15 uur zijn ochtendworkshops gepland over landelijke ontwikkelingen en middagworkshops met regionale projecten. Ook vinden workshops plaats op locatie bij gezondheidscentra van de Zorggroep Almere. Op het congres hopen wij te ontmoeten eerstelijnszorgverleners, leidinggevenden in de eerste lijn, adviseurs en directie ROS'en, accountmanagers en zorginkopers zorgverzekeraars, leidinggevenden en medewerkers GGD en GGZ, wethouders en ambtenaren zorg van gemeentes, adviseurs, managers, onderzoekers bij patiënten- en consumenten organisaties, beleidsmakers VWS en politieke partijen en alle andere trekkers en vernieuwers, die in dit onderwerp zijn geïnteresseerd. Wil je naar dit congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing lees de uitvoerige brochure en meld je aan.


BIJVAK VERSLAVINGSZORG VOOR MEDISCHE STUDENTEN KOMT ERAAN


Verslaving aan alcohol, tabak, drugs, gokken en eten spelen een rol in menig medisch consult. Ze vormen oorzaak of gevolg van menig sociaal probleem als echtscheiding, werkloosheid en huisuitzetting. Om die reden heeft het Julius Centrum het initiatief genomen om de Utrechtse medische studenten een keuzeblok Verslavingszorg aan te bieden. Wij hebben dat gedaan op aandringen van de Raad van Bekwaamheids Ontwikkeling (RVBO) in de verslavingszorg, die signaleerde dat de kennis over verslaving bij artsen wel eens tekortschiet. De UMC Utrecht onderwijsleiding heeft deze week het groene licht gegeven voor dit nieuwe bijvak dat is voorbereid door dr. Gerdien de Weert in overleg met diverse UMC Utrecht collega's. Het gaat in het voorjaar van 2010 van start. Nieuwsbrieflezer, heb jij lesmateriaal (films, casussen, collegedictaten) over verslavingszorg? Wil jij jouw kennis met ons delen? Stuur dan een mail naar Gerdien de Weert op G.H.deWeert@umcutrecht.nl.


STAGIAIRS GEZOCHT VOOR ONDERZOEK OVER PATIENT OP LOONLIJST


Het komt steeds meer voor in de geestelijke gezondheidszorg. Ex-psychiatrische patiënten treden in dienst van de instelling als ervaringsdeskundigen. Zij helpen patiënten bij het reïntegreren, fungeren als rolmodel en maken nieuwe patiënten wegwijs binnen en buiten de instellingen. Sommige GGz instellingen hebben wel tien ex-patiënten op de loonlijst staan. Een van de GGz instellingen heeft een stageplaats beschikbaar voor een onderzoek naar het functioneren van deze patiënten op de loonlijst. Want soms zijn de ervaringen uitstekend en soms ook niet. Wil jij dit onderzoek doen? Studeer jij geneeskunde, psychologie of sociale wetenschappen? Ben jij in de komende maanden beschikbaar gedurende tenminste twaalf weken? Stuur dan een mail met een kort CV naar leidinggevend Julius onderzoeker dr. Rob de Leeuw op j.r.j.deleeuw@umcutrecht.nl De instelling en wij zitten om jou te springen.


PATERS JEZUIETEN IN DE ZORG OP ZATERDAG 12 SEPTEMBER


In de vorige eeuw zaten vele katholieke intelligente jongens op een middelbare school van paters Jezuïeten te Amsterdam, Den Haag, Nijmegen, Utrecht en elders. Zij kwamen vaak tot hoge posities in de zorg, de politiek, de wetenschap en het bedrijfsleven. De invloed van de jezuïeten was enerzijds negatief: te lenig redenerend, huichelachtig en schijnheilig. De invloed was ook positief: oog hebbend voor een moderne sexuele moraal, betrokkenheid tonend met internationale ontwikkelingen en hulpverlenend aan bijvoorbeeld AIDS patiënten. Een voorbeeld hiervan was de onlangs overleden Jezuïet en studentenpastor Jan van Kilsdonk. Ondergetekende zat ook bij de jezuïeten op school. Voor mijn zestigste verjaardag kreeg ik als -plagerig bedoeld- cadeautje een lezing op zaterdag 12 september, 11.00 - 12.30 uur te Gouda. Ewoud Mijnlieff houdt de lezing. Hij is conservator van het museum te Gouda en promoveerde op de invloed van jezuïeten in de twintigste eeuw. Ben jij ook gevormd en misvormd door de jezuïeten? Wil je naar die lezing? Stuur een mail naar a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl

VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356