Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Ondernemen zit Hollandse vrouwen in het bloed
25 augustus 2009
Het rijke Hollandse handelsverleden is niet alleen een mannenzaak.
Volgens NWO-onderzoeker Danielle van den Heuvel speelden juist de
Hollandse vrouwen een grote rol in de handel. Door de toegenomen
commercialisering na de Gouden eeuw konden de vrouwen een plek in de
handelswereld veroveren. Van den Heuvel ontving voor haar onderzoek de
prijs voor de beste dissertatie tijdens het World Economic History
Congress 2009.
De heroïsche Hollandse handelsvrouwen waren al bekend uit oude
reisverslagen, maar tot nu toe bleef onbekend in hoeverre de Hollandse
vrouwen nou écht actief waren in de handel. Van den Heuvel analyseerde
cijfers van twee eeuwen Hollandse handel en ontdekte dat de vrouwen
vlak na de Gouden eeuw pas echt actief werden in de handel. Zij
profiteerden dus niet van de economische voorspoed van die periode,
maar wisten zich juist in de periode erna te vestigen.
Eind zeventiende eeuw trof men in Nederland een relatief volwassen
commerciële sector aan. Volgens Van den Heuvel bood juist deze
situatie de vrouwen een uitgelezen kans. Er was bijvoorbeeld een grote
diversiteit aan producten en een grotere vraag naar goedkope
consumptiegoederen. Hierdoor konden vrouwen met een vrij klein
startkapitaal toch een handeltje beginnen. Tegelijkertijd ontstond er
ook een handelsstructuur die het handelen makkelijker maakte. Zo zag
men op voedselmarkten steeds vaker veilingen, wat betekende dat ook de
vrouwen niet direct producten via hun man kregen, konden handelen.
Van den Heuvel toont aan dat de vrouwen weliswaar duidelijk aanwezig
waren in de handelswereld - in de markt- en straathandel was de
overgrote meerderheid van de handelaren vrouw - maar dat ze niet op
alle gebieden een even grote rol speelden. Veel gilden beperkten nog
steeds de deelname van vrouwen aan de handel, of vroegen entreegelden
die voor veel vrouwen veel te hoog waren. Toch bloeide in de
achttiende eeuw vooral in Amsterdam het vrouwelijk ondernemerschap.
De jury die Danielle van den Heuvel de prijs voor beste proefschrift
in de economische geschiedenis tot 1800 toewees, was lovend over haar
onderzoek. Zowel de reikwijdte van haar onderzoek als haar bevindingen
werden als 'ambitieus' betiteld. Van den Heuvel voerde haar
promotieonderzoek uit met subsidie van NWO en ontving in 2007 een
Rubiconsubsidie van NWO.
..............................
Meer informatie:
* Danielle van den Heuvel
* dwagv2@cam.ac.uk
* Het proefschrift Women and entrepreneurship. Female traders in the
Northern Netherlands c.1580-1815 is als boek verschenen bij
uitgeverij Aksant
laatst gewijzigd op 25 augustus 2009