Ziekenhuisbestuur moet kwaliteit zichtbaar stimuleren
26 augustus 2009 | Samenhang tussen kwaliteitsmaatregelen én het leiderschap van ziekenhuisbestuurders zijn bepalend voor de mate waarin medisch specialisten, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals landelijke kwaliteitsnormen volgen. Dat blijkt uit onderzoek waarop Michel Dückers op 9 september 2009 promoveert aan de Universiteit Utrecht.
Van 2004 tot 2008 is een landelijk verbeterprogramma uitgevoerd, gericht op organisatieontwikkeling en kwaliteitsverbetering binnen ziekenhuizen. Het was een 'gelaagd' programma, dat wil zeggen dat in onderlinge samenhang maatregelen zijn ingezet op sector-, ziekenhuis- en afdelingsniveau. Michel Dückers onderzocht hoe het programma is uitgevoerd en met welk effect. Hij beschrijft hoe het dagelijks handelen van professionals door het programma wordt afgestemd op landelijke kwaliteitsnormen. "Opvallend is dat de combinatie van landelijke kwaliteitsnormen, diverse verbetermaatregelen en externe druk inderdaad lijken bij te dragen aan een meer systematisch kwaliteitsmanagement binnen ziekenhuizen. Samenhang tussen de maatregelen op de verschillende niveaus blijkt heel belangrijk. De concrete invulling van het kwaliteitsmanagement hangt sterk af van het leiderschap van ziekenhuisbestuurders."
Leiderschap
Dit leiderschap komt deels tot uiting in de mate waarin Raden van Bestuur kwaliteitsnormen vaststellen, daarover afspraken maken met afdelingen en de naleving periodiek controleren. "Regelmatige controle of afdelingen aan normen voldoen, stimuleert afdelingen goede werkwijzen over te nemen en deze te blijven toepassen", verklaart Dückers. "Daarbij is ook heel belangrijk dat de Raad van Bestuur voor de medewerkers zichtbaar verbetering stimuleert. Medisch specialisten nemen vaker deel in verbeterprojecten als zij en hun collega's ervaren dat de bestuurder verbetering stimuleert. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat het ene ziekenhuis projecten aantoonbaar beter ondersteunt dan het andere."
Breder patroon
Het onderzochte programma past binnen een complex van overheidsmaatregelen en bouwt daarop voort. In het programma zijn kwaliteitsnormen en goede voorbeelden benoemd. Geleidelijk wordt de druk op ziekenhuizen opgevoerd om goed te presteren. "Deze koers lijkt vruchten af te werpen", stelt Dückers. "Sinds 1995 zijn kwaliteitssystemen steeds verder ontwikkeld. Nu is het zaak vast te stellen of hierdoor kwaliteit van zorg en veiligheid voor patiënten in ziekenhuizen inderdaad zijn verbeterd."
Subsidiënt
*