bezoek Washington d.d. 14 juli 2009
Kamerbrief inzake bezoek Washington d.d. 14 juli 2009
Kamerbrief | 28 augustus 2009
Graag bieden wij u hierbij, in reactie op het verzoek van de Vaste
Commissie voor Buitenlandse Zaken van 17 juli 2009 met kenmerk
2009Z14114, een verslag aan van het bezoek dat minister-president
Balkenende en minister Verhagen brachten aan Washington. De
minister-president informeert u in dit verband tevens over zijn
deelname aan de G8 top in L'Aquila op 9 en 10 juli 2009.
Ontmoeting met President Obama
Op 14 juli jl. hadden de minister-president en minister Verhagen een
ontmoeting met President Barack Obama en Secretary of State Clinton in
het Witte Huis. De minister-president had voorts separate ontmoetingen
met de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi en de
Managing Director van het Internationale Monetaire Fonds, Dominique
Strauss-Kahn. De minister van Buitenlandse Zaken had separate
ontmoetingen met Secretary of State Clinton en de Speciale Assistent
van de President voor de Perzische Golf en Zuidwest Azië, Dennis Ross.
Het gesprek met president Obama verliep in goede sfeer en bevestigde
de goede stand van de Nederlandse betrekkingen met de Verenigde
Staten. Gesproken werd met name over de aanpak van de financiële en
economische crisis, Afghanistan, de sluiting van Guantánamo Bay
gevangenis, de viering van 400 jaar goede betrekkingen in het kader
van NY 400, de aanpak van klimaatverandering, het Midden-Oosten
vredesproces, en de hervormingen in het Amerikaanse en het Nederlandse
gezondheidsstelsel.
Ten aanzien van de financiële en economische crisis benadrukte de
minister-president het belang van verdere implementatie van de in het
kader van de G20 gemaakte afspraken. De president was het er mee eens
dat belangrijke voortgang is gemaakt sinds de G20 top in april in
Londen. President Obama nodigde de minister-president uit namens
Nederland deel te nemen aan de G20 bijeenkomst in Pittsburgh in
september van dit jaar. De president sprak met waardering over de
bijdrage die Nederland, als de 16e economie in de wereld en
gewaardeerde speler als het gaat om internationale samenwerking,
inhoudelijk kan leveren aan het oplossen van de economische crisis en
het vormgeven van toekomstige duurzame groei. Dit laatste zal het
hoofdthema op de agenda van Pittsburgh zijn. In dit licht bracht de
minister-president de tijdige planning van `exit strategieën' op, mede
in relatie tot het belang van de houdbaarheid van de
overheidsfinanciën op langere termijn. Ook vroeg hij aandacht voor
verdere uitwerking van het handvest voor duurzame economische
activiteit, zoals bekend een initiatief van Kanselier Merkel.
President Obama sprak grote waardering uit voor de Nederlandse
militaire bijdrage aan Afghanistan. Hij erkende de Nederlandse rol in
de ontwikkeling en toepassing van de zogeheten "3D"-aanpak. Hij sprak
de hoop uit dat ook na 2010 de Nederlandse kennis en expertise ingezet
kan worden om duurzame veiligheid, stabiliteit en ontwikkeling in
Afghanistan te verankeren. De minister-president verwelkomde de nieuwe
VS-strategie in Afghanistan en Pakistan. Hij benadrukte het belang van
verbetering van het bestuur en bestrijding van corruptie in
Afghanistan. Hij zette tevens langs bekende lijnen de Nederlandse
betrokkenheid bij Afghanistan uiteen, waarbij de minister-president
aangaf dat Nederland de Afghaanse bevolking niet de rug zal toekeren.
Voorts werd gesproken over de sluiting van Guantánamo Bay.
Minister-president Balkenende sprak zijn waardering uit voor het
snelle besluit van President Obama om deze gevangenis te sluiten.
Tevens gaf hij aan dat, indien de sluiting van Guantánamo Bay in het
laatste stadium voor wat betreft enkele gevangenen op onoverkomelijke
problemen zou stuiten indien Nederland niet verder betrokken zou zijn,
Nederland bereid is tot nader overleg over het vinden van een
oplossing. De Minister van Justitie heeft vervolgens in contacten met
de pers aangegeven dat mocht dit uiteindelijk aan de orde komen, dat
dan de volledige dossiers zullen moeten worden overgelegd en uiteraard
zeer zorgvuldig zullen moeten worden bestudeerd. In de komende periode
zal moeten blijken of een situatie zoals hiervoor geschetst, zich
daadwerkelijk zal voordoen.
President Obama roemde de Nederlandse expertise m.b.t.
watermanagement, die in relevantie is toegenomen door de huidige
klimatologische uitdagingen. De minister-president sprak zijn
waardering uit voor hetgeen op klimaatgebied bij de G8 top in l'Aquila
is bereikt, maar drong vooral aan op verregaande afspraken bij de
klimaat top in Kopenhagen om dit najaar het huidige momentum niet
verloren te laten gaan. President Obama noemde het van essentieel
belang dat alle grote economieën, ook India en China, worden betrokken
bij dit proces.
President Obama toonde belangstelling voor het vernieuwde Nederlandse
gezondheidszorgstelsel. De minister-president lichtte het Nederlandse
zorgstelsel toe en wees daarbij ook op een conferentie die het
ministerie van VWS voornemens is hierover te organiseren.
Over Servië stelde president Obama dat hij zich bewust was van de
principiële Nederlandse positie dat volledige medewerking met het
Joegoslavië Tribunaal (ICTY) noodzakelijk is, alvorens Servië verdere
stappen in het toenaderingsproces met de EU kan zetten. Hij stelde dat
incorporatie van Servië in de Europese en trans-Atlantische structuren
van belang is voor de stabiliteit van het land en sprak met waardering
over de inspanningen en oriëntatie van de huidige Servische regering.
Minister-president Balkenende zette langs bekende lijnen de
Nederlandse visie uiteen.
Wat betreft de situatie in het Midden-Oosten wees president Obama op
de rol die de Arabische landen kunnen spelen, wier positieve
betrokkenheid vooralsnog achterblijft bij de toezeggingen gedaan
tijdens de recente top in Sharm el Sheikh. De minister-president en
minister Verhagen onderstreepten het belang van een moratorium op de
bouw van nederzettingen en afbraak van illegal outposts en de kansen
die dit kan bieden voor het heropenen van gesprekken tussen alle
spelers in het Midden-Oosten vredesproces. Secretary of State Clinton
was positief over de rol van het Kwartet en de noodzaak voor de EU en
de VS om gezamenlijk op te trekken en vroeg de EU alle noodzakelijke
steun aan de Palestijnse Autoriteit te verlenen. Zij zag kansen om
voortgang te boeken op afzienbare termijn.
Voorts werd stilgestaan bij de herdenking van het feit dat 400 jaar
geleden Henry Hudson, in dienst van de Verenigde Oost-Indische
Compagnie, aanlegde op Manhattan. De hierop volgende stichting van
Nieuw Nederland en Nieuw Amsterdam had volgens president Obama een
belangrijke bijdrage geleverd aan de grondbeginselen van de latere
Verenigde Staten.
Ontmoeting minister-president met voorzitter Huis van Afgevaardigden
Pelosi
De minister-president had vervolgens een ontmoeting met de voorzitter
van het Huis van Afgevaardigden Pelosi in aanwezigheid van de
co-voorzitters van de Dutch Caucus van het Congres, Congresleden Van
Hollen (Democraat) en Hoekstra (Republikein). Zij spraken over de 400
jaar betrekkingen tussen de VS en Nederland, de G20, Afghanistan,
Irak, klimaat en de Nederlandse gezondheidszorg. De minister-president
nodigde mevrouw Pelosi uit om deel te nemen aan de feestelijkheden in
New York in september a.s. in het kader van NY400. Mevrouw Pelosi
dankte Nederland voor zijn deelname in Afghanistan en vroeg naar onze
visie op de situatie aldaar. Zij was tevens bijzonder geïnteresseerd
in de Nederlandse visie op de klimaatproblematiek.
Ontmoeting minister-president met Managing Director IMF Strauss-Kahn
In een gesprek van de minister-president met IMF Managing Director
Strauss-Kahn is ingegaan op de implicaties van de financiële en
economische crisis. Strauss-Kahn toonde zich tevreden over de door
Nederland genomen crisismaatregelen, zowel ten aanzien van de
stimuleringsmaatregelen als de herkapitalisatie van de banken.
Minister-president Balkenende bracht in dit verband op dat de
discussie nu ook zal moeten gaan over `exit-strategieën' in verband
met de oplopende begrotingstekorten. Tot slot kwam de noodzaak tot
herverdeling van de zetels in het IMF aan de orde om het economisch
gewicht van opkomende economieën beter te weerspiegelen.
Ontmoeting minister van Buitenlandse Zaken met Secretary of State
Clinton
In het aparte onderhoud van de minister van Buitenlandse Zaken met
Secretary of State Clinton werd gesproken over Afghanistan. Ook
Secretary Clinton begon met het uitspreken van haar waardering voor de
Nederlandse bijdrage in Afghanistan. Minister Verhagen zegde toe dat
Nederland de opgebouwde expertise over de geïntegreerde "3
D"-benadering, zal blijven delen. Hij benadrukte ook de noodzaak na de
komende verkiezingen in Afghanistan serieus werk te maken van
bestuursvraagstukken, en met name corruptie.
Wat betreft Iran waren Minister Verhagen en Secretary Clinton het
eens, dat nu reeds moest worden nagedacht over de inhoud van nieuwe
sancties, indien deze in latere instantie nodig mochten blijken.
Onderhoud minister van Buitenlandse Zaken met Speciaal Assistent Ross
Ook in het gesprek van Minister Verhagen met Speciaal Assistent Ross
kwam Iran aan de orde. Minister Verhagen deelde daarbij zijn
impressies van zijn recente reis naar het Midden-Oosten, waarover u
reeds eerder werd geïnformeerd. President Obama's beleid van
engagement is een middel om Iran te bewegen op het nucleaire dossier,
en geen doel op zich. Afhankelijk van de huidige ontwikkelingen zal de
VS bezien of dit beleid bijstelling behoeft. Vanzelfsprekend is de
positie van andere landen met een permanente zetel in de
VN-Veiligheidsraad zoals China en Rusland hierbij van belang.
Deelname G8 L'Aquila
Voorafgaand aan het bezoek aan President Obama vond van 8 tot en met
10 juli in L'Aquila de G8 Top plaats, onder Italiaans voorzitterschap.
Minister-president Balkenende nam, op uitnodiging van Premier
Berlusconi, deel aan de tweede en derde dag van deze bijeenkomst. Hij
was daarbij aanwezig bij een bijeenkomst van de aanwezige Europese
landen, het officiële diner op donderdag 9 juli en aan de
voedselzekerheid bijeenkomst op vrijdag 10 juli. Tevens bracht hij een
bezoek aan het door de aardbeving getroffen dorp Lucoli.
Traditiegetrouw neemt een aantal landen van buiten de G8 deel aan de
jaarlijkse top. Naast de grote opkomende economieën (waaronder China,
India en Brazilië) waren dit jaar enkele Afrikaanse landen alsmede
Turkije, Spanje en Nederland aanwezig op de tweede en derde dag van de
top. De Nederlandse deelname aan deze G8 top paste in de eerdere
aanwezigheid van Nederland bij de G20 toppen in Washington en Londen.
De uitnodiging voor de bijeenkomst in Pittsburgh die door president
Obama aan de minister-president werd gedaan, is hiermee dan ook
verbonden.
De dialoog over voedselzekerheid vormde een belangrijk onderdeel van
de bijeenkomst. Op initiatief van de VS - President Obama heeft dit
tot een speerpunt in zijn ontwikkelingsbeleid gemaakt - was dit
geagendeerd. Ook in Pittsburgh zal de G20 hierover spreken. De VS
onderkent de belangrijke rol die Nederland op dit gebied speelt. In
zijn interventie benadrukte de minister-president dat voedselzekerheid
niet in de eerste plaats voedselhulp betreft, maar gaat over verhoging
van voedselproductie en -productiviteit, stimuleren van handel en
werkgelegenheid, vergroten van publieke en private investeringen en
het scheppen van de juiste omstandigheden voor innovatie en duurzame
verandering. Minister-president Balkenende meldde dat ons land meer
dan 10% van de officiële ontwikkelingshulp aan deze problematiek
besteedt. Nederland zal middels het budget voor
ontwikkelingssamenwerking de komende jaren ruim 1,4 miljard euro
investeren in voedselzekerheid.
De G8 onderschreef expliciet de uitkomsten van de London Summit om de
economische crisis te bestrijden. Op het terrein van klimaat, handel
en duurzame economische ontwikkeling werden belangrijke stappen gezet
zoals de brede steun voor de zogenoemde `2-graden doelstelling' (om
grote risico's t.g.v. klimaatverandering te voorkomen is het nodig om
de mondiale temperatuur- stijging te beperken tot maximaal 2 graden
Celsius), afronding Doha ronde in 2010 en het `Lecce framework' voor
duurzaam economisch handelen (uitkomst van top van Ministers van
Financiën, aangenomen tijdens G8). Mede gezien de urgentie,
bijvoorbeeld met het oog op het bereiken van een nieuw klimaatakkoord
in Kopenhagen, zullen deze onderwerpen ook op de Pittsburgh agenda
terugkeren. Nederland verwelkomt dit en zal de uitnodiging om bij deze
G20 top aanwezig te zijn gebruiken om een bijdrage te leveren aan de
oplossing van deze belangrijke mondiale uitdagingen.
De Minister-President,
Minister van Algemene Zaken,
Mr. Dr. J.P. Balkenende
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Pagina 5 van 5
Ministerie van Buitenlandse Zaken