Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport


4. Winnersway

Winnersway

Kamerstuk, 21 augustus 2009

De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

DLZ/KZ-U-2930861

21 augustus 2009

Geachte voorzitter,
In het interpellatiedebat op 2 april 2009 over een spreekverbod voor medewerkers van instelling Winnersway heb ik toegezegd u een brief te zullen sturen over de situatie bij Winnersway zodra onderzoeken van het zorgkantoor en de Inspectie voor de Gezondheidszorg beschikbaar zijn.
Deze brief bevat de toegezegde informatie:

* de toelating van Winnersway op basis van de WTZi en op grond van welke criteria een instelling wordt toegelaten;
* de vraag of een CAO van toepassing is en of deze algemeen verbindend is verklaard;

* onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (bijlage 1);
* onderzoek van het zorgkantoor (bijlage 2).

Toelating van Stichting Winnersway Verslavingszorg

De Stichting Winnersway Verslavingszorg heeft in 2008 een toelating gevraagd voor 38 plaatsen voor de functies verblijf, ondersteunende en activerende begeleiding en persoonlijke verzorging voor verzekerden met een psychiatrische aandoening, specificatie verslaafden. Voor de advisering over de toelating heeft de Stichting Winnersway Verslavings¬zorg aan het zorgkantoor de volgende stukken gestuurd: de aanvraag tot toelating bij het CIBG, organisatieschema, statuten, behoefte-onderzoek en model-zorgplan. Op grond van deze stukken heeft het Zorgkantoor een positief advies gegeven over de toelating. Daarbij is de kwaliteit van medewerkers of de kwaliteit van zorg niet getoetst.

De toelatingsaanvraag wordt getoetst aan de eisen zoals gesteld in de wet, het Uitvoeringsbesluit WTZi en beleidsregels vastgelegd op grond van artikel 4 van de WTZi. De aanvraag wordt getoetst aan de transparantie-eisen en beleidsregels via toelatingsformulieren van het CIBG.
Er zijn drie categorieën transparantie-eisen: eisen aan de bestuursstructuur, het enquêterecht en eisen aan de bedrijfsvoering. Bij de toelating worden geen eisen gesteld aan de kwaliteit van personeel en de te leveren zorg. Bij toelating voor verblijf worden extra eisen gesteld aan financiële transparantie omdat met verblijf het bezit, afschrijving en verkoop van onroerend goed in het geding kan zijn.
In antwoord op vragen tijdens het debat met u op 31 maart 2009: bij toelating is `evidence based werken' geen voorwaarde. Het zorgkantoor heeft er bij Winnersway niet naar gevraagd. Evidence based past beter bij behandeling dan bij de functie begeleiding in de langdurige zorg. En Winnersway heeft geen toelating voor behandeling. Mevrouw Leijten heeft motie TK 2008-2009, 31913, nr. 2 ingediend, waarin wordt verzocht de Inspectie nieuw toegelaten instellingen binnen een maand te bezoeken.
In mijn brief aan u van 11 juni 2009, kenmerk DLZ/KZ-U-2936069, naar aanleiding van het Rapport van de Inspectie over nieuwe toetreders, heb ik aangegeven hoe ik deze wil uitvoeren.

De toepassing van de CAO

Winnersway stelt in de model-arbeidsovereenkomst dat geen CAO van toepassing is. De toelating van Winnersway is verstrekt voor verblijf, begeleiding en verzorging voor 38 plaatsen voor verzekerden met een psychiatrische aandoening, specificatie verslaafden. De verslavingszorg valt onder de CAO GGZ. Deze CAO, die per 1 april 2009 afliep was niet algemeen verbindend verklaard. Op dit moment is er geen nieuwe CAO. Dit betekent dat Winnersway op dit moment niet verplicht is enige CAO toe te passen.
Uit het rapport van de Inspectie (bijlage 1) blijkt dat de Stichting Winnersway Verslavingszorg lid wil worden van GGZ Nederland en de CAO GGZ toe wil passen.

Het Rapport van de inspectie naar aanleiding van bezoeken van de Inspectie op 9 en 16 april 2009

De Inspectie concludeert in hoofdstuk 3 van haar rapport dat voortzetting van de Stichting Winnersway in de huidige vorm niet verantwoord is.
De kwaliteit van de huidige personeelsbezetting is niet toegesneden op het zo nodig ontwennen bij nog aanwezige actuele verslaving (detoxificatie). Ook ontbreekt het aan voldoende deskundigheid in de personeelsbezetting, bijvoorbeeld om het medicatiebeheer over te nemen. Het ontbreekt aan structurele samenwerking met de GGZ om cliënten met een dubbele diagnose (psychiatrie en verslaving) op te kunnen nemen. Indien Winnersway Verslavingszorg haar activiteiten als AWBZ-zorginstelling wil voortzetten is het noodzakelijk dat met onmiddellijke ingang ten minste aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

* Geen opname van cliënten met een dubbele diagnose, tenzij voorafgaand door onafhankelijk psychiatrisch onderzoek is vastgesteld dat het psychiatrische ziektebeeld zodanig gestabiliseerd is dat de verstrekkingen persoonlijke verzorging en begeleiding voldoende zijn en tijdens het verblijf in Winnersway voorzien is in (ambulante) psychiatrische begeleiding en behandeling.

* Geen opname van cliënten in Winnersway met actuele verslavingsproblematiek die detoxificatie/afkicken noodzakelijk maken.

Inmiddels is de Stichting Winnersway gestopt met de opname van cliënten met een ernstige verslaving, die detoxificatie nodig hebben en richt Winnersway zich op samenwerking met de reguliere GGZ voor passende psychiatrische begeleiding en behandeling van haar cliënten. Tot het moment dat deze structurele samen¬werking met een GGZ-instelling is geëffectueerd zal Winnersway geen nieuwe cliënten opnemen. Voor de aanwezige cliënten met psychiatrische problematiek moet vooruitlopend op structurele samenwerking nu al psychiatrische begeleiding en behandeling van buiten Winnersway worden ingezet. De Inspectie stelt dat daarmee op dat moment vanuit het oogpunt van patiëntenbelang voldoende sprake is van risicovermindering. Daarnaast moet ook aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
* Een kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbezetting die is afgestemd op de doelgroep en passend bij het zorgaanbod.
* Geen beperking van de grondrechten van de cliënt.

De Inspectie heeft aan Winnersway een plan van aanpak gevraagd en heeft afspraken gemaakt over de voortgang. Maandelijks moet Winnersway aan de Inspectie rapporteren.

Zo nodig zal de Inspectie tussentijds nog overleggen met het Zorgkantoor. Indien bij een volgend inspectiebezoek blijkt dat er sprake is van risicovolle situaties voor patiënten/cliënten en/of onverantwoorde kwaliteit van zorg dan zal de Inspectie adviseren om een aanwijzing te geven op basis van de Kwaliteitswet zorginstellingen. Dat zal ik op basis van zo'n advies ook doen. Ik heb van de Inspectie begrepen dat Winnersway het afgesproken plan van aanpak tot op heden goed uitvoert.

Rapport Onderzoek Zorgkantoor Zuid-Holland Noord/Amstelland en de Meerlanden

Het zorgkantoor concludeert in hoofdstuk 5 van haar rapport, bijgevoegd als bijlage 2, dat de administratieve en bestuurlijke organisatie niet zakelijk zijn vormgegeven. Daardoor is onvoldoende duidelijk en controleerbaar of de in rekening gebrachte uren zorg ook daadwerkelijk zijn geleverd.
De Stichting Winnersway Verslavingszorg, de Stichting Winnersway Werkprojecten en de pinksterkerk Outreach Center Nederland zijn juridisch, financieel en personeel met elkaar verweven. Het lijkt erop dat Winnersway Werkprojecten een vergoeding voor begeleiding ontvangt van opdrachtgevers en dat Winnersway Verslavingszorg diezelfde begeleiding declareert bij het Zorgkantoor.
De combinatie van onvoldoende transparante registratie en verwevenheid van `godsdienstige' activiteiten en werkprojecten met AWBZ-zorg heeft het zorgkantoor concreet beschreven in de tabel op pagina 10 van haar rapport.
Het zorgkantoor constateert op het gebied van kwaliteit dezelfde tekortkomingen als de Inspectie en vult deze aan met het nog niet volledig voldoen aan de Wet medezeggenschap cliëntenzorginstellingen, de Wet klachtrecht en de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst.

Het zorgkantoor eist dat Winnersway Verslavingszorg voor 31 juli 2009 aangeeft welke maatregelen genomen en doorgevoerd worden om tot verbetering van kwaliteit van zorg en transparantie van administratieve en bestuurlijke organisatie te komen en dat zij voor 31 augustus 2009 voldoet aan de eisen die het Zorgkantoor en de wet- en regelgeving stellen.

Tot slot

De Inspectie en het Zorgkantoor constateren dat de zorg, de financiële en bestuurlijke organisatie bij de Stichting Verslavingszorg ernstig tekort schieten.
De Inspectie heeft direct maatregelen geëist om direct gevaar voor cliënten te voorkomen en Winnersway heeft die maatregelen ook genomen. Zowel het Zorgkantoor als de Inspectie eisen aanvullende maatregelen om de grondrechten van cliënten te beschermen, en de kwaliteit van zorg en medewerkers op peil te brengen. Het zorgkantoor stelt ook eisen aan de financiële transparantie en de registratie van geleverde zorg, die voor 31 augustus 2009 moeten zijn gerealiseerd. Ik houd met het Zorgkantoor en de Inspectie Winnersway scherp in de gaten en zal u zo spoedig mogelijk over de stand van zaken nader informeren.

Hoogachtend,

de Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,

mw. dr. J. Bussemaker